Inleiding

De T-28 is een Sovjettank uit de Tweede Wereldoorlog. De T-28 is één van de eerste middelzware tanks ter wereld. De T-28 was bedoeld als infanterie ondersteuningstank. De ontwikkeling van de T-28 middelzware tank begon in 1931. Het prototype van de T-28 was klaar in 1931 en massaproductie van de tank begon in 1932. De T-28 zou vijandelijke posities, bestaande uit machinegeweren, prikkeldraadversperringen en kanonnen, kunnen vernietigen. Het ontwerp van de tank is waarschijnlijk gebaseerd op de ontwerpen van de Duitse NbFz, Grosstraktor en de Britse A1E1 Independent tanks. Populair was het gebruik van meerdere koepels bij de ontwikkeling van tanks. Ook Groot-Brittannië en Duitsland deelden die interesse in de jaren twintig en dertig. De T-28 middelzware tank is vooral ingezet tijdens de Sovjet-invasie in Oost-Polen (september 1939) en tijdens de Winteroorlog (1939-1940) tegen Finland.

Ontwikkeling, techniek en varianten

De T-28 middelzware tank was goed bewapend. Het eerste T-28 model had één 76.2mm kanon en twee aan de voorkant gemonteerde koepels met 7.62mm mitrailleurs. De T-28 telde zes bemanningsleden en de bepantsering liep op tot 30mm staal. Qua vormgeving lijkt de T-28 op de Sovjet T-35 zware tank. Beide tanks zijn ‘slagschepen' op rupsbanden: lange tanks met meerdere geschutkoepels. Beide tanks vereisen een groot aantal bemanningsleden, en, de T-28 in mindere mate, zijn duur om te produceren. Een groot nadeel van andere Sovjettanks was dat zij geen radio hadden. Door middel van vlagsignalen werden instructies doorgegeven. De T-28 vormde een uitzondering en had een radio.

De standaard T-28 variant was de T-28 model 1934. Dat type had een 76.2mm model 27/32 KT-28 kanon en kon een snelheid van 37 km/u bereiken. In 1938 ging de Sovjet-Unie over op productie van de T-28 model 1938. T-28 model 1938 had een krachtig 76.2mm L-10 kanon. Vanwege de korte loop was het een geschikt wapen tegen infanterie. Daarvoor werden ‘HE’ granaten (explosief) gebruikt.

Tijdens de Winteroorlog beschikte Finland over een uitgestrekt netwerk aan bunkeremplacementen. Machinegeweernesten en antitankkanonnen waren in versterkte posities ingegraven. Deze verdedigingslinie heette de 'Mannerheimlinie'. De Sovjet-Unie wilde een aantal strategische doelen in Finland veroveren en moest de Mannerheimlinie vernietigen. Daartoe hadden de Sovjets verschillende tanks tot hun beschikking. De lichte tanks, zoals de T-26 en BT series, hadden onvoldoende bepantsering en vuurkracht om Finse posities te vernietigen. De T-28 werd tijdens deze oorlog ingezet tegen bunkers. Finse troepen wisten tijdens de Winteroorlog enkele T-28 tanks te veroveren en noemden de T-28 de ‘postkoets’. De Finnen wisten namelijk in deze oorlog een T-28 in handen te krijgen waarin zich post bevond, bedoeld voor het 91ste tankbataljon van de Sovjet-Unie. Naast dit exemplaar kreeg Finland nog een tweede T-28 in handen. De tank was snel en kon snel accelereren. Echter, de Winteroorlog toonde aan dat de bepantsering van de T-28 ontoereikend was. De 30mm dikke staalplaten aan de voorkant van de romp konden Finse antitankwapens niet goed tegenhouden. De Winteroorlog vormde de stimulans tot verdere ontwikkeling van het T-28 type.

Al tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) werd duidelijk dat bestaande Sovjettanks onvoldoende gepantserd waren. De lichte tanks van de Sovjet-Unie legden het vaak af tegen antitankwapens met een kaliber van 37mm. De Winteroorlog bevestigde dat dikke bepantsering vereist was. De T-28 was toe aan een opknapbeurt. Sovjet-ingenieurs gingen aan het werk om zodoende de bestaande staalbeplating, met een dikte van maximaal 30 tot 40mm, op te voeren naar 80mm (de ‘appliqué’ bepantsering). Dat zware T-28 model wordt 'T-28C' genoemd. T-28C werd met succes ingezet tegen Finse bunkers en machinegeweernesten. De T-28C had een frontale beplating van 80mm. Zijkanten bestonden uit 40mm staalbeplating. Door het gewicht van 32 ton was de T-28C minder snel dan eerdere T-28 varianten: het bereikte slechts een snelheid van 23 km/u. De T-28C kon veel schade incasseren.

De T-28C werd ook wel 'T-28E' genoemd, de hoofdletter 'E' staat voor 'Ekranami' dat 'met schermen' betekent. Ook werden andere T-28 modellen gefabriceerd. Bijvoorbeeld de vlammenwerper T-28 modellen. Deze werden OT-28 genoemd. In het Russisch staat ‘Ognemetniy Tank’ (OT) voor vlammenwerper. Het laatste T-28 model, model 1940, had dezelfde koepel als de late productie T-35 zware tank. Daarnaast werden prototype T-28 bruggenleggers gebouwd (IT-28) en mijnenvegers. Geen van deze modellen werden massaal geproduceerd.

De belangrijkste T-28 modellen

• T-28 model 1934
• T-28 model 1938
• T-28C/T-28E
• T-28 model 1940

Bewapening en munitie

De T-28 middelzware tank gebruikte zowel ‘AP’ (pantser) granaten, als ‘HE’ (explosieve) granaten. In Nederland noemen we die laatste (HE) brisantgranaten. Brisantgranaten hebben een lager penetratievermogen dan pantsergranaten. Voor de 76.2mm L-10 konden ook brisantgranaten gebruikt worden. In feite was de L-10 geschikter om brisantmunitie te gebruiken omdat het wapen een zeer korte loop had. Granaten hadden een lage mondingssnelheid. Brisantgranaten doen altijd schade indien zij met een oppervlak in contact komen. Wanneer een brisantgranaat in contact komt met een oppervlak, ontstaat een explosie. De brisantgranaat explodeert en spat in tientallen rondvliegende scherven uiteen: dodelijk voor infanterie. Indien een brisantgranaat weet te penetreren bij contact met staalbeplating, ontstaat een interne explosie met scherfsplinters in en rondom het voertuig met alle gevolgen van dien. Naast het kanon was de T-28 bewapend met mitrailleurs type 7.62mm DT. Deze machinegeweren vuurden 7.62×54mmR munitie af.

De T-28, een groot succes?

De T-28 was ontworpen om muren en obstakels te vernietigen. Door de middelmatige bepantsering kon de T28 niet goed ingezet worden tegen Finse bunkers en verdedigingsnesten. Resultaat was dat het pantser dikker werd (T-28C). Gevolg was dat de maximale snelheid van het voertuig drastisch verminderde. Daarnaast was de T-28, ondanks het verbeterde pantser, een grote schietschijf voor Finse antitankwapens. Echter, het voertuig was over het algemeen goed bewapend. Het voertuig was daarnaast verbazingwekkend wendbaar. Tevens zorgde het T-28 model voor een enorme impuls op het gebied van nieuwe tankontwerpen.

Een groot nadeel van de T-28 was dat de tank een niet erg flexibel onderstel had. De T-28C kon niet, zoals de Duitse Panzerkampfwagen IV, steeds betere bewapening krijgen omdat het onderstel slechts een beperkt laadgewicht aankon. Ook werd het onderstel tijdens de ‘evolutielijn’ van de T-28 niet verbeterd. Dat had grote gevolgen. Tijdens de inval van de Wehrmacht in de Sovjet-Unie op 22 juni 1941 werd de T-28 ook ingezet. Na 1941 was de T-28 echter verouderd. De bepantsering van de tank was ontoereikend. Hitler-Duitsland veroverde enkele T-28 modellen. Die tanks werden Panzerkampfwagen 'T-28 746(r)' genoemd. De letter 'r' staat voor Rusland.

Tegenwoordig

Tegenwoordig kan men de Sovjet T-28 tank in Finland of in Moskou bekijken. In Finland in het Parola Tank Museum. In Moskou in het Central Armed Forces Museum.

Technische gegevens: