Stichting Informatie Wereldoorlog Twee heeft de processtukken van het proces vertaald en gepubliceerd op: www.tracesofwar.nl/themes/5771/Proces-van-Neurenberg.
Gedurende de oorlog was er al wel een en ander bekend geworden over de toestanden in de concentratiekampen en de behandeling van voornamelijk Joden, maar toen de kampen eenmaal waren bevrijd en Duitsland gecapituleerd had kwam steeds meer van de gruwelijke waarheid aan het licht. Mede hierdoor besloten de geallieerden dat deze misdaden niet onbestraft konden blijven en dus besloten Winston Churchill en Joseph V. Stalin tijdens de Jalta-conferentie in februari 1945 dat de nazi-leiders vervolgd zouden worden. Op 26 juni begon in Londen een conferentie waar de handelwijze van het te vormen tribunaal werd besproken en tevens de aanklachten tegen de diverse personen werden geformuleerd. De aanklacht omvatte de volgende vier punten:
Op 8 augustus werd door de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en de Sovjet-Unie het Handvest ondertekend en daarmee was het Internationaal Militair Tribunaal een feit. Op 14 oktober werd de Britse vertegenwoordiger, Sir Geoffrey Lawrence, benoemd tot president van het Tribunaal. Intussen waren de meeste nazi-kopstukken die in Mondorf-les-Bains in Luxemburg gevangen zaten, overgebracht naar Neurenberg. Op 19 oktober ging de volgende dagvaarding uit:
I. De Verenigde Staten van Amerika, de Republiek Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland en de Unie van Socialistische Sovjet Republieken, bij monde van ondergetekenden, Robert H. Jackson, François de Menthon, Hartley Shawcross en R.A. Rudenko, aangewezen om hun respectievelijke regeringen te vertegenwoordigen in het onderzoek naar de beschuldigingen tegen en de vervolging van de belangrijkste oorlogsmisdadigers, in overeenstemming met de Overeenkomst van Londen, gedateerd 8 augustus 1945 en het daarin opgenomen Handvest van dit Tribunaal, beschuldigen bij deze, op de punten hierna genoemd, van misdaden tegen de vrede, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid en van een algemeen plan tot samenzwering teneinde deze misdaden te plegen, zoals omschreven in het Handvest van het Tribunaal en noemen vervolgens als beklaagden in deze zaak en als aangeklaagden op de punten hiervoor genoemd:
HERMANN WILHELM GÖRING, RUDOLF HESS, JOACHIM VON RIBBENTROP, ROBERT LEY, WILHELM KEITEL, ERNST KALTENBRUNNER, ALFRED ROSENBERG, HANS FRANK, WILHELM FRICK, JULIUS STREICHER, WALTER FUNK, HJALMAR SCHACHT, GUSTAV KRUPP VON BOHLEN UND HALBACH, KARL DÖNITZ, ERICH RAEDER, BALDUR VON SCHIRACH, FRITZ SAUCKEL, ALFRED JODL, MARTIN BORMANN, FRANZ VON PAPEN, ARTHUR SEYSS-INQUART, ALBERT SPEER, KONSTANTIN VON NEURATH en HANS FRITZSCHE, individueel en als lid van één van de groepen of organisaties hierna genoemd.
II Onderstaand worden genoemd de groepen of organisaties - sindsdien ontbonden - die als misdadig moeten worden aangemerkt vanwege hun doelstellingen en vanwege de voor de verwezenlijking daarvan gebruikte middelen en in verband met de schuldigverklaring van vorengenoemde beklaagden voor zover zij lid waren van:
DIE REICHSREGIERUNG (het Rijkskabinet); DAS KORPS DER POLITISCHEN LEITER DER NATIONALSOZIALISTISCHEN DEUTSCHEN ARBEITERPARTEI (het korps politieke leiders der nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij, NSDAP, de NAZI PARTIJ), DIE SCHUTZSTAFFELN DER NSDAP, (algemeen bekend als de "SS"), waaronder DER SICHERHEITSDIENST (algemeen bekend als de "SD"), DIE GEHEIME STAATSPOLIZEI (Geheime Staatspolitie, algemeen bekend als de "GESTAPO"), DIE STURMABTEILUNGEN DER NSDAP (algemeen bekend als de "SA"); en DER GENERALSTAB (de Generale Staf) en DAS OBERKOMMANDO DER DEUTSCHEN WEHRMACHT - OKW- (het Opperbevel der Duitse Strijdkrachten).
Alle beklaagden die in de dagvaarding worden genoemd, zijn voor het Tribunaal verschenen, met uitzondering van Robert Ley, die op 25 oktober 1945 zelfmoord pleegde; Gustav Krupp von Bohlen und Halbach vanwege zijn slechte gezondheid en Martin Bormann die zich niet in handen van de geallieerden bevond - jaren later bleek dat hij op dat tijdstip al niet meer in leven was - en door het Tribunaal bij verstek werd berecht en veroordeeld.
Hermann Göring Rijksmaarschalk Opperbevelhebber van de Luftwaffe President van de Rijksdag |
|
Rudolf Hess Plaatsvervanger van de Führer |
|
Joachim von Ribbentrop Minister van Buitenlandse Zaken |
|
Wilhelm Keitel Chef van het Opperbevel van de Duitse Strijdkrachten (OKW) |
|
Ernst Kaltenbrunner Chef van het Reichssicherheitshauptamt (RSHA) |
|
Alfred Rosenberg Partijfilosoof Rijksminister voor bezette gebieden in het Oosten |
|
Hans Frank Generaalgouverneur van het Generaalgouvernement |
|
Wilhelm Frick Minister van Binnenlandse Zaken (1933-1943) |
|
Julius Streicher Hoofdredacteur van Der Stürmer |
|
Walter Funk Minister van Economische Zaken (1937-1945) President van de Rijksbank (1939-1945) |
|
Hjalmar Schacht Minister van Economische Zaken (1934-1937) President van de Rijksbank (1933-1939) |
|
Karl Dönitz Opperbevelhebber van de Kriegsmarine (1943-1945) Opvolger van Hitler als Rijkspresident (1945) |
|
Erich Raeder Opperbevelhebber van de Kriegsmarine (1936-1943) |
|
Baldur von Schirach Leider van de Hitlerjugend Gauleiter van Wenen |
|
Fritz Sauckel Algemeen Gevolmachtigde van de Arbeitseinsatz |
|
Alfred Jodl Chef Operaties van het Opperbevel van de Duitse Strijdkrachten (OKW) |
|
Franz von Papen Kanselier tot 1933 Vice-kanselier onder Hitler (1933-1934) Ambassadeur in Turkije (1939-1944) |
|
Arthur Seyss Inquart Kanselier van Oostenrijk tijdens de Anschluss Rijksstadhouder van het geannexeerde Oostenrijk Rijkscommissaris in Nederland (1940-1945) |
|
Albert Speer Minister van Bewapening en Oorlogsproductie |
|
Konstantin von Neurath Minister van Buitenlandse Zaken (1932-1938) Rijksprotector van Bohemen en Moravië (1939-1941) |
|
Hans Fritzsche Hoofd Afdeling Radio van het Ministerie van Propaganda |
|
Martin Bormann (bij verstek) Partij- en persoonlijke secretaris van Hitler |
Op 20 november 1945 opende de president, Lord Justice Sir Geoffrey Lawrence de eerste zitting van het Internationaal Militair Tribunaal in het Paleis van Justitie te Neurenberg. Er werden getuigen gehoord en diverse bewijsmaterialen ingebracht. Het eigenlijke proces tegen de afzonderlijke beklaagden begon op 8 januari 1946 met de requisitoren van de aanklagers, waarna vanaf 8 maart de beklaagden hun verklaringen aflegden. Tussen 4 en 30 juli hielden de verdedigers hun slotpleidooi, daarna begon de verdediging van de zeven nazi-organisaties die in het tweede deel van de aanklacht werden genoemd. Op 30 augustus werden de getuigenissen afgerond, een dag later legden de beklaagden hun slotverklaring af en vanaf 2 september beraadslaagde het Hof over de vonnissen.
Op de slotzitting van het Internationaal Militair Tribunaal op 1 oktober 1946 sprak de president conform artikel 27 van het Handvest de vonnissen uit:
"Beklaagde Hermann Wilhelm Göring, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Rudolf Hess, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van de rest van uw leven.
Beklaagde Joachim von Ribbentrop, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Wilhelm Keitel, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Ernst Kaltenbrunner, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Alfred Rosenberg, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Hans Frank, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Wilhelm Frick, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Julius Streicher, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Walter Funk, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van de rest van uw leven.
Beklaagde Karl Dönitz, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van tien jaren.
Beklaagde Erich Raeder, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van de rest van uw leven.
Beklaagde Baldur von Schirach, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van twintig jaren.
Beklaagde Fritz Sauckel, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Alfred Jodl, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Arthur Seyss-Inquart, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot de dood door de strop.
Beklaagde Albert Speer, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van twintig jaren.
Beklaagde Konstantin von Neurath, op grond van de punten van de aanklacht waaraan u schuldig bent bevonden, veroordeelt het Tribunaal u tot een gevangenisstraf voor de duur van vijftien jaren.
Het Tribunaal veroordeelt beklaagde Martin Bormann, op grond van de punten van de aanklacht waaraan hij schuldig is bevonden bij verstek tot de dood door de strop."
De beklaagden Hans Fritzsche, Franz von Papen en Hjalmar Schacht werden door het Tribunaal vrijgesproken en na de schorsing van de zitting waarop de vonnissen werden voorgelezen op vrije voeten gesteld.
Vonnis | Tenlastelegging | Uitspraak | Straf |
Vonnis Göring | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3, 4 | Doodstraf |
Vonnis Von Ribbentrop | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3, 4 | Doodstraf |
Vonnis Keitel | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3, 4 | Doodstraf |
Vonnis Jodl | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3, 4 | Doodstraf |
Vonnis Rosenberg | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3, 4 | Doodstraf |
Vonnis Frick | 1, 2, 3, 4 | 2, 3, 4 | Doodstraf | Vonnis Seyss-Inquart | 1, 2, 3, 4 | 2, 3, 4 | Doodstraf | Vonnis Sauckel | 1, 2, 3, 4 | 3, 4 | Doodstraf | Vonnis Bormann | 1, 3, 4 | 3, 4 | Doodstraf | Vonnis Kaltenbrunner | 1, 3, 4 | 3, 4 | Doodstraf | Vonnis Frank | 1, 3, 4 | 3, 4 | Doodstraf | Vonnis Streicher | 1, 4 | 4 | Doodstraf | Vonnis Raeder | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3 | Levenslang | Vonnis Funk | 1, 2, 3, 4 | 2, 3, 4 | Levenslang | Vonnis Hess | 1, 2, 3, 4 | 1, 2 | Levenslang | Vonnis Speer | 1, 2, 3, 4 | 3, 4 | 20 jaar | Vonnis Von Schirach | 1, 4 | 4 | 20 jaar | Vonnis Von Neurath | 1, 2, 3, 4 | 1, 2, 3, 4 | 15 jaar | Vonnis Dönitz | 1, 2, 3 | 2, 3 | 10 jaar | Vonnis Fritzsche | 1, 3, 4 | Vrijspraak | Vonnis Von Papen | 1, 2 | Vrijspraak | Vonnis Schacht | 1, 4 | Vrijspraak |
De doodvonnissen werden op 16 en 17 oktober 1946 in de gevangenis te Neurenberg voltrokken, op één na want Hermann Göring had de dag ervoor door middel van een in zijn cel binnengesmokkelde cyanidecapsule zelfmoord gepleegd.