TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Inleiding

    De KV 1 (KV-1), KW 1 of КВ 1 (Russisch) was een zware tank (тяжелый танк in het Russisch) uit de Tweede Wereldoorlog. De tank is vernoemd naar de Sovjet-volkscommissaris van Defensie: Kliment E. Voroshilov. Deze tank bezorgde de Duitsers in 1941 nachtmerries.

    In het voorjaar van 1941 had Hitler bijzondere opdracht gegeven om een militaire commissie van de Sovjet-Unie de Duitse tankopleidingen en de fabrieken waar de tanks werden gemaakt, te laten zien. Dit hoorde bij het diplomatieke voorspel om de schijn te laten wekken bij de Sovjet-Unie dat nazi-Duitsland geen plannen had voor een invasie. De betrokken Sovjet-officieren weigerden echter te geloven dat de PzKpfw IV eigenlijk de zwaarste Duitse tank was. Telkens weer zeiden ze dat de Duitsers de nieuwste modellen voor hen verborgen hielden. De Sovjetcommissie was zo volhardend op dat punt dat zowel de fabrikanten als de betrokken Duitse militairen hieruit begrepen dat de Sovjets naar het schijnt al betere en zwaardere tanks hadden. Toen de Duitsers op 22 juni 1941 de Sovjet-Unie binnenvielen werden ze al snel geconfronteerd met de KV-zware gevechtstanks. Op dat moment waren er al 636 KV-tanks beschikbaar voor het Rode Leger. Deze tanks bleken een zeer onaangename verrassing voor de Duitsers.

    Directe treffers van antitankwapens waren niet in staat de dikke bepantsering van deze tank te doorboren. De pantserdoorborende granaten van het 37mm antitankgeschut ketsten gewoon af van het logge pantser van de KV-tank. Zelfs directe treffers van zwaar artilleriegeschut had geen effect. Er moesten genietroepen aan te pas komen om de KV-1 door middel van zware explosieven tot ontploffing te brengen.
    De Duitsers mochten van geluk spreken dat in de beginfase van operatie Barbarossa de tanks niet op grote schaal ingezet werden. Ze werden voornamelijk verdeeld over de infanteriedivisies. De Sovjets hadden hun tanks niet massaal geconcentreerd zoals in de Duitse pantserdivisies gebruikelijk was. Maar deze tank zorgde toch voor oponthoud en er zijn verslagen bekend van één enkele KV-tank die de achterhoedetroepen van drie naar Leningrad oprukkende divisies compleet overrompelde.

    Definitielijst

    invasie
    Gewapende inval.
    nazi
    Afkorting voor een nationaal socialist.
    Rode Leger
    Leger van de Sovjetunie.
    Sovjet-Unie
    Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.
    volkscommissaris
    In de Sovjetunie een minister.

    Afbeeldingen

    Een KV-1 rijdt over een geïmproviseerde houten brug, Leningrad, januari 1942

    Ontwerp

    Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936 - 1939) hadden de Sovjets een afvaardiging gestuurd om de Republikeinse strijdkrachten te ondersteunen. Tevens werden de Republikeinen voorzien van Sovjet-pantservoertuigen. De strijdkrachten werden voorzien van lichte tanks, namelijk de BT-5 en de T-26. Deze hadden in wezen niet gefaald, maar ze waren kwetsbaar gebleken voor vijandelijk infanterievuur en de bepantsering kon makkelijk doorboord worden met 37mm pantserafweergeschut. Hoewel er geen T-35 tanks naar Spanje werden gestuurd bestond er bij het Rode Leger wel vraag naar een nieuwe zware tank om de licht bepantserde T-35 te vervangen.

    De historie van de KV-serie, genoemd naar Stalins favoriete volgeling K.E. Voroshilov, begon in november 1937 toen het Rode Leger het verzoek indiende voor een nieuwe zwaar bepantserde tank. Twee ontwerpbureau's, de Bolsjeviekfabriek en de Kirovfabriek, beide gevestigd in Leningrad gingen aan de slag met het ontwerp van de nieuwe tank.

    In navolging van de T-35 werd er besloten om opnieuw een tank te ontwikkelen met meerdere geschutskoepels. Het was oorspronkelijk de bedoeling om de nieuwe tank te voorzien van vijf geschutskoepels, maar in de loop van de ontwerpfase werd dit gereduceerd tot drie. De nieuwe tank moest bestand zijn tegen de granaten van het 76,2mm kanon op een afstand van 1200 meter. Tevens werd besloten dat een dieselmotor de nieuwe tank moest gaan aandrijven. De eerste ontwerpen werden gemaakt door de Charkov Locomotief Fabriek, maar door de brute zuiveringen van Stalin werd het ontwerp overgelaten aan twee ontwerpbureau's, de Bolsjeviekfabriek onder leiding van N. Barykov en de Kirovfabriek onder leiding van J.J. Kotin.

    Op 4 mei 1938 presenteerden beide ontwerpbureau's hun schaalmodellen aan het Politburo en aan het Defensiecomité. De T-100 en de SMK (genoemd naar de legendarische bolsjeviek uit de burgeroorlog S.M. Kirov) leken veel op elkaar. Ze hadden beide de beschikking over drie geschutskoepels met een 76,2mm kanon en twee 45mm kanonnen. Beide tanks zouden een torsieophanging krijgen die al was getest bij de T-28. Er was bij deze tests gebleken dat de torsieophanging betrouwbaar was op het slagveld, compact uitgevoerd was en simpel te produceren zou zijn. Het Defensiecomité was onder de indruk van de schaalmodellen en gaf opdracht tot het vervaardigen van prototypes.

    Ondanks deze opdrachten werd er door de ontwerpers van Kotin nog een tank ontworpen. Ditmaal was het een tank met een enkele koepel, een 76,2mm kanon en een betere bepantsering dan die van de SMK en de T-100. De ingenieurs bewezen met dit ontwerp dat een tank met een enkele koepel een zwaardere bepantsering kon dragen met eenzelfde snelheid en manoeuvreerbaarheid. Er kon geen extra bepantsering worden toegevoegd aan de SMK, omdat het zijn limiet van 55 ton al bereikt had. De SMK had echter maar een bepantsering van 60mm. Zou er bij de SMK toch extra bepantsering aangebracht worden, dan zou de tank zwaarder worden dan 55 ton, wat problemen zou opleveren bij het vervoer per spoor.

    De KV zou een bemanning van 5 man krijgen in plaats van 7 man bij de SMK en bovendien zou de KV een dikkere bepantsering krijgen. Hetzelfde kanon als op de eerste versie van de T-34/76 zou worden gemonteerd. Het ging om het 76.2mm L11 kanon. Parallel naast het 76,2mm kanon werd een 45mm kanon aangebracht en in de romp werd een 7,62mm machinegeweer geplaatst. Er werd nog overwogen om de KV uit te rusten met het 85mm kanon maar dat werd niet nodig geacht omdat er geen doelen op het slagveld zouden zijn waarvoor dit zwaardere kanon gebruikt zou kunnen worden. De tank zou 111 granaten aan boord kunnen hebben en zou aangedreven gaan worden door een V12-dieselmotor van 500pk. De diesel werd opgeslagen buiten de tank zelf in de twee duidelijk zichtbare cilindervormige brandstoftanks. Daardoor was de tank zelf (en dus de bemanning) minder kwetsbaar wanneer de tank getroffen werd door een vijandelijke granaat. De brandstoftanks konden onderweg afgeworpen worden als ze eenmaal leeg waren, zodat het gewicht van de tank afnam. Tevens was het bijtanken eenvoudig omdat er een compleet met dieselbrandstof gevulde voorraadtank verwisseld kon worden.

    De prototypes werden getest in de zomer van 1939 op de testfaciliteiten in Kubinka. Tijdens de tests bleek de KV beter wat betreft de manoeuvreerbaarheid, maar de ultieme test voor de drie prototypes zou plaatsvinden tijdens de Winteroorlog met Finland.

    De vuurdoop in Finland
    Op 30 november 1939 viel het Rode Leger Finland aan. De Sovjets hadden een grote overmacht aan manschappen en materieel en waren vastbesloten een snelle overwinning te behalen. Dit bleek echter niet het geval. Het Finse Leger weerde zich dapper en wist het Rode Leger enkele vernietigende nederlagen toe te brengen. Maar door de verpletterende Sovjet-overmacht werden de Finnen gedwongen om vredesbesprekingen te voeren en grote gebieden af te staan.

    De prototypes van de SMK, de T-100 en de KV werden naar het front gestuurd voor hun vuurdoop. Ze werden ingedeeld in het 91e Tankbataljon, deel uitmakend van de 20e Zware Tankbrigade. Ze kwamen het eerst in actie bij de gevechten bij Summa op 17, 18 en 19 december 1939. Het 45mm kanon van de KV was vervangen door een 7,62mm machinegeweer voordat de tank naar het front werd gestuurd. Over het algemeen bleek het prototype van de KV het beste te functioneren. De tank was immuun voor vijandelijk pantserafweergeschut, betrouwbaar en bleek goed manoeuvreerbaar in de wintserse omstandigheden.

    De andere twee prototypes bleken veel minder succesvol. Op 19 december voerden de T-100 en de SMK een aanval uit op de stugge Finse verdediging bij Summa, bijgestaan door vijf middelzware tanks van het type T-28. De T-100 en de SMK bleken goed opgewassen tegen de Finse anti-tankwapens en wisten tot ver in de Finse achterhoede door te dringen. Maar de T-100 liep vast in een mijnenveld en ondanks verwoede pogingen om de SMK met de T-100 te verslepen waren de Sovjets gedwongen de SMK achter te laten. De inspecteur van de Sovjet-pantsertroepen, generaal D.G. Pavlov, gaf het bevel om een reddingsactie uit te voeren, omdat de tank anders in vijandelijke handen zou vallen. De reddingsactie die ondernomen werd door het 167e Gemotoriseerde Bataljon mislukte echter ten koste van hoge verliezen. De SMK viel dus in Finse handen en het zou nog tot februari duren alvorens de SMK door de Sovjets afgesleept kon worden.

    Uit de ervaringen tijdens de Winteroorlog was duidelijk gebleken dat de KV het beste gepresteerd had en er werd daarom ook besloten de tank in productie te nemen op 19 december 1939. Er werd nog wel een poging ondernomen een verbeterde versie van de SMK te ontwikkelen (de SMK-2), maar ook dit model werd nooit in massaproductie genomen.

    Definitielijst

    kanon
    ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
    massaproductie
    Het maken van een grote hoeveelheid van hetzelfde produkt.
    Rode Leger
    Leger van de Sovjetunie.

    Afbeeldingen

    De T-100
    De SMK
    Het prototype van de KV-1 met het 76,2mm en het 45mm kanon

    Modellen

    De KV-serie werd geproduceerd vanaf december 1939 tot eind 1943. In de loop van de productiejaren werd de KV-1 steeds aangepast en verbeterd, waardoor er afhankelijk van het bouwjaar nog al wat verschillen zijn. De eerste KV-1 tanks werden geproduceerd in de Kirovfabriek in Leningrad, maar toen de Duitse Legergroep Noord de stad naderde, werd besloten de fabriek te evacueren naar Cheljabinsk in de Oeral. In totaal werden er 3.127 stuks gefabriceerd. De KV tank had een 76.2mm kanon en maakte zowel gebruik van AP als HE (brisant) munitie. De 6.3 kg wegende standaard AP (APHEBC) granaat stond bekend onder de naam BR - 350A. Late KV modellen hadden tevens APCR (BR-350P) munitie. Hieronder een overzicht van de verschillende modellen en hun specificaties en bijzonderheden:

    KV-1 model 1939
    De KV-1 Model 1939 was identiek aan het prototype. Van het eerste model werden er ongeveer 100 geproduceerd in de Kirovfabriek te Leningrad. De KV-1 model 1939 had te kampen met transmissieproblemen. In de beginweken van Operatie Barbarossa kreeg het merendeel van de KV-1 model 1939 tanks te maken met deze problemen, waardoor de bemanning vaak gedwongen werd de tank achter te laten op het slagveld.

    KV-1 model 1939
    43500 - 46000 kg
    5 man
    V-2K / W-2K (Duits) / В-2К (Russisch) V12 diesel van 500 tot 600 pk
    35 km/u op de weg
    250 km
    Lengte: 6,25m
    Breedte: 3,32m
    Hoogte: 2,71m
    76,2mm L-11 kanon en 3 x 7.62mm DT MG
    76,2mm - 111-114 granaten, 7.62mm - 3024 patronen
    Koepel - 75mm, zijkant - 75mm, achterkant - 75mm, chassis - 75mm, zijkant - 75mm, achterkant - 70mm


    KV-1 model 1940
    Eind 1940 werd het 76,2mm L-11 kanon van de eerste KV-1 serie vervangen door het F-32 kanon, dat eveneens een kaliber had van 76,2mm. Het F-32 kanon was krachtiger dan zijn voorganger en had een mondingssnelheid van 612 m/s. Deze versie van de KV-1 werd bekend onder de naam KV-1 model 1940.

    KV-1 model 1940
    47500 kg
    5 man
    W-2K V-12 diesel met 600pk
    30 km/u op de weg
    250 km
    Lengte: 6,90m
    Breedte: 3,32m
    Hoogte: 2,71m
    76,2mm F-32 kanon en 3 x 7.62mm DT MG
    76,2mm - 111 granaten, 7.62mm - 3024 patronen
    110 mm maximaal


    KV-1e
    In het voorjaar van 1941 verspreidde zich in de militaire top van het Rode Leger het gerucht dat de Duitsers nieuwe tanks ontwikkelden met zware krachtige kanonnen. Maarschalk G.I. Koelik en Stalin zelf besloten om bevel te geven voor het aanbrengen van extra bepantsering met een dikte van 35mm om tegen de vermeende nieuwe Duitse kanonnen bestand te zijn. Deze tanks kregen de benaming KV-1e, waarbij de E staat voor ekranirovaniy, wat "extra schilden" betekent.

    KV-1 model 1941
    Enkele weken na het begin van Operatie Barbarossa werd het F-32 kanon vervangen door het ZIS-5 kanon, dat eveneens een kaliber had van 76,2mm. Het ZIS-5 kanon werd ook wel F-34 genoemd en had een mondingssnelheid van 665 m/s. Het 76.2 mm ZIS - 5 kanon schoot APHEBC (BR-350A, MD-5 ontsteking), brisant/HE (OF-350M) en APCBC (BR-350SP) granaten. De HE granaten hadden een penetratievermogen van 15mm staal vanaf 100, 500 en 1000 meter, wogen 6.2 kg en legden 680 meter per seconde af. De KV-1 model 1941 had een verbeterde gietijzeren geschutskoepel met een dikkere bepantsering, die makkelijker en goedkoper te produceren was. Ook de overhangende achterkant van de geschutskoepel verdween, zodat de KV-1 model 1941 minder gevoelig was voor Duitse infanteristen, die in het verleden in sommige gevallen explosieven plaatsten onder de achterkant van de geschutskoepel. In de herfst van 1941 werd de fabriek in Charkov bedreigd door de Duitse opmars in het zuiden. Daarom werd de fabriek inclusief personeel geevacueerd naar Cheljabinsk, waar de productie pas begin 1942 werd hervat. Vanwege de tekorten aan dieselmotoren werden 100 tanks uitgerust met de M-17 benzinemotor, die normaal gebruikt werden in de T-35. Een exemplaar van de KV-1 model 1941 werd in 1942 getransporteerd naar de testfaciliteiten van het Amerikaanse leger in het Britse Aberdeen waar de tank werd onderzocht door Amerikaanse technici. Enkele kenmerken van de KV-1 Model 1941 werden door de Amerikanen opgenomen in het ontwerp van de M26 Pershing, die aan het einde van de oorlog op het slagveld in West-Europa verscheen.

    KV-1 model 1941
    45000 kg
    5 man
    W-2K V-12 diesel met 600pk
    30 km/u op de weg
    250 km
    Lengte: 6,90m
    Breedte: 3,32m
    Hoogte: 2,71m
    76,2mm ZIS-5 kanon en 3 x 7.62mm DT MG
    76,2mm - 114 granaten, 7.62mm - 3024 patronen
    110 mm maximaal

    Er was ook nog een KV-1 model 1942. Deze tank had een gegoten (cast) koepel, was voorzien van dikke staalbeplating (maximaal 110 - 120mm) en had een 76.2mm ZiS - 5 kanon.

    Definitielijst

    kaliber
    De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.
    kanon
    ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
    Maarschalk
    Hoogste militaire rang, legeraanvoerder.
    Rode Leger
    Leger van de Sovjetunie.

    Afbeeldingen

    KV-1 model 1939
    KV-1 model 1940 te Leningrad

    De KV-1s

    In 1941 en 1942 werd de KV-1 voorzien van almaar dikkere bepantsering. Daardoor werd de tank zwaarder en moeilijker te besturen. Het werd daardoor steeds moeilijker om de KV-1 samen met de uitstekend manoeuvreerbare T-34/76 te ontplooien. Het gevolg was dat de KV-1 in oktober 1942 in aparte brigades werden ingedeeld, zodat het probleem voor een deel werd verholpen. De mobiele eenheden van het Rode Leger hadden echter nog steeds de behoefte aan ondersteuning van zware tankeenheden, zeker nadat er geavanceerde Duitse tanks en krachtiger pantserafweergeschut verscheen op het slagveld. Het dilemma werd eind 1943 gedeeltelijk verholpen door de ontwikkeling van een nieuwe geschutskoepel voor de T-34. In deze geschutskoepel werd een krachtig 85mm kanon gemonteerd.

    De Sovjet-ingenieurs ondernamen tevens pogingen voor de ontwikkeling van een nieuwe zware tank. Ze waren in 1940 reeds begonnen met de ontwikkeling van de KV-3 (Object 220), die voor een groot deel was gebaseerd op de KV-1. Object 220 had een langere romp, een grotere geschutskoepel en een krachtig 107mm kanon, maar werd nooit in grote aantallen geproduceerd. Een ander project was de KV-222 (met een gewicht van 75 ton) die een maximale bepantsering had van maar liefst 105mm, werd eveneens nooit in massaproductie genomen, omdat de tank door het grote gewicht (51 ton) veel te langzaam was. Het probleem voor de Sovjet-Unie was dus het ontbreken van een krachtbron die voldoende vermogen had om de zware voertuigen aan te drijven.

    Daarom werd er gekozen voor een tussenoplossing. Dit resulteerde in de ontwikkeling van de KV-1s. De S staat voor skorostnoj wat zoveel betekent als "snelheid". Al het mogelijke werd gedaan om het gewicht van de KV-1 te verminderen. Dit ging onvermijdelijk ten koste van de dikte van de bepantsering, die gereduceerd werd tot 75mm.

    De oude versnellingsbak werd vervangen door een betrouwbaarder type en de tank kreeg een geschutskoepel die de beschikking had over een commandantskoepel, net zoals de Duitsers dat hadden. Zowel het ZIS-5 als het F-34 kanon (beide met een kaliber van 76,2mm) konden worden gemonteerd in de nieuw ontworpen geschutskoepel. De KV-1s had tevens de beschikking over maar liefst vier machinegeweren. Een 12,7mm machinegeweer was gemonteerd voor de bescherming tegen vijandelijke gevechtsvliegtuigen. Verder waren er in de voorkant van de geschutskoepel en de romp een 7,62mm machinegeweer geplaatst. Aan de achterkant van de geschutskoepel werd eveneens een machinegeweer aangebracht. Er werden eveneens nieuwe bredere rupskettingen en lichtere wielen ontwikkeld om de manoeuvreerbaarheid van de tank te verbeteren.

    Tijdens de zomer van 1942 werd het protoype getest. De tests bleken succesvol en op 20 augustus van datzelfde jaar werd de KV-1s in productie genomen. Toen de KV-1s op het slagveld verscheen was het echter al verouderd. De modernste Duitse ontwerpen zoals de PzKpfw VI Tiger en PzKpfw V Panther bleken superieur aan de tanks die de Sovjets ontplooiden. Het Rode Leger had een tank nodig met een zware bepantsering en bewapening en die eveneens goed te manoeuvreren was. Desondanks werden er toch nog 1370 voertuigen geproduceerd alvorens de productie in april 1943 beeindigd werd. Het merendeel van de tanks werden ingedeeld in brigades, omdat de reorganisatie van de pantserstrijdkrachten nog niet voltooid was. De KV-1s bleef dienst doen tot het einde van de oorlog en nam deel aan alle grote operaties van het Rode Leger, inclusief de opmars naar Berlijn.

    KV-1s
    47500 kg
    5 man
    W-2K V-12 diesel met 600pk
    35 km/u op de weg
    330 km
    Lengte: 6,90m
    Breedte: 3,32m
    Hoogte: 2,71m
    76,2mm F-32 kanon en 3 x 7.62mm DT MG
    76,2mm - 111-114 granaten, 7.62mm - 3024 patronen
    110 mm maximaal

    Definitielijst

    kaliber
    De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.
    kanon
    ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
    massaproductie
    Het maken van een grote hoeveelheid van hetzelfde produkt.
    Rode Leger
    Leger van de Sovjetunie.
    Sovjet-Unie
    Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.

    Afbeeldingen

    De KV-1s

    In actie

    De combinatie van een redelijke mobiliteit, een dikke bepantsering en een immense vuurkracht maakte het tot één van de beste tanks van de wereld toen de KV-1 voor het eerst verscheen op het slagveld tegen de Duitsers . De enige tank die zich destijds kon meten met de KV-1 was de T-34/76. Hoewel de tank zwaar was bleek de KV-1 toch relatief snel en mobiel. Op verharde wegen konden snelheden worden gehaald van 35 km/u. De brede rupskettingen waarborgden ook de mobiliteit in moeilijk begaanbaar terrein.

    Ondanks de indrukwekkende capaciteiten van de KV-1 waren er zeker ook problemen met de tank, waarvan sommige zelfs tot aan het eind van de productie zouden blijven bestaan. De eerste modellen hadden grote problemen met de koppeling en de versnellingsbak die grote moeite hadden het vermogen van de zware dieselmotor over te brengen op de wielen. Ook het bemanningsgedeelte was verre van volmaakt. Als de luiken gesloten waren hadden de bestuurder en de commandant beperkt zicht. De periscoop van de bestuurder kon maar beperkt draaien. Bovendien was het glas van de periscoop van een dermate slechte kwaliteit dat de bestuurder amper wat kon zien. De commandant had twee periscopen aan de bovenzijde van de geschutskoepel tot zijn beschikking. De werkzaamheden van de commandant werden echter ernstig verstoord omdat hij tevens zorg moest dragen voor het laden van het kanon. Deze onvolkomenheden zorgden ervoor dat de coördinatie werd bemoeilijkt, wat desastreuze gevolgen zou hebben tijdens de beginweken van Operatie Barbarossa.

    De Duitse invasie op 22 juni 1941 overrompelde het Rode Leger, dat slecht ontplooid en bovendien bezig was met een immense reorganisatie van zijn strijdkrachten. Tijdens de openingsgevechten van Operatie Barbarossa leed het Rode Leger catastrofale verliezen. Miljoenen soldaten werden krijgsgevangen genomen en het merendeel van de tanks dat in vredestijd beschikbaar was geweest, werd vernietigd. Ondanks de zwakke prestaties van het Rode Leger kwam de verschijning van de KV-1 op het slagveld als een donderslag bij heldere hemel voor de Duitsers. De Ostheer had geen vergelijkbare pantservoertuigen die konden tippen aan de bepantsering en bewapening van de KV-1. Alleen het 88mm FLAK luchtdoelgeschut was in staat om de KV-1 van een respectabele afstand uit te schakelen.

    Het merendeel van de KV-1's ging echter verloren door mechanische problemen en brandstofgebrek. Dat nam niet weg dat de KV-1's die wel de confrontatie aangingen met de Duitsers voor paniek en verwarring zorgden.

    Naarmate de strijd aan het oostfront vorderde kwam de KV-1 in actie bij de zware gevechten bij Leningrad, Moskou, de Krim en in Stalingrad. De KV-1 onderscheidde zich vanwege zijn superieure vuurkracht en bepantsering, maar vanwege de matig geoefende tankbemanningen en de inefficiënte ontplooiing waren de aanvallen van de KV-1 niet altijd even succesvol.

    De productie van de KV-1 en KV-1s werd eind 1943 stopgezet om plaats te maken voor geavanceerde ontwerpen zoals de IS-2 om opgewassen te zijn tegen de nieuwe PzKpfw VI Tiger en de PzKpfw V Panther.

    Dat nam niet weg dat de KV-1 tot het einde van de oorlog dienst bleef doen. In de Slag om Koersk in 1943 waren er grote aantallen KV-1's van de 53e Garde Zware Tankbrigade betrokken bij de zware gevechten die duurden van 12 tot 14 juli die de opmars van de Duitsers vertraagden en uiteindelijk een halt toeriepen.

    Ook bij de gevechten in Oost-Pruisen in 1944 was de KV-1 vertegenwoordigd. Ze dienden ter ondersteuning van de divisies fuseliers van het 3e Wit-Russische Front. Enkele KV-1 en KV-1s tanks waren zelfs betrokken bij de opmars naar Berlijn in het voorjaar van 1945.

    Het merendeel van de KV-1's dat de zware confrontaties met de Duitsers overleefd had werd echter ingezet voor ondersteunende doeleinden. Ze werden uitgerust met extra communicatie-apparatuur en ingedeeld bij de zware tankjager-eenheden, zoals de ISU-152 regimenten.

    Het chassis en de romp van de KV-1 waren redelijk succesvol gebleken, wat tot gevolg had dat deze verder verbeterd werden en uiteindelijk grote invloed hadden op de ontwerpen van de meest succesvolle zware pantservoertuigen van de Tweede Wereldoorlog, zoals bijvoorbeeld de IS-2 en de ISU-152.

    Definitielijst

    FLAK
    Flieger/ Flugzeug Abwehr Kanone. Duits luchtafweergeschut.
    invasie
    Gewapende inval.
    kanon
    ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
    Krim
    Schiereiland in Oekraïne, aan de noordkust van de Zwarte Zee, in het noorden met het vasteland verbonden door de 4 km brede Landengte van Perekop, in het oosten grenzend aan de Zee van Azov en de Straat van Kertsj.
    Rode Leger
    Leger van de Sovjetunie.

    Afbeeldingen

    Russische infanterie ondersteunen de KV-1 tanks in de Oekraïne tijdens de zomer van 1941.
    Een verlaten KV-1, gefotografeerd door een Duitse fotograaf tijdens de openingsweken van Operatie Barbarossa
    Een KV-1 tijdens de Stalins eerste strategische winteroffensief, januari 1942
    Een door de Duitsers veroverde en in gebruik genomen KV-1
    Een door de Finnen veroverde en in gebruik genomen KV-1

    Varianten

    Het chassis van de KV werd gebruikt voor de ontwikkeling van meerdere tanks. Ook werd er op het chassis groot geschut gemonteerd. De gemechaniseerde kannonen werden aangegeven met de benaming SU (Samakhodnaya Ustanovka).
    Hieronder een overzicht:

    KV-2
    Zware infanterietank, ook wel artillerietank genoemd. De KV-2 had een 152mm houwitser gemonteerd.

    KV-220
    Een prototype met een gewicht van 63 ton. Een aantal van deze prototypes kwam in actie tijdens de gevechten bij Leningrad.

    KV-222
    Een tank met een gewicht van 51 ton, met een maximale bepantsering van 105mm. Een aantal van deze prototypes kwam eveneens in actie tijdens de gevechten bij Leningrad.

    KV-3 (Object 223)
    Zware tank met een gewicht van maar liefst 75 ton. De bewapening bestond uit een 107mm kanon gemonteerd in de standaard geschutskoepel van de KV-1. Enkele kwamen in actie bij Leningrad.

    KV-4 (Object 224)
    Prototype van een zware tank met twee geschutskoepels en een gewicht van 110 ton. Dit ontwerp kwam niet verder dan de tekentafel.

    KV-5 (Object 225)
    Een zware tank met twee geschutskoepels en een gewicht van 100 ton, bewapend met een 107mm kanon. Ook dit ontwerp kwam niet verder dan de tekentafel.

    KV-6 (Object 226)
    Prototype van een zware tank ontworpen voor genietroepen.

    KV-7 (Object 227)
    Prototypes van twee varianten van de KV-1 zonder geschutskoepel. De eerste was bewapend met twee 76,2mm kanonnen en de tweede had de beschikking over een 76,2mm kanon en een 45mm kanon. Stalin besloot echter dat er maar één kanon gebruikt mocht worden op een tankjager en daarom werd het project stopgezet.

    KV-8 (Object 228)
    In plaats van het 76,2mm kanon werd op de KV-1 een ATO-41 of ATO-42 vlammenwerper geplaatst. Voor bescherming tegen vijandelijke tanks was er een 45mm kanon gemonteerd. De KV-8 werd wel in massaproductie genomen en was een groot succes op het slagveld.

    KV-9 Object 229)
    Een lichtere en dus snellere variant van de KV-1. De dikte van de bepantsering was afgenomen en er was een 122mm houwitser en een nieuwe versnellingsbak gemonteerd. Van dit voertuig bestond alleen een prototype.

    KV-10 (Object 230)
    Een prototype dat bewapend was met raketwerpers voor het afvuren van 8 RS-32 raketten. Dit voertuig kreeg de benaming KV-1k, maar werd nooit in productie genomen.

    KV-11 (Object 231)
    Prototype, nooit geproduceerd.

    KV-12 (Object 232)
    Prototype van een genietank. Dit voertuig was speciaal ontworpen voor het opwerpen van rookgordijnen. Massaproductie heeft echter nooit plaatsgevonden.

    KV-13 (Object 233)
    Prototype van een snelle middelzware tank met een zware bepantsering. Na het verschijnen van verbeterde Duitse tanks op het slagveld waren de ontwerpen van de KV-1 en de T-34/76 verouderd. Er werd door de Sovjet-ontwerpers een poging ondernomen om een tank te ontwikkelen die zowel de KV-1 als de T-34/76 kon vervangen. Het gebruikte 76,2mm kanon was echter verouderd en daarom werd er besloten het project stop te zetten en de T-34 te voorzien van een krachtiger 85mm kanon, waardoor deze de benaming T-34/85 kreeg. Wel werden veel kenmerken van de KV-13 opgenomen in het ontwerp van de IS-2.

    SU-152 (Object 236)
    De SU-152, ook wel KV-14 genoemd was een zwaar gemechaniseerd kanon of tankjager met een 152mm kanon. In plaats van een geschutskoepel werd er een vaste opbouw geplaatst op het chassis van de KV-1S.

    KV-8s (Object 238)
    In plaats van het 76,2mm kanon werd op de KV-1s een ATO-41 of ATO-42 vlammenwerper geplaatst. Voor bescherming tegen vijandelijke tanks was er een 45mm kanon gemonteerd.

    KV-85 (Object 239)
    De KV-85 was een tussenoplossing voordat de nieuwe generatie zware tanks (IS-2) in productie werd genomen. De KV-85 gebruikte de romp van de KV-1s en de geschutskoepel met het 85mm kanon van de IS-1.

    Definitielijst

    houwitser
    Ook bekend als Haubitze (Du) of Howitser (En). Houwitser is een krombaan geschut. Schiet dus met een kromme baan en heeft daardoor een minder grote reikwijdte. Deze kan voor een 155mm houwitser toch nog bij 18 km liggen
    kanon
    ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
    massaproductie
    Het maken van een grote hoeveelheid van hetzelfde produkt.

    Afbeeldingen

    KV-1B in het Bovington Tank Museum. Bron: YouTube.