'Weapons and fighting tactics of the Waffen-SS' van dr. Stephen Hart en dr. Russell Hart is een interessant boek over de verschillende wapens die de Waffen-SS tussen 1939 en 1945 gebruikte. Veel andere publicaties gaan vooral in op de misdaden of de eenheden van de Waffen-SS. Dit boek tracht het onderwerp vanuit een andere invalshoek te benaderen en combineert (technische) diepgang wat betreft ontwikkeling en specificaties van wapens met historische achtergronden met betrekking tot inzet en tactieken. Het boek is opgedeeld in acht hoofdstukken bestaande uit infanterievuurwapens, infanteriekanonnen en andere ondersteuningswapens, antitankwapens, gepantserde auto's en halfrupsvoertuigen, lichte en middelzware tanks, Panther en Tiger-tanks, gemechaniseerd geschut en tankjagers en artillerie. De publicatie sluit af met een bronnenlijst en een index.

De Waffen SS. Veel mensen denken aan moord en terreur. Dat klopt grotendeels. De Waffen-SS was de militaire tak van de SS die oorspronkelijk opgericht werd als persoonlijke beschermingseenheid (Schutzstaffel) van Hitler. Verschillende takken binnen de SS ontstonden, zoals de Allgemeine-SS en de later gevormde SS-Verfügungstruppe. De Waffen-SS moest als legeronderdeel aan het front dienen. Het nationaalsocialisme was de ideologie en de politieke overtuiging van de Waffen-SS waarbij het dienen van Adolf Hitler (1889-1945) voorop stond. Antisemitisme was wijdverbreid in de Waffen-SS. Misdaad en terreur tegen Joden en andere 'ongewenste elementen' zoals zigeuners vormden een intrinsiek onderdeel van de Waffen-SS. Tegenwoordig is bekend dat niet alleen de Waffen-SS, maar ook de Wehrmacht zich schuldig maakte aan misdaden tegen burgers en Joden. Het was dus niet alleen de Waffen-SS, maar ook de 'gewone Wehrmacht' die aan en achter het front misdaden beging. De publicatie noemt die feiten, maar gaat niet uitgebreid in op de verschillende misdaden aan het Oost- en Westfront.

De elite-status van de Waffen-SS is wat betreft frontacties tegen vijandelijke soldaten en voertuigen soms niet ongegrond. Zo waren sommige soldaten van de Waffen-SS in staat grote vijandelijke overmachten te bevechten en soms te overwinnen. Het fanatisme van sommige Waffen-SS'ers droeg bij aan die, vanuit het Duitse perspectief heldhaftige, acties. Feit is dat niet alle Waffen-SS eenheden 'supersoldaten' waren: het lag geheel aan het fanatisme van het individu en de specifieke eenheid. De meest bekende Waffen-SS eenheden zoals 'Leibstandarte' (1. SS-Panzer-Division), 'Das Reich' en 'Totenkopf' hadden over het algemeen soldaten in hun rangen die goed konden vechten. De drie genoemde eenheden werden in de oorlog omgevormd tot tankeenheden c.q. pantserdivisies. Gevechten aan het Oost- en Westfront werden gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan wapens. Het boek gaat gedetailleerd in op die wapens zoals de kenmerkende Mauser C96 en de Luger P08. Duidelijk wordt dat de Waffen-SS niet alleen gebruik maakte van Duitse wapens, maar ook vijandelijke wapens veroverde om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag aan wapens. Te denken valt aan het Sovjet PPSh-41 machinepistool die de Waffen-SS in grote aantallen gebruikte (naast de MP 40 en andere wapens). Om tanks en pantservoertuigen uit te schakelen gebruikte de Waffen-SS vooral antitankkanonnen zoals de 3,7 cm PaK 35/36 (3,7 cm PaK 36), de 5 cm PaK 38 en de 7,5 cm PaK 40. Al die wapens komen in het hoofdstuk over antitank- en antiluchtdoelgeschut aan bod.

Aan het begin van elk hoofdstuk wordt een korte introductie gegeven. Daarna volgen interessante teksten met beknopte informatie over de ontwikkeling en inzet van wapens. Vaak vergezellen zwart-wit foto's de teksten. Het eerste hoofdstuk toont bijvoorbeeld een opvallende foto van een Waffen-SS-soldaat die met zijn geweer verscholen zit in een onderaardse gang c.q. tunnelsysteem. De infanteriewapens bestonden vaak uit de Karabiner 98k (K98k of Kar98k), een geweer van Mauser (7,92x57mm). Machinepistolen zoals de MP 38 en de MP 40, MP 38/40 (9mm Parabellum) werden ook vaak gebruikt, net zoals de kenmerkende steelhandgranaten (Stielhandgranate, in het boek foutief als 'Stielhandgrenate' gespeld) en vanaf 1944 de StG 44 (Sturmgewehr). Die StG 44 was het eerste 'aanvalsstormgeweer' dat de vuurkracht van een machinepistool en de accuraatheid van een geweer tot op zekere hoogte combineerde. Om infanteriesoldaten van meer vuurkracht te voorzien werden verschillende infanteriekanonnen zoals het lichte infanteriegeschut 18 (7,5 cm leichtes Infanteriegeschütz 18) ontwikkeld. Die lichte infanteriekanonnen konden op den duur niet genoeg vuurkracht bieden om sterke doelen uit te schakelen en werden soms vervangen door antitankgeschut en groter kaliber geschut. Ook worden mortieren besproken die overigens angstwekkende (anti)infanteriewapens waren.

Het hoofdstuk over antitankwapens begint met antitankgeschut zoals de kenmerkende en veelvuldig gebruikte en van wielen voorziene 3,7 cm PaK 35/36 (de 3,7 cm Pak 36). Dat wapen werd ook door de Wehrmacht gebruikt (net zoals andere Waffen-SS-wapens), maar was vaak niet krachtig genoeg om de vanaf 1941 verschenen Sovjet T-34 en KV-tanks op middelgrote of grote afstand te vernietigen. De publicatie gaat daarop in en stelt dat de nieuw ontwikkelde munitie ook niet sterk genoeg bleek om zwaardere Sovjettanks uit te schakelen. De nieuwe 5 cm PaK 38 bracht daar verandering in omdat het wapen veel krachtiger was en de T-34 tank en KV-1 beter kon vernietigen, zij het vaak aan de zij- of achterkant (soms ook aan de voorkant, dat lag aan de afstand en het soort munitie). De nieuwste 7,5 cm PaK 40 was eigenlijk het beste antitankkanon van de Waffen-SS en de Wehrmacht omdat het wapen niet te zwaar was (1,425 ton), vrij laag was en een grote vuurkracht had. Het kanon kon de 7,5 cm Panzergranate 39 afvuren (740-790m/s) die meer dan 100 mm staal op een afstand van honderd meter doorboorde. De Waffen-SS maakte gretig gebruik van het wapen en zette het onder andere tegen Sovjettanks in die vanaf 1942 in steeds grotere aantallen aan het Oostfront verschenen. Nog zwaarder geschut zoals de 8,8 cm PaK 43 en de eerder ontwikkelde (1936, 1937) 8.8 cm FlaK 18/36/37 konden vaak niet eenvoudig gecamoufleerd worden, waren zwaar (enkele tonnen) en moesten met behulp van zware rupsvoertuigen vervoerd en voorgetrokken worden. Al die wapens hadden vaak wielen, maar konden ook in de vorm van een crucifix opgesteld worden. Daarbij moesten de armen omlaag worden getrokken en in de grond worden bevestigd. Van de extreem krachtige 8,8 cm PaK 43 werden niet veel exemplaren gebouwd. Het was ook één van de meest zeldzame antitankkanonnen die de Waffen-SS gebruikte. Het wapen was in staat de sterkste Sovjettanks zoals de JS-2 (IS-2 model 1944) tank te vernietigen, evenals de Amerikaanse M26 Pershing.

Hoofdstuk vijf over lichte en middelzware tanks bevat weliswaar niet veel technische diepgang, maar weet wel de belangrijkste details en achtergrondinformatie te combineren. Dat de Panzerkampfwagen II (PzKpfw II) de eerste lichte tank was die de Waffen-SS gebruikte weten veel lezers waarschijnlijk niet (de Wehrmacht gebruikte ook de Panzerkampfwagen I/PzKpfw I). De Panzerkampfwagen III (Panzer III) was een van de belangrijkste tanks van de Waffen-SS tussen 1940 en 1943, maar werd vooral na de Slag om Koersk in juli 1943 in een secundaire rol en als minder belangrijk voertuig gebruikt vergeleken met de krachtige en herbewapende Panzer IV (PzKpfw IV). De Panzer IV had aanvankelijk een kort 7,5 cm KwK 37 L/24 geschut dat in 1940 en in 1941 aantoonde dat het te zwak was om goed gepantserde tanks te vernietigen. De Waffen-SS, maar ook de Wehrmacht, ondervond de tekortkomingen van de Panzer III en de van 7,5 cm KwK 37 L/24 voorziene PzKpfw IV vooral in 1941 aan den lijve toen de Sovjet T-34 en KV-tanks Duitse formaties aanvielen tijdens en na Operatie Barbarossa. Het boek vertelt het verhaal van Waffen-SS-soldaten bewapend met Panzerkampfwagen III-voertuigen waarvan de 5 cm granaten tegen het T-34 en KV-pantser afketsten (op 4 oktober 1941 nabij Mtsensk in de buurt van Orel). Nieuwe Panzer IV- varianten zoals de Panzer IV Ausf. E hadden een dikker frontaal pantser dat vaak met bouten aan het hoofdpantser bevestigd werd (extra pantserplaten met een totaaldikte van 50mm). Het boek zoomt in op die ontwikkelingen en stelt dat de nieuwste Panzerkampfwagen IV-varianten (Ausf. F2, G, H en J) uitgerust werden met lange 7,5 cm kanonnen (7,5 cm KwK 40 L/43 en L/48) en in staat waren de T-34 en KV-modellen op grote afstand te vernietigen. Net zoals de 7,5 cm PaK 40 waren de tankversies (7,5 cm KwK 40) in staat grote schade aan te richten. Niet alleen aan Sovjettanks, maar ook in het westen tegen de Anglo-Amerikaanse troepen die onder andere de Amerikaanse middelzware M4-Sherman en de Britse Cromwell (Cruiser Cromwell (Cromwell tank) gebruikten.

Hoofdstuk zes behandelt de tanks die vaak in verband worden gebracht met de Waffen-SS: de Panzerkampfwagen V Panther (PzKpfw V Panther) en Panzerkampfwagen VI Tiger (PzKpfw VI Tiger). Die legendarische tanks vormden vaak de spitsen van Waffen-SS-tankaanvalsformaties en konden door hun pantser en vuurkracht de meeste schade incasseren en uitdelen. Beide tankmodellen werden aanvankelijk geplaagd door technische mankementen die in feite nooit helemaal verholpen werden (al werden er wel verschillende verbeteringen aangebracht). Zo was de transmissie, de hoofdaandrijving en het motorcompartiment van de Panther-tank kwetsbaar in die zin dat veel transmissies van de Panther Ausf. D in juli 1943 kapotgingen of uitvielen en diverse motorbranden ontstonden (door onvoldoende koeling, lekken die ontstonden vanuit de pompen en zelfs motorolielekken). Een ander groot nadeel van Panther-tanks was het feit dat de achteruitrijsnelheid erg traag was. De Tiger-tanks (Tiger I) waren op hun beurt erg zwaar (55-57 ton) en konden vaak niet op sommige bruggen rijden. De mogelijkheden om Tiger-tanks weg te slepen waren er soms niet. Desondanks konden Waffen-SS-soldaten grote successen met beide tanks boeken. Vooral Sovjettanks werden in en na juli 1943 in grote aantallen door Panther- en Tiger-tanks, maar ook door tankjagers en antitankgeschut, vernietigd. Het boek gaat in op de voor- en nadelen van beide tanks en toont mooie zwart-wit afbeeldingen en technische beschrijvingen van de tanks. Daarbij worden alleen de belangrijkste details (afmetingen, gewicht, bewapening, bepantsering, motorvermogen, snelheid) vermeld. Feit is dat zowel de Panther als de Tiger-tanks (vooral PzKpfw VI Tiger) in 1943, 1944 en 1945 met geduchte tankconcurrentie te maken kregen zoals de zeer krachtige Sovjet JS-2 tank (Sovjet IS-tankserie). In het boek wordt besproken dat in mei 1944 in Roemenië Tiger-tanks slaags raakten met zware Jozef Stalin tanks (IS-2 model 1944). Verschillende Tiger-tanks gingen verloren op een afstand van minder dan 1,8 kilometer (er wordt niet gezegd dat de Tiger-tanks in staat waren de Jozef Stalin modellen ook op lange afstand uit te schakelen, in theorie zelfs op afstanden verder dan 1,8 kilometer).

De laatste twee hoofdstukken gaan in op gemechaniseerd geschut (rupsvoertuigen) en artillerie. Vooral tankjagers zoals de Jagdpanther werden door geallieerde tankbemanningen gevreesd. Achtereenvolgens worden de Panzerjäger I, de StuG II voertuigen, de Marder-series, de Jagdpanzer 38(t) 'Hetzer' (7,5 cm PaK 39 L/48), de Jagdpanzer IV (7,5 cm PaK 39 L/48 en L/70) en de Jagdpanther (8,8 cm PaK 43/3 L/71) behandeld. Opvallend is dat de zeventig ton wegende Jagdtiger ontbreekt. Een van de redenen kan zijn dat het voertuig niet door Waffen-SS-troepen gebruikt werd. Het boek sluit af met de belangrijkste artillerie waarmee eenheden van de Waffen-SS uitgerust werden zoals het zeer zware 17 cm geschut (17 cm Kanone 18 in Mörserlafette).

Conclusie: het boek geeft over het algemeen een goed overzicht van de belangrijkste wapens waarmee de Waffen-SS-eenheden zoals de 1. SS-Panzer-Division Leibstandarte SS Adolf Hitler, de 2. SS-Panzer-Division Das Reich en de 3. SS-Panzer-Division Totenkopf uitgerust werden. Ook acties van andere eenheden die de besproken wapens gebruikten worden behandeld zoals de 10. SS-Panzer-Division Frundsberg en de 5. SS-Panzer-Division Wiking. Het boek praat de acties van de eenheden binnen de Waffen-SS niet goed: het benadrukt duidelijk dat de Waffen-SS oorlogsmisdaden beging en soms samenwerkte met vernietigingstroepen (Einsatzgruppen). Het boek bevat ook geen verheerlijking van de Waffen-SS, maar stelt wel dat sommige soldaten binnen de Waffen-SS heldhaftig vochten tegen kwantitatief en soms kwalitatief superieure tegenstanders. Er staan wel enkele (technische) fouten in het boek en soms worden de namen van wapens verkeerd geschreven (Panzerbüchse 39 en niet Panzerbüsche 39). De publicatie is ook niet allesomvattend c.q. encyclopedisch in die zin dat alle gebruikte wapens beschreven worden. Al met al is de publicatie toch een geslaagd werk over de ontwikkeling, de inzet en het gebruik van wapens door Waffen-SS-eenheden aan het Oost- en Westfront.