Amerikaanse slagschepen

Het Amerikaanse moderne slagschepentijdperk begon in 1895 toen op 15 augustus van dat jaar de Texas in dienst werd gesteld bij de US Navy. Dit schip van 6.682 ton was bedoeld voor de kustverdediging en vergelijkbaar met de Nederlandse pantserschepen van de Kortenaer-klasse. Dit was het eerste Amerikaanse oorlogsschip dat voldeed aan de algemene normen van het moderne slagschip: een primaire bewapening van kanonnen met een kaliber van minimaal 25cm in draaibare geschutskoepels, aandrijving door middel van stoommachines en schroeven en een maximale snelheid van boven de 15 knopen. Er zouden nog vijf slagschepen voor de kustverdediging gebouwd worden voor de Amerikaanse marine.

Op 20 februari 1900 werd USS Kearsarge (BB-6) in dienst gesteld bij de US Navy. Dit was het eerste slagschip dat ontworpen en gebouwd werd om oceanen over te steken. De daaropvolgende klassen werden steeds groter, beter bepantserd en kregen meer secondaire kanonnen. Deze ontwikkeling ging door tot en met de twee slagschepen van de Mississippi-klasse, USS Mississippi (BB-23) en USS Idaho (BB-24), die in 1908 in dienst kwamen.

Op 2 december 1906 nam de Royal Navy HMS Dreadnought in dienst. Dit was het eerste slagschip ter wereld met tien kanonnen van 30,5cm in plaats van de gewoonlijke vier. Het 18.410 ton grote slagschip was bovendien uitstekend bepantserd en kon ook nog eens 21 knopen varen. Hiermee overtrof de Dreadnought alle bestaande slagschepen ter wereld en het revolutionaire ontwerp werd de standaard voor alle marines. Deze standaard werd zover doorgevoerd dat vanaf dat moment slagschepen die voldeden aan de norm van HMS Dreadnought eenvoudigweg dreadnoughts werden genoemd, een nieuw internationaal zelfstandig naamwoord was geboren. Alle verouderde ontwerpen werden pre-dreadnoughts genoemd en slagschepen die groter en zwaarder bewapend werden dan HMS Dreadnought, werden super-dreadnoughts genoemd. Alle Amerikaanse slagschepen van USS Kearsarge tot en met USS Idaho werden hiermee pre-dreadnoughts.

De volgende klassen Amerikaanse slagschepen werden de dreadnoughts van de South Carolina-, Delaware-, Florida-, Wyoming- en New York-klasse. De laatste twee van de genoemde klassen hadden een waterverplaatsing van ruim 27.000 ton en een hoofdbewapening van respectievelijk twaalf 30,5cm en tien 35,5cm kanonnen en konden met recht super-dreadnoughts genoemd worden.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog begon de United States Navy met de ontwikkeling en de bouw van de zogenaamde Standard-type battleships. Dit waren slagschepen die standaard een groot schietbereik, een compacte tactische radius van minder dan 700 meter, een goede damage control en een beperkte maximale snelheid hadden. Hierdoor konden de slagschepen samen een slaglinie vormen met een betrekkelijk grote actieradius. De Standard-type battleships werden de Nevada-klasse, Pennsylvania-klasse, New Mexico-klasse, Tennessee-klasse en Colorado-klasse.

Op 6 februari 1922 werd het Vlootverdrag van Washington getekend door de maritieme grootheden Japan, Italië, Frankrijk de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Het verdrag werd afgesloten om de wapenwedloop op maritiem gebied, die op dat moment gaande was, een halt toe te roepen. Eén van de afspraken was dat de komende tien jaar geen nieuwe slagschepen meer op stapel gezet mochten worden en dat oudere slagschepen pas vervangen mochten worden als zij ouder waren dan twintig jaar. Hierdoor werd de door de US Navy geplande South Dakota-klasse van zes schepen geannuleerd en werden de super-dreadnoughts en de Standard-type battleships gemoderniseerd.

Pas in 1936 werden nieuwe slagschepen ontworpen voor de Amerikaanse marine. Van deze nieuwe generatie slagschepen werden USS North Carolina en USS Washington in 1941 als eerste in dienst gesteld. Deze generatie werd de Fast Battleships genoemd omdat de US Navy door de toepassing van nieuwe technieken een slagschip kon bouwen dat, ondanks de beperkingen van de vlootverdragen van Washington en Londen in afmetingen, een maximale snelheid van 27 knopen had. Na de North Carolina-klasse volgden de vier schepen van de nieuwe South Dakota-klasse en daarna de vier Iowa-klasse slagschepen, die een maximale snelheid van zelfs 33 knopen hadden. Daarna stonden de vijf slagschepen van de Montana-klasse op de planning, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog was gebleken dat het concept van het slagschip achterhaald was. De vliegdekschepen waren de belangrijkste schepen in een oorlogsvloot geworden en daarom werd de aanbesteding van de Montana-klasse geannuleerd.

De Amerikaanse slagschepen voor de kustverdediging waren, net als de Nederlandse pantser- en pantserdekschepen, voortgekomen uit de houten slagschepen met (hulp-)zeilen. Het woord slagschip kon aan het einde van de negentiende eeuw gedefinieerd worden als een ijzeren of stalen oorlogsschip met bepantsering, kanonnen van 25cm of groter en een tonnage groter dan 6.000 ton. De eerste Amerikaanse slagschepen werden nog individueel ontwikkeld, de Texas en de Maine nog door de Britse marine, maar met de introductie van de Indiana-klasse, verscheen het eerste klasse-concept op het Amerikaanse toneel. Dit had als voordeel dat de ontwerp- en ontwikkelingskosten over meer schepen verdeeld konden worden zodat ze per saldo goedkoper werden. In 1897 werd met de USS Iowa (BB-4) het laatste individueel ontworpen slagschip in dienst genomen.

USS Maine

USS Texas

Indiana-klasse

USS Iowa (BB-4)

De reis van de Great White Fleet, een vloot van 18 Amerikaanse pre-dreadnoughts, rond de wereld in 1907-1909, die door President Theodore Roosevelt was bevolen, betekende de stap naar volwassenheid van de US Navy. De Amerikaanse marine had tot die tijd nog in de schaduw gestaan van de Royal Navy. Hoewel de reis vanuit Amerikaans standpunt een groot succes was, bleek in feite tijdens de reis dat de Amerikaanse slagschepen verouderd waren, vooral door de komst van HMS Dreadnought, en dat de US Navy er strategisch gezien niet zo best voor stond. De vloot was tijdens de reis namelijk afhankelijk geweest van Brits steenkool, dat door Britse tenders vanuit Britse havens of door Groot-Brittannië gecontroleerde havens aan de Amerikanen geleverd werd. Na de reis was duidelijk dat de Amerikanen hun eigen wereldwijde logistieke netwerk moesten inrichten en dat de vloot gemoderniseerd diende te worden.

De laatste klasse pre-dreadnoughts, de Mississippi-klasse schepen USS Mississippi en USS Idaho werden in 1914 door de US Navy verkocht aan Griekenland. De Griekse marine nam de beide slagschepen in dienst als Kilkis en Limnos. Beide schepen werden in april 1941 door Duitse bommenwerpers tot zinken gebracht.

Kearsarge-klasse

Illinois-klasse

Maine-klasse

Virginia-klasse

Connecticut-klasse

Mississippi-klasse

Kort voor de Eerste Wereldoorlog zocht de Amerikaanse marine, wat de bouw van slagschepen betreft, aansluiting bij de Royal Navy en reageerde zij op ontwikkelingen van de Japanse marine. Met het lanceren van de South Carolina-klasse evenaarde de US Navy HMS Dreadnought. Via de doorontwikkeling van de Delaware-klasse en de Florida-klasse gingen de Amerikanen over tot de bouw van super-dreadnoughts met de ontwerpen van de Wyoming-klasse en de New York-klasse. De Amerikaanse super-dreadnoughts zouden zelfs tijdens de Tweede Wereldoorlog een niet te onderschatten rol gaan spelen.

South Carolina-klasse

Delaware-klasse

Florida-klasse

Wyoming-klasse

New York-klasse

Tijdens de Eerste Wereldoorlog begon de US Navy een serie slagschepen te bouwen, die bekend zouden worden als de Standard-type battleships. Dit waren slagschepen die standaard over een groot schietbereik, een compacte draaicirkel van minder dan 700 meter, uitstekende schadebeperkingsmogelijkheden en een beperkte maximale snelheid beschikten. Hierdoor konden de slagschepen samen een slaglinie vormen met een betrekkelijk grote actieradius. De standaard klassen slagschepen werden door de Amerikaanse marine ingedeeld in Battleship Divisions, die bestonden uit drie of vier slagschepen van dezelfde of elkaar opvolgende klassen. Hierdoor werden de slagschepen binnen een divisie niet beperkt door de tekortkomingen van de andere. Verder waren de divisies op deze wijze tactisch beter in te zetten en vereenvoudigde het de realisering van de logistieke-, administratieve- en trainingsbehoeften.

Door het Verdrag van Washington ondergingen de Standard-type battleships eind jaren `20 en begin jaren `30 belangrijke moderniseringen en kregen op deze wijze een tweede carrière. Deze levensloop van de standaard slagschepen duurde tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de Japanse aanval op Pearl Harbor gingen USS Arizona en USS Oklahoma verloren, maar de overige beschadigde slagschepen werden gerepareerd en later in de oorlog tegen de Japanners ingezet. Dit bewees de kwaliteit van de Standard type battleships. De laatste twee klassen Standard-type battleships, de Tennessee-klasse en de Colorado-klasse, werden ook wel de Big Five genoemd.

De laatste klasse Standard-type battleships, de South Dakota-klasse, werd als gevolg van het Verdrag van Washington geannuleerd. De zes slagschepen waren al in aanbouw en de meeste waren voor ongeveer 30 procent voltooid. De casco`s werden in de loop van 1923 gesloopt. De geplande 72 stuks 41cm kanonnen werden door de US Army opgesteld als kustverdediging terwijl de meeste stalen platen op de verschillende bouwwerven bleven liggen tot ze gebruikt werden voor de bouw van nieuwe slagschepen en vliegdekschepen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Nevada-klasse

Pennsylvania-klasse

New Mexico-klasse

Tennessee-klasse

Colorado-klasse

South Dakota-klasse

Pas vanaf 1937 werden door de General Board of the US Navy nieuwe ontwerpen voor slagschepen gepresenteerd als gevolg van de herbewapening van de grote maritieme mogendheden. De ontwerpen van de nieuwe North Carolina-klasse en South Dakota-klasse werden nog bepaald door de vlootverdragen van Washington en Londen. Hierdoor bleef de standaard waterverplaatsing van deze slagschepen beperkt tot ruim 35.000 ton en kon de maximale snelheid slechts tot 27 knopen oplopen, ondanks de technische ontwikkelingen. De zes slagschepen van de Iowa-klasse en de vijf slagschepen van de Montana-klasse werden niet meer beperkt door de vlootverdragen en hierdoor konden de ontwerpers van de Amerikaanse marine slagschepen ontwikkelen van respectievelijk 45.000 ton en zelfs 65.000 ton met een maximale snelheid van 33 en 28 knopen. Van deze super slagschepen zouden echter alleen de eerste vier Iowa-klasse schepen afgebouwd worden. De overige twee Iowa-klasse schepen en de volledige Montana-klasse werden geannuleerd omdat ze niet meer nodig waren.

Bovendien was aan het einde van de Tweede Wereldoorlog duidelijk geworden dat het concept van het slagschip achterhaald was. Slagschepen, zowel de Amerikaanse als de Britse en de Japanse, waren tijdens de oorlog zeer kwetsbaar gebleken bij luchtaanvallen, ondanks de uitgebreide luchtafweerbatterijen waar zij in 1944 en 1945 over beschikten. De primaire rol in de oorlogvoering ter zee was definitief overgenomen door vliegdekschepen.

North Carolina-klasse

South Dakota-klasse

Iowa-klasse

Montana-klasse