Britse Fighter Catapult Ships

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog leden Atlantische konvooien veel verliezen door het gebrek aan luchtsteun. Er werden vier koopvaardijschepen gevorderd en er werd één marineschip aangewezen om te worden verbouwd tot Fighter Catapult Ship. Allen kregen voor hun taak een katapult en jachtvliegtuigen aan boord. In tegenstelling tot de CAM-Schepen , welke koopvaardijschepen bleven, waren de Fighter Catapult Ships volwaardige marineschepen.

HMS Ariguani Bron: Wilco Vermeer collection

Om het tekort aan luchtsteun voor de Atlantische konvooien op de lossen werden vanaf 1941een aantal experimenten uitgevoerd. Een eerste experiment was het gebruik van de Catapult Aircraft Merchantman, de CAM-Schepen. Dit waren koopvaardijschepen met voorop het schip een katapult gemonteerd met daarop een Hawker Hurricane jachtvliegtuig^[11].

Een tweede experiment was het ombouwen van bestaande schepen tot Escorte Vliegdekschepen. Deze Escort Carriers waren tot volwaardige kleine vliegdekschepen omgebouwde, veelal koopvaardijschepen, in dienst van de Royal Navy en de US Navy.

Een derde experiment was het uitrusten van een koopvaardijschip met een vliegdek. Hierbij bleef het schip als koopvaardijschip fungeren maar voer het tegelijk een aantal jachtvliegtuigen mee op het vliegdek. Dit waren de zogenaamde Mechant Aircraft Carrier oftewel MAC schepen^[12].

Naast de CAM-schepen werd ook een aantal zogenaamde Fighter Catapult Ships uitgerust. Dit waren vier door de marine gevorderde koopvaardijschepen en één eigen marineschip^[13]. De Fighter Catapult Ships kregen ook een katapult en jager aan boord^[14]. Drie van deze schepen werden aanvankelijk in dienst genomen als zogenaamde Ocean Boarding Vessels, de vierde ging al verloren voor deze operationeel was. De oorsprong van de Fighter Catapult Ships was derhalve anders dan de overige CAM-schepen. De schepen werden uitgerust met een Fairey Fulmar of een Hurricat (aangepaste Hawker Hurricane) jachtvliegtuig^[15].

De Fighter Catapult Ships waren in dienst van de Royal Navy en voeren dus niet onder koopvaardijvlag. Allen waren gevorderde koopvaardijschepen, behalve de HMS Pegasus^[16]. Deze laatste was al in dienst bij de Royal Navy als Seaplane Carrier. De HMS Ariguani (F105) werd eind 1940 verbouwd en kwam in 1941 in dienst als FCS. De HMS Maplin (F107) kreeg de eer om het eerste schip uit deze groep te mogen zijn, waarvan de Hurricane een vijand neerschoot. In augustus 1941 haalde R.W.H. Everett met zijn Hurricane een Focke Wulf Fw 200 Condor neer^[17]. De HMS Patia (1922) (5350 brt) was minder succesvol. Het schip werd op 27 april 1941 tot zinken gebracht bij een Duitse luchtaanval voor de noordoostkust van Engeland, bij Northumberland. De HMS Pegasus (1934) was al bij de bouw overgenomen door de Royal Navy. De HMS Springbank (F50) was gebouwd als vrachtvaarder in 1926 en werd een katapultschip in 1940. In tegenstelling tot de overige katapultschepen was de Springbank toen uitgerust met een katapult midscheeps (vanaf maart 1941) en een Fairey Fulmar tweepersoons jager.

HMS Springbank Bron: Wilco Vermeer collection

Noten

1. Hobbs, 2014, Appendix D
2. Hobbs, 2014, Appendix D
3. Hobbs, 2014, Appendix D
4. Hobbs, 2014, Appendix D
5. Hobbs, 2014, Appendix D
6. Hobbs, 2014, Appendix D
7. Hobbs, 2014, Chapter 3
8. Hobbs, 2014, Chapter 3
9. Hobbs, 2014, Appendix D
10. Hobbs, 2014, Appendix D
11. Whiteman, 1968, pag. 675
12. Whiteman, 1968, pag. 675
13. Terrain, 2009, pag.723
14. Hobbs, 2014, Appendix D
15. Friedman, 1988, pag. 180
16. Whiteman, 1968, pag. 675
17. Robinson, 1997, pag.1599