Inspektor der Konzentrationslager
Gedurende de geschiedenis van het Derde Rijk waren meerdere personen en instanties betrokken bij de organisatie en het beheer van de concentratiekampen. Alle kampen die door de nazi’s officieel werden benoemd tot Konzentrationslager (KL of KZ), zoals Dachau, Buchenwald en Neuengamme, stonden tot 1942 onder het gezag van de Inspektor der Konzentrationslager (inspecteur van de concentratiekampen). Zijn bureau werd weliswaar enkele malen verplaatst naar verschillende afdelingen binnen de SS, maar de doelstelling bleef hetzelfde: het toezien op de wijze waarop de concentratiekampen door de kampleiding bestuurd en beheerd werden.

De functie van Inspektor der Konzentrationslager ontstond op 4 juli 1934 toen SS-Gruppenführer en commandant van concentratiekamp Dachau Theodor Eicke deze functie toebedeeld kreeg. Zijn volledige functie luidde Inspektor der Konzentrationslager und Führer der Wachverbände, waarbij de laatste functie inhield dat hij tevens het commando voerde over de bewakingseenheden van de concentratiekampen. In datzelfde jaar richtte Eicke de Totenkopfverbände op, een SS-eenheid die oorspronkelijk belast was met de bewaking van de concentratiekampen. In Oranienburg richtte hij het hoofdkwartier op van waaruit toezicht gehouden werd op de concentratiekampen. Eicke bleef tot 15 november 1939 inspecteur van de concentratiekampen, want toen de SS-Totenkopf-Division opgericht werd, stopte hij met deze functie en werd hij commandant van deze nieuwe divisie.

Eicke werd als inspecteur van de concentratiekampen opgevolgd door zijn belangrijkste medewerker Richard Glücks. Glücks name echter niet het bevel over de SS-Totenkopfverbände over. Toen Eicke zijn functie binnen het concentratiekampwezen vervulde waren de concentratiekampen administratief nog ondergeschikt aan de leiders van de Abschnitte (regio’s) en Oberabschnitte (hoofdregio’s) van de Allgemeine-SS. De macht en de taken van de SS waren echter enorm gegroeid en er vonden hierdoor meerdere interne organisatieveranderingen plaats. Deze veranderingen zouden uiteindelijk leiden tot de oprichting van twaalf hoofdbureaus die gezamenlijk de Reichsführung-SS vormden. De verantwoordelijkheid over de concentratiekampen werd vanaf 1 juni 1940 ingedeeld binnen het Kommandoamt der Waffen-SS, dat toentertijd nog deel uitmaakte van het SS-Hauptamt. Het SS-Führungshauptamt werd op 15 augustus 1940 opgericht en nam de supervisie over de concentratiekampen vervolgens weer over. Het Kommandoamt der Waffen-SS zou tevens een onderdeel gaan vormen van dit nieuwe hoofdbureau.

Amtsgruppe D van het SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt
De organisatie die gedurende de laatste drie oorlogsjaren de grootste invloed heeft gehad op de omstandigheden in de concentratiekampen was het SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt (SS-WVHA). Dit hoofdbureau, met als chef Oswald Pohl, werd op 31 januari 1942 opgericht. Het bureau was verantwoordelijk voor diverse administratieve en economische zaken. Doordat gedurende die periode gevangenen in de concentratiekampen volop werden ingezet als dwangarbeiders in de oorlogsindustrie hadden de concentratiekampen een belangrijke economische functie toebedeeld gekregen. Binnen het SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt hield men zich binnen Amtsgruppe D bezig met het concentratiekampwezen. Richard Glücks bleef als leider van deze afdeling verantwoordelijk voor de concentratiekampen. In 1944 werkten er circa 1.700 personen binnen de afdeling van Glücks.

Amtsgruppe D van het SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt was uit de volgende afdelingen en subafdelingen opgebouwd:

Samenvattend is de administratieve en bestuurlijke verantwoordelijkheid één keer overgedragen tussen personen (Theodor Eicke en Richard Glücks) en driemaal tussen een afdeling of hoofdbureau van de SS. In de volgende tabel staan de verantwoordelijke afdelingen en hoofdbureaus over de cocnentratiekampen per periode op een rij:

Onder de verantwoordelijkheid van de Inspektor der Konzentrationslager en later Amt D van het SS-WVHA vielen 22 Stammlager (basiskampen) en meer dan 1000 Außenlager. Deze 22 Stammlager waren: