Wanneer gesproken wordt over de misdadigheid, de terreur en de verschrikkingen van het nazi-regime kunnen we niet om de Schutzstaffel (SS) heen. Deze organisatie was onder andere verantwoordelijk voor de uitvoering van de Holocaust en het mishandelen en vermoorden van binnen- en buitenlandse ‘vijanden’ van het Derde Rijk. Leden van de SS waren het toonbeeld van de toekomst van het Derde Rijk. Zij waren de uitdragers van de nazi-ideologie en het perfecte voorbeeld van de Arische ‘Übermensch’. In het boek “Hitlers moordenaars - De geschiedenis van de SS” behandelt de bekende Duitse historicus Guido Knopp deze tot de verbeelding sprekende organisatie en haar leiders.

Guido Knopp schreef meerdere bestsellers over de geschiedenis van het Derde Rijk, waaronder “Hitlers beulen”, “Hitlers Holocaust”, “Hitlers vrouwen” en “Hitler - een balans”. Daarnaast maakte de Duitse historicus enkele succesvolle televisiedocumentaires die wereldwijd uitgezonden werden. Knopp kan gezien worden als één van de meest prominente Duitse historici die zich bezighouden met de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en het Derde Rijk.

De SS werd oorspronkelijk opgericht om Hitler en andere hoog geplaatste nazi’s te beveiligen. Onder leiding van Heinrich Himmler groeide de organisatie uit tot een enorm staatsleger met diverse politie- en militaire taken. De Waffen-SS was de militaire tak van de SS en werd ingezet aan het front, terwijl de beruchte doodskopeenheden zich onder andere bezig hielden met de beveiliging van concentratiekampen. “Hitlers moordenaars - De geschiedenis van de SS” bestaat uit zes hoofdstukken die hieronder kort besproken worden.

1. De machtstrijd
In dit hoofdstuk komt de machtstrijd tussen de SS en de Sturmabteilung (SA) aan bod. Voor 1934 was de SA verantwoordelijk voor de veiligheid van de NSDAP-leiders tijdens partijbijeenkomsten, protestmarsen en andere publieke evenementen. Ernst Röhm, de leider van de SA, wilde dat zijn organisatie een prominente rol zou spelen in de toekomstige nazi-staat. Zijn organisatie verkreeg daarom steeds meer macht. Hitler zag de SA en vooral de SA-leiding, steeds meer als een bedreiging en een beperking van zijn macht. Daarom werd de SS opgericht. Heinrich Himmler zou uiteindelijk het bevel gaan voeren over deze organisatie. Op 30 juni 1934, gedurende de “Nacht van de lange messen”, werd de SA-top geëlimineerd door de SS. De SA werd hierdoor enorm in macht beperkt. De SS verkreeg daarentegen meer macht en groeide uit tot een enorme organisatie – een staat binnen een staat – die volledig ondersteund en vertrouwd werd door Hitler.

Dit hoofdstuk is een boeiende inleiding. De ondergang van de SA en de opmars van de SS worden duidelijk beschreven. In dit hoofdstuk wordt aangetoond dat de SS vanaf het begin al een misdadige organisatie was die zonder enig protest politieke tegenstanders definitief uitschakelde. Ook komen in dit hoofdstuk de verschillen tussen de SA en de SS uitgebreid aan bod.

2. Himmlers waan
In 1929 werd Heinrich Himmler benoemd tot leider van de SS. Met steun van Hitler kreeg hij de verantwoordelijkheid over het gehele Duitse politie- en veiligheidsapparaat, waaronder organisaties als de Sicherheitsdienst (SD) en de beruchte Geheime Staatspolizei (Gestapo). In deze functie was Himmler vanachter zijn bureau ondermeer hoofdverantwoordelijk voor de uitvoering van de Endlösung, de uitroeiing van naar schatting 6 miljoen Joden. De ingetogen en onopvallende bureaucraat gaf het terreurbeleid van nazi-Duitsland vorm. Hij wordt wel eens de tweede man van het Derde Rijk genoemd.

Dit tweede hoofdstuk geeft een uitgebreid beeld van de persoonlijkheid van Himmler. Er wordt verklaard hoe deze eenvoudige, naïeve ambtenaar zich heeft kunnen ontwikkelen tot één van de belangrijkste en invloedrijkste leiders van nazi-Duitsland. Beschreven wordt de complexiteit van Himmlers karakter. Ook zijn interesse in de populaire wetenschap, de paranormale wereld en de geschiedenis van het Germaanse Rijk komen aan bod.

3. De heerschappij van Heydrich
Reinhard Heydrich was de tweede man van de SS. Aan het hoofd van de SS vormden Himmler en Heydrich een gevaarlijk duo. In opdracht van Himmler was hij onder andere de belangrijkste organisator van de Holocaust. Heydrich gaf zijn SS’ers opdracht tot moordpartijen, massa-executies en razzia’s en verkreeg hierdoor de bijnaam “het blonde beest”. Hitler persoonlijk gaf Heydrich de veelzeggende bijnaam “de man met het ijzeren hart”. In 1942 kwam er een einde aan het leven van Heydrich. Hij werd het slachtoffer van een moordaanslag door Tsjechische verzetsstrijders. Met de dood van Heydrich kwam er een eind aan het leven van één van Hitlers meest wrede en meedogenloze medewerkers.

In dit hoofdstuk wordt beschreven welke belangrijke rol Heydrich vervulde binnen het nazi-terreurapparaat. Ook wordt aangegeven waarom de combinatie Himmler - Heydrich bij de uitvoering Hitlers plannen zo succesvol was.

4. Doodskop
Een belangrijke taak van de SS was de uitvoering van Hitlers plan om Joden en andere ‘Untermenschen’ uit de Duitse samenleving te verwijderen. Dit plan groeide uit tot een enorme systematische moordpartij die voor een belangrijk deel werd uitgevoerd werd door de doodskopeenheden (Totenkopfverbände)van de SS. De leden van de doodskopeenheden waren de grootste moordenaars van de SS en hielden zich onder andere bezig met razzia’s, massale executies en andere wreedheden. Eén van de belangrijkste taken van deze eenheid was echter de beveiliging van concentratiekampen. In deze kampen maakten SS’ers zich op grote schaal schuldig aan misdaden tegen de menselijkheid. Tevens waren de SS’ers in de vernietigingskampen verantwoordelijk voor de uitroeiing van de Joden in gaskamers. Opmerkelijk is dat veel van deze kampbewakers normale mensen uit de Duitse middenklasse waren een normaal privé-leven leefden met hun vrouw en kinderen.

In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe volkomen normale mensen in staat waren om afschuwelijke opdrachten uit te voeren. Verder worden er in dit hoofdstuk een aantal belangrijke personen beschreven die verantwoordelijk waren voor de Endlösung, waaronder Adolf Eichmann en Theodor Eicke.

5. De Waffen-SS
De Waffen-SS, met als lijfsmotto “Meine Ehre Heißt Treue”, was de militaire tak van de SS. Dit leger werd berucht om de vele oorlogsmisdaden. De Waffen-SS bestond in eerste instantie alleen uit Arische divisies, maar werd uitgebreid met meerdere divisies bestaande uit vrijwilligers uit verschillende landen, waaronder ook niet-Arische landen. De Waffen-SS werd gedurende de oorlogsjaren gezien als een elitekorps. Ook tegenwoordig zijn er nog altijd mensen die de prestaties van de Waffen-SS onterecht verheerlijken.

Knopp ontkracht in dit hoofdstuk de mythe dat de Waffen-SS een elitekorps was dat qua prestaties ver boven de Wehrmacht uitstak. De auteur geeft meerdere argumenten die bewijzen dat slechts bepaalde divisies van de Waffen-SS, gedurende een bepaalde periode, gezien kunnen worden als elitetroepen. Ook wordt in dit hoofdstuk aangetoond dat de Waffen-SS verantwoordelijk was voor vele oorlogsmisdaden die niet in verhouding staan tot oorlogsmisdaden van de Wehrmacht en de legers van de westerse geallieerden.

6. Mythe ‘Odessa’
Na de oorlog vluchtten vele SS’ers naar landen buiten West-Europa om te ontkomen aan de jacht die op hen geopend was door de geallieerde mogendheden. Vooral Zuid-Amerikaanse landen waren een geliefd toevluchtsoort voor SS’ers. De organisatie ‘Odessa’ zou verantwoordelijk zijn voor de hulp aan gevluchte SS’ers, maar uit dit hoofdstuk blijkt dat het bestaan van deze organisatie niet bewezen kan worden. Ook de Rooms-katholieke kerk en het Rode Kruis hebben na de oorlog op redelijk grote schaal hulp geboden aan SS’ers.

“Hitlers moordenaars - De geschiedenis van de SS” is geen uitgebreid naslagwerk. Guido Knopp heeft vooral getracht om een algemeen beeld te geven van de misdaden van de SS. Daarnaast beschrijft hij enkele van de belangrijkste en meest beruchte SS’ers, zoals Otto Skorzeny, Reinhard Heydrich, Theodor Eicke, Josef Mengele en Rudolph Höss. Hij is objectief en verwijst bepaalde hardnekkige beweringen naar het rijk der fabelen. Knopp baseert zijn mening op vaststaande feiten en betrouwbare bronnen en laat zich niet leiden door emoties of een vooringenomen mening. Hij gebruikte veel Duitse bronnen, zodat het argument “de winnaar schrijft geschiedenis” voor dit boek niet opgaat. Op elke pagina zijn één of meerdere citaten te lezen die dienen ter ondersteuning van de tekst. Bovendien vormen deze citaten nog eens extra bewijs voor de conclusies die getrokken worden door de auteur.

Ondanks de wetenschappelijke achtergrond van de auteur is dit boek geen hoogdrempelig wetenschappelijk werk, maar een populair-wetenschappelijke beschrijving van een onderwerp dat interessant is voor een groot publiek. De verschrikkingen van het Derde Rijk hebben tenslotte een bepaalde aantrekkingskracht op mensen. De vele persoonlijke anekdotes van betrokkenen in dit boek betrekken de lezer nog dichter bij de beschreven onderwerpen.

In het boek is een uitgebreide bibliografie opgenomen, net als een personen-, plaatsnamen- en zakenregister. In het midden van het boek zijn meer dan dertig foto’s te vinden. Het gaat vooral om foto’s van de besproken kopstukken uit het Derde Rijk.

Het boek geeft een waarschuwing uit het verleden, zoals op de laatste pagina van het boek ook geschreven staat. “Nog altijd worden mensen openlijk als ‘Jood’ in een kwaad daglicht gesteld”, zo schrijft Guido Knopp. “Net als bij de SS staat het begrip ‘kameraadschap’ nog steeds voor groepsgewijs geweld. Zolang immigranten in delen van Duitsland niet veilig zijn, zolang invaliden te horen krijgen dat ze euthanasie moeten plegen, rechtse publicisten hetzes voeren tegen democratische waarden, zolang computerspelletjes als ‘rattenjacht in het concentratiekamp’ de drempels verlagen – zolang is de onzalige geest van de SS nog springlevend. De geschiedenis van de SS vormt daardoor nog steeds ook een waarschuwing uit het verleden”.