Amerikaanse slagschepen van de New York-klasse

De beide Amerikaanse slagschepen van de New York-klasse waren een doorontwikkeling van de beide slagschepen van de Wyoming-klasse, USS Wyoming en USS Arkansas. De US Navy wilde de primaire bewapening van de USS New York en USS Texas uitbreiden en de schepen uitrusten met zeven dubbele 30,5cm torens wat ten opzichte van de Wyoming en de Arkansas een verlenging van de schepen zou betekenen. Dit was voor de ontwerpers van voor de Eerste Wereldoorlog niet mogelijk dus werden er alternatieven onderzocht. Het eerste alternatief was een opstelling van vijf 30,5cm drielingtorens, maar hierdoor zouden de schepen te breed worden. Bovendien stond de ontwikkeling van de drielingtoren nog in de kinderschoenen. Daarom werd een tweede alternatief toegepast: tien 35,5cm kanonnen in vijf tweelingopstellingen. Dit kaliber kanonnen zou later ook toegepast worden op de slagschepen van de Nevada-klasse, Pennsylvania-klasse en New Mexico-klasse. De 35,5cm kanonnen werden in 1910 ontworpen en getest door het Bureau of Ordnance van de Amerikaanse marine, een organisatie die verantwoordelijk was voor de ontwikkeling, aanschaf en opslag van Amerikaans scheepsgeschut. De kanonnen bleken uitstekend te functioneren.

Twee van de dubbelopstellingen 35,5cm kanonnen werden op het voorschip geplaatst en twee dubbelopstellingen op het achterschip. De vier torens konden onafhankelijk van elkaar gericht worden. De vijfde dubbelopstelling werd in de midscheeps geplaatst en kon alleen over bakboord of stuurboord richten. Deze toren en de bijbehorende magazijnen waren zeer moeilijk koel te houden omdat de omgeving werd opgewarmd door hogedrukstoomleidingen. Hierdoor was de storingsgevoeligheid van deze toren veel groter dan die van de overige vier terwijl het voor de bemanning van de toren nog moeilijker werd om hun toch al zware werk te verrichten tijdens het afvuren van de kanonnen.

De bepantsering van de New York-klasse slagschepen verschilde nauwelijks met die van de Wyoming-klasse. Pas tijdens het ontwerp van de opvolgende Nevada-klasse werd de vormgeving en sterkte van de stalen beschermingsplaten aangepast aan de moderne eisen. De New York-klasse slagschepen waren de laatste Amerikaanse slagschepen die opgeleverd werden met kolengestookte ketels. In 1922 werd het Vlootverdrag van Washington van kracht. In dit verdrag werden internationale afspraken gemaakt om de uit de hand gelopen wapenwedloop op militair, maritiem gebied in te perken. Volgens het verdrag mocht er de komende tien jaar maar een beperkt aantal nieuwe slagschepen gebouwd worden. Daarom besloot de US Navy een aantal oudere slagschepen te moderniseren. Onder andere werden de beide slagschepen van de New York-klasse hiervoor aangewezen. Tijdens de grote moderniseringsperiode, die van 1925 tot 1927 duurde, werden de oude ketels vervangen door moderne oliegestookte exemplaren. Verder werden de kooimasten vervangen door paalmasten, antitorpedocompartimenten (torpedo blisters of torpedo bulges) aangebracht en een katapult geïnstalleerd om Kingfisher vliegtuigen te kunnen lanceren.

De beide Amerikaanse slagschepen van de New York-klasse zouden in zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog actief zijn. Tijdens de eerste Wereldoorlog dienden USS New York en USS Texas vooral op de Atlantische Oceaan als konvooibegeleiders en als onderdeel van de British Grand Fleet. Tussen de wereldoorlogen ondergingen beide schepen ingrijpende moderniseringsperiodes. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de slagschepen actief in zowel de Atlantische als de Stille Oceaan en werden zij vooral ingezet voor kustbombardementen, konvooibegeleiding en het beschermen van geallieerde landingstroepen. Na de oorlog werd USS New York gebruikt als testobject bij de atoomproeven tijdens operatie Baker en enkele jaren later als doelschip door vliegtuigbommen tot zinken gebracht. USS Texas werd een museumschip en is nog steeds te bezichtigen in het San Jacinto State Park bij Houston, Texas.

De USS New York vormde tijdens de Eerste Wereldoorlog, samen met USS Wyoming, USS Florida en USS Delaware, Battleship Division 9 die onderdeel werd van de British Grand Fleet als Battle Squadron 6. De Amerikanen stuurden bewust kolengestookte schepen naar Europa, om hun bondgenoten bij te staan, omdat er in Groot-Brittannië een tekort was aan stookolie. De vier Amerikaanse slagschepen, in 1918 versterkt door USS Texas, kwamen nooit in direct contact met Duitse oorlogsschepen omdat ze vooral konvooiwerk deden op de Atlantische Oceaan.

In de zomer van 1919 werd USS New York onderdeel van de US Pacific Fleet en San Diego, Californië, zou de komende zestien jaren haar thuisbasis vormen. Halverwege 1925 vertrok USS New York uit San Diego en ging op weg naar Norfolk, Virginia, aan de oostkust van de Verenigde Staten voor een grote modernisering. Op de Norfolk Naval Shipyard onderging zij in grote lijnen dezelfde verbouwing als USS Arkansas en USS Wyoming hadden ondergaan. De beide schoorstenen werden vervangen door een enkele die voldoende was om de uitlaatgassen van de zes nieuwe, oliegestookte Bureau Express Battleship ketels af te voeren. De veertien originele kolengestookte ketels werden verwijderd. Het slagschip werd uitgerust met anti-torpedocompartimenten, die ervoor zorgden dat torpedo`s niet tegen de vlakke scheepshuid tot ontsteking kwamen maar van richting veranderd werden. Hierdoor kwamen de vier onderwater torpedolanceerbuizen te vervallen en werd het schip ruim drie meter breder. De Wyoming-klasse slagschepen hadden na hun modernisering hun voorste kooimast nog behouden maar bij USS New York werden ze beide vervangen door stabielere paalmasten om de verbeterde vuurleiding te huisvesten. Tenslotte werd een katapult geïnstalleerd, bovenop de 35,5cm toren in de midscheeps, om vliegtuigen te lanceren.

USS New York was in februari 1938 het eerste Amerikaanse slagschip dat uitgerust werd met het experimentele XAF radarsysteem. Onderdeel van het systeem was een moderne duplex antenne die zowel geschikt was om signalen uit te zenden als te ontvangen. Het jaar daarvoor was al een aantal van haar 12,5cm kanonnen in kazematten vervangen door acht 7,6cm kanonnen tegen luchtdoelen. In de jaren die volgden, fungeerde USS New York vooral als opleidingsschip voor cadetten van de Naval Acadamy.Vanaf juli 1941 werd het slagschip ingezet als stationschip van de nieuwe Amerikaanse basis Naval Station Argentina in Newfoundland, Oost-Canada. Na de aanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941, werd de New York ingezet als konvooibegeleider op de Atlantische Oceaan.

In 1942 werd de elevatiehoek van de primaire bewapening van de USS New York vergroot naar 30 graden en werd het schip uitgerust met moderne afstandpeilers voor de 35,5cm kanonnen. Verder werd de luchtafweerbatterij vergroot tot 10 x 7,6cm kanonnen, 24 x 40mm Bofors- en 44 x 20mm Oerlikonmitrailleurs. Het experimentele radarsysteem werd vervangen door een moderne Approach Surveillance Radar (ASR of SRA) tegen luchtdoelen. USS New York gaf in november 1942 artilleriesteun bij de geallieerde amfibische landingen in Marokko en Frans Algerije en was daarna actief als begeleider van konvooien die materialen en manschappen naar Noord-Afrika vervoerden. In 1943 was het schip trainingsschip voor artilleristen van slagschepen in Chesapeak Bay waar het schip vaak samen werkte met opleidingschip USS Wyoming. Het jaar daarop was het slagschip actief als artillerieplatform in Zuid-Frankrijk en in Normandië.

Eind november 1944 vertrok USS New York naar de Stille Oceaan en werd onderdeel van de US Pacific Fleet. Op 6 februari 1945 nam zij deel aan een bombardement op Iwo Jima, om de invasie van dit door Japanners bezet eiland voor te bereiden, waar zij in drie dagen duizenden granaten afschoot. Op 27 maart van datzelfde jaar begon zij aan een 76 dagen durend offensief tegen Okinawa waar zij amfibische landingen ondersteunde, kustbombardementen ondernam en dekking gaf aan mariniers die aan land gingen. Op 14 april stortte een Japanse kamikazepiloot zich op het Amerikaanse slagschip waarbij het boordvliegtuig en de katapult vernield werden. Desondanks gingen de beschietingen op Okinawa dag en nacht door totdat de primaire kanonnen uitgeschoten raakten en vervangen dienden te worden. Hiervoor en voor onderhoud ging het slagschip in juni 1945 naar Pearl Harbor, maar terwijl de werkzaamheden nog in volle gang waren gaf Japan zich over, op 15 augustus 1945. USS New York had tijdens de Tweede Wereldoorlog twee records gevestigd. Zij was de langst durende ononderbroken periode in dienst geweest, namelijk 414 dagen (als oorlogsschepen in onderhoud gaan of gemoderniseerd worden, worden zij tijdelijk buiten dienst gesteld) en had het grootste aantal zeemijlen afgelegd van alle Amerikaanse oorlogsschepen: 123.867.

USS Texas was in 1916 het eerste Amerikaanse oorlogsschip dat de beschikking kreeg over een kleine batterij 7,6cm kanonnen tegen luchtdoelen vergezeld van een primitieve vuurleiding op basis van analoge afstandpeilers. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de Texas actief aan de Amerikaanse oostkust als onderdeel van de US Atlantic Battlefleet. Op 27 september 1917 liep het slagschip, door een navigatiefout van commandant Captain V. Blue en zijn navigator, aan de grond bij Block Island, een zandbank in de Long Island Sound, 200 kilometer ten oosten van New York City. Het duurde drie dagen voordat sleepboten er in slaagden het slagschip vlot te trekken waarna het beschadigd naar een scheepswerf van de US Navy in New York werd gesleept ter reparatie. Hierdoor duurde het tot februari 1918 voordat zij het Britse Battle Squadron 6 kon versterken dat behalve uit acht oude Britse slagschepen bestond uit USS Florida, Uss Wyoming, USS Delaware en zusterschip USS New York.

In 1919 was USS Texas het eerste Amerikaanse slagschip dat succesvol een vliegtuig lanceerde. Het Britse Sopwith Camel vliegtuig werd bestuurd door Lieutenant Commander Edward O. McDonnell. Nog datzelfde jaar werd aan boord van de Texas een geslaagde oefening gehouden waarbij een boordvliegtuig waarnemingen verrichtte van inslagen van 35,5cm granaten. Hierdoor nam het effect van de 35,5cm kanonnen van USS Texas toe met 200 procent. Naar aanleiding van deze geslaagde oefening plaatste de US Navy boordvliegtuigen op alle slagschepen en nieuwe kruisers. Van juli 1925 tot 23 november 1926 onderging USS Texas dezelfde moderniseringen als zusterschip USS New York waarna het schip jarenlang dienst deed bij de US Pacific Fleet.

De Texas kreeg in 1938 een experimentele CXZ radarantenne bovenop de brug. Hiermee was USS Texas het eerste Amerikaanse oorlogsschip dat werd uitgerust met een radarinstallatie van een commercieel bedrijf: Radio Corporation of America (RCA). Verder kreeg zij zes 20mm mitrailleurs op de B-turret. Dit waren de enige verschillen met de verder gelijke aanpassingen van zusterschip USS New York. In 1941 kreeg de Texas de beschikking over een RCA CXAM-1 radar, een doorontwikkeling van de CXZ radar van RCA en de XAF radar van het Naval Research Laboratory (NRL). Tot eind 1942 verrichtte het slagschip konvooidiensten op de Atlantische Oceaan. Begin 1943 werd zij onderdeel van de Northern Attack Group van operatie Torch, de invasie van Noord-Afrika, waarna het schip weer konvooien zou beschermen.

In april 1944 verbleef de USS Texas in Britse wateren om zich voor te bereiden op de ondersteunende rol die zij zou gaan vervullen bij de invasie van Normandië. De oefeningen werden gehouden in samenwerking met de Britse slagschepen HMS Ramillies en HMS Rodney, de Amerikaanse slagschepen USS Nevada en USS Arkansas en vliegtuigen en spotters van de Royal Air Force (RAF). Op 31 mei 1944 werd de Texas aangewezen als vlaggenschip van de Western Bombardment Task Force voor Omaha Beach. Vanaf 6 juni ondersteunde zij de landingen van Amerikaanse troepen op Omaha Beach en Pointe du Hoc en later die maand bombardeerde zij kustbatterijen bij Cherbourg. In augustus 1944 nam het slagschip deel aan de invasie van Zuid-Frankrijk in het kader van operatie Dragoon.

Na een onderhoudsperiode in New York, waarbij onder andere de uitgeschoten 35,5cm kanonslopen vervangen werden en de luchtafweerbatterij werd uitgebreid, vertrok USS Texas in november 1944, via het Panamakanaal naar Pearl Harbor. Na enkele maanden geoefend te hebben met andere eenheden van de US Pacific Fleet, zette het slagschip koers naar Iwo Jima en vatte op 16 februari 1945 post voor de kust van het eiland. Drie dagen lang bombardeerden de Texas en andere Amerikaanse slagschepen de Japanse stellingen op het eiland waarna de schepen nog twee dagen artilleriesteun verleenden aan mariniers die het binnenland introkken. Dit oorlogsspel zou zich herhalen bij de invasie van Okinawa. Van 26 maart tot en met 31 maart voerde USS Texas, samen met negen andere geallieerde slagschepen en een aantal kruisers, een vernietigend bombardement uit op het Japanse eiland. De Texas zou nog tot 14 mei bij Okinawa blijven om artilleriesteun te verlenen. Daarna vertrok zij naar Leyte in de Filippijnen waar zij tot aan het einde van de oorlog verbleef.

Op 1 juli en op 25 juli 1946 overleefde USS New York de kernproeven van operatie Baker en operatie Crossroads bij het atol Bikini. In 1948 werd het slagschip bij Pearl Harbor, Hawaï, tijdens bombardements- en schietoefeningen door vliegtuigen tot zinken gebracht. Er waren 41 bomtreffers en 56 directe treffers met High Velocity Aircraft Rockets (HVAR`s) nodig om het oude slagschip in de golven van de Stille Oceaan te laten verdwijnen.

USS Texas vertrok op 23 september 1945 naar het vasteland van de Verenigde Staten en repatrieerde Amerikaanse soldaten onder codenaam operatie Magic Carpet. Deze operatie had als doel zoveel mogelijk Amerikanen in een zo kort mogelijke tijd naar huis te brengen. In het kader van dezelfde operatie maakte het oude slagschip nog twee reizen, van Californië naar Pearl Harbor, voordat zij op 21 januari, via het Panamakanaal naar de oostkust van de Verenigde Staten vertrok. Op 18 juni 1946 werd de Texas uit dienst gesteld en in reserve genomen in Baltimore, Maryland. In 1948 werd het schip gered van de slopershamer en op kosten van de Battleship Texas Commision naar Houston gesleept waar het een permanente meerplaats kreeg bij het San Jacinto State Park. De Texas is nu het enige overgebleven slagschip ter wereld uit de periode van de Eerste Wereldoorlog.

Net als hun voorgangers, de slagschepen van de Wyoming-klasse, hadden USS New York en USS Texas tijdens de Tweede Wereldoorlog bewezen dat zij zeer waardevol waren ondanks dat de eigenlijke rol van het slagschip als belangrijkste onderdeel van een oorlogsvloot al voorbij was. Als artillerieplatformen hadden zij zich zeer verdienstelijk gemaakt en belangrijke ondersteuningen verleend aan amfibische landingen door het bombarderen van vijandelijke stellingen. Ook als konvooibeschermers hebben de oude slagschepen belangrijke defensieve bijdragen geleverd aan de geallieerde overwinning. Doordat zij door het Vlootverdrag van Washington aan de voortijdige slopershamer konden ontkomen werden zij gemoderniseerd en waren zij van 1941 tot en met 1945 beter uitgerust dan enkele klassen van Amerikaanse slagschepen die later in de vaart kwamen.

De slagschepen van de New York-klasse werden opgevolgd door die van de Nevada-klasse. USS Nevada en USS Oklahoma kwamen in 1916 in dienst. De Nevada-klasse slagschepen waren de eerste Amerikaanse slagschepen met drielingtorens en de eerste Amerikaanse slagschepen die volledig oliegestookt waren. De Nevada en de Oklahoma hadden veel zwaardere bepantsering op de belangrijkste delen zoals de munitiemagazijnen, machinekamers, commandotoren en geschutskoepels, dan hun voorgangers, maar over de andere delen helemaal geen bepantsering. Hierdoor bleef de totale waterverplaatsing van de Nevada-klasse slagschepen ongeveer even groot als die van de New York-klasse terwijl het totale gewicht aan pantserplaten bijna 40 procent groter was. De gewichtsbesparing zat in de constructie van de slagschepen die door lichter, maar harder staal en betere las- en klinktechnieken gerealiseerd kon worden. Al met al was de ontwikkeling van de Nevada-klasse slagschepen een grote stap voorwaarts voor de Amerikaanse constructeurs.