- Saturation bombardment
- Verzadigingsbombardement. Synoniem voor area-, carpet- en obliteration bombardment.
- Schutzstaffel (SS)
- De Schutzstaffel, met als leider Heinrich Himmler, was een zeer machtige organisatie binnen het Derde Rijk. Het oorspronkelijke doel van de SS was de beveiliging van Hitler en andere nazi's, maar al snel werd de SS ingezet voor diverse militaire-, veiligheids- en politiedoelen. De SS bewaakte onder andere de concentratiekampen en bemanden Einsatzgruppen. De militaire tak van de SS was de Waffen-SS. Lees meer...
- Sectie
- Een sectie is van oudsher een van de kleinste eenheden in het leger. In de Franse tijd vormden twee secties samen een peloton. In de periode voor de Tweede Wereldoorlog was binnen het Nederlandse leger een sectie het equivalent van wat men naoorlogs peloton is gaan noemen.
- Section
- Historically a section is one of the smallest units within the army. In the French era two sections formed a platoon. During the eriod prir to the SecondWorld War, within the Dutch Army, a section was the equivalent of what after thewar was called a platoon.
- SHAEF
- Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force, het geallieerde opperbevel in West-Europa, na de landing in Normandië. Lees meer...
- Shelling
- Aanduiding voor het beschieten van doelen met granaten. Kan zowel vanuit artillerie- als pantsergeschut zijn.
- Siam
- Benaming van Thailand.
- Sicherheitsdienst (SD)
- De nationaal-socialistische inlichtingen en (contra)spionagedienst van de SS. Lees meer...
- SIPO
- Sicherheitspolizei. Samenvoegingsverband (sinds 1936) van de Gestapo en Kriminalpolizei
- Sitzkrieg
- Duitse aanduiding voor de gespannen tijdsperiode, waarin geen militaire actie was, die vooraf ging aan de Duitse invasie van Frankrijk en de lage landen in mei 1940.
- Sjah
- Titel van de Perzische koningen.
- Slagschip
- Zwaar gepantserd oorlogsschip met geschut van zeer zwaar kaliber.
- Slaven
- Vooral in Oost-Europa wonende grote volkerengroep, behorend tot de Indo-Germanen (Polen, Russen, Serven, Oekraïners).
- Smaldeel
- Deel van een oorlogsvloot die zelfstandig opereert.
- SMERSH
- SMERSH (of SMERSJ) is een Russisch acroniem dat te vertalen is als "Dood aan Spionnen". Het was een in 1943 opgerichte contra-spionage-eenheid van het Rode Leger. De belangrijkste taak was het veiligstellen van gebieden waar het Rode Leger opereerde door (vermeende) partizanen, saboteurs en spionnen te bestrijden en de arrestatie van (vermeende) verraders, deserteurs, spionnen en criminelen aan het front.
- Sniper
- Militaire sluipschutter die op lange afstanden (tot ca. 800 meter) individuele doelen kan uitschakelen.
- Socialisme
- Politieke ideologie die streeft naar geen of geringe klassenverschillen. Produktiemiddelen zijn in handen van de staat. Ontstaan als reactie op het kapitalisme. Karl Marx probeerde het socialisme wetenschappelijk te onderbouwen.
- SOE
- Special Operations Executive. Britse organisatie uit WO II die zich bezig hield met geheime operaties en spionage. Een van zeven geheime organisaties die door de Britse regering tijdens WO II in Engeland werd opgericht.
- Soldij
- Het loon van een militair.
- Sovjet-Unie
- Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.
- Spaanse Burgeroorlog
- Felle en wrede burgerstrijd in Spanje van 1936 tot 1939 tussen links (van anarchistisch tot liberaal) en rechts (kerk, adel en leger). De fascistisch georiënteerde generaal Franco ontketende in 1936 militaire opstanden. Met hulp van Hitler en Mussolini versloeg hij de Republikeinen die tevergeefs werden gesteund door de Internationale Brigade. Lees meer...
- Splinterbom
- Bom bedoeld tegen personeel of mensen. Ook ongepantserde doelen. Meestal 10-50 kg zwaar.
- Spoorwegstaking
- Deze werd op 17 september 1944 via de radio afgekondigd en ingewilligd door het Nederlandse spoorwegpersoneel. De spoorwegstaking diende ter ondersteuning van het geallieerde plan Market Garden. Nadat de geallieerde luchtlandingsactie mislukt was hielden de arbeiders de staking vol tot aan de bevrijding.
- Spruchkammer
- Na de oorlog in Duitsland opgerichte rechtbanken die zich vanaf 1946 bezighielden met denazificatieprocessen. Deze rechtbanken konden beklaagden in vijf categorieën indelen: Hauptschuldige (hoofdschuldigen), Belastete (schuldigen), Minderbelastete (minder schuldigen), Mitläufer (meelopers) en Nichtbelastete (onschuldigen).
- Squadron
- Bij de Belgische marine meestal 6 à 8 kleine schepen, samengevoegd in een operatief verband onder één commandant; bij de Nederlandse luchtmacht de kleinste organieke eenheid, gemiddeld 350 man sterk. Bij de Cavalerie is het in veel landen de aanduiding voor een eenheid ter grootte van een compagnie. Ook hier kan het - net als bij een batterij - een zelfstandige eenheid zijn of onderdeel uitmaken van een grotere cavalerie eenheid. Bij de luchtmacht is het aanduiding voor een eenheid van vliegtuigen.
- SS'er
- Lid van de in 1925 in Duitsland opgerichte paramilitaire organisatie binnen de nazipartij, oorspronkelijk de persoonlijke lijfwacht van Hitler. De groepering groeide uit tot wat de nazi's beschouwden als een elite-eenheid. De SS had haar eigen kentekens, uniformen en militaire rangen. Het symbool van de SS bestaat uit een gestileerde, dubbele bliksemschicht, de zogenaamde Sig-rune.
- SS-Verfügungstruppe
- Parate troepen van de SS. Militaire troepen van de SS die onder andere werden ingezet voor de onderdrukking van gewapende opstanden. Deze eenheden streden ook aan de zijde van de Wehrmacht tijdens de inval van Polen in september 1939. De SS-Verfügungstruppes (SS-VT) vormden de basis van de uiteindelijke Waffen-SS die in 1939 werd opgericht vanuit de SS-VT, de Totenkopfverbände en de Leibstandarte Adolf Hitler. Lees meer...
- Staafbrandbom
- Incendiary munitions, speciaal ontwikkeld om brand te stichten. Gevuld met napalm, termiet of witte fosfor. Soms voorzien van een tijdsmechanisme met explosieve lading om bluswerkzaamheden te bemoeilijken.
- Staat van beleg
- Toestand waarin alle burgerlijke vrijheden worden opgeschort en het bestuur bij het leger berust.
- Staatsgreep
- Poging om met geweld de macht in de staat over te nemen.
- Stahlhelm
- Benaming voor de helm die Duitse militairen droegen gedurende WO II. Daarnaast was Stahlhelm een bond voor Duitse frontsoldaten uit WO I.
- Stalingrad, Slag om
- De Slag om Stalingrad vond plaats in het Zuiden van de Sovjet-Unie, aan de rivier de Volga. De Slag duurde van 23 augustus 1942 tot en met 2 februari 1943. Ongeveer 1.000.000 Sovjets en 150.000 As-soldaten kwamen om. De Slag was de wreedste uit de Tweede Wereldoorlog en betekende een keerpunt, doordat de As-landen de Slag verloren en op dit moment voor hen de terugtocht begon. Lees meer...
- Stalinisme
- Periode uit de geschiedenis van de Sovjetunie waarin Stalin de onbetwiste leider was. Het regime was totalitair. Persoonsverheerlijking, terreur van de geheime politie, zuiveringen, liquidaties en een overtrokken chauvinisme waren kenmerken van het Stalinisme. Vele Oost-Europese landen namen na de oorlog deze vorm van dictatuur over.
- Stalinlinie
- Verdedigingslinie die in het interbellum door de Russen werd aangelegd aan hun westgrens, maar door de expansies in het (Baltische Staten, Polen, Bessarabië, etc.) westen schoof de grens op en was de Stalinlinie niet meer de eerste linie bij de Duitse inval in 1941.
- Stammlager
- Hoofd- of basiskamp: één van de 22 concentratiekampen waar meerdere buitenkampen, Aussenlager, ondergeschikt aan waren. Lees meer...
- Standarte
- Paramilitaire eenheid, ongeveer ter grootte van een regiment, binnen de Sturmabteilung (SA) en de Schutzstaffel (SS).
- Stavka
- Het opperbevel van de Russische strijdkrachten in WO II, voorgezeten door Stalin.
- Stolperstein
- Letterlijk struikelsteen. Ontworpen en geïnitieerd in 1997 door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig die de eerste Stolperstein legde in de Berlijnse wijk Kreuzberg. Hij dient als herinnering aan de slachtoffers van de Holocaust en de nazivervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij de naam, geboortedatum, sterfdatum en plaats van overlijden van het betreffende slachtoffer op een koperen plaat aan de bovenkant van een betonnen steen van 10 x 10 cm worden gestanst. De Stolperstein wordt vervolgens in het trottoir vlak voor het voormalige huis van het slachtoffer ingemetseld. Hoewel de Stolperstein oorspronkelijk bedoeld was voor slachtoffers van de Holocaust, herdenkt hij nu ook andere slachtoffers van andere naziterreur.
- Strategical
- Diverse betekenissen. O.a. door Amerikanen gebruikt om de luchtmachtonderdelen aan te duiden die bommenwerpers bevatten.
- Strategie
- Krijgskunde, de wijze waarop de oorlog in grote lijnen moet worden gevoerd.
- Strategische bombardementen
- Bombardementen op de oorlogsmiddelen van de vijand. Fabrieken, olie-installaties, nutsfaciliteiten, vliegvelden, werven, wapenfabrieken, transportdoelen e.d.
- Sturmabteilung
- Semi-militaire afdeling van de NSDAP. Opgericht in 1922 ter beveiliging van bijeenkomsten en leiders van de NSDAP. Hun toenemende macht werd gebroken tijdens de "Nacht van de Lange messen" (29-30 juni 1934).
- Sudeten-Duitsers
- Naam voor de ruim drie miljoen Duitsers die tot 1945 het grensgebied van Tsjechoslowakije bewoonden.
- Sulfa poeder
- Geneesmiddel. Poeder dat wordt gebruikt om op wonden te strooien.
- Supermacht
- Grootmachten zoals de Sovjetunie en de Verenigde Staten.
- Surrogaat
- Letterlijk: Vervangingsmiddel. Wegens schaarste aan grondstoffen werden tijdens WO II diverse surrogaat producten verkocht. Surrogaatkoffie is een voorbeeld van een product dat aangeboden werd i.p.v. echte koffie.
- Swastika
- Ander woord voor hakenkruis.
- Synagoge
- Joods gebedshuis.