PzKpfw 35(t)

In het Interbellum ontwikkelde de nieuwe natie Tsjechoslowakije een geavanceerd tankprogramma. Ze waren in staat om lichte en middelzware gevechtstanks te produceren. In 1934 vroeg het Tsjechoslowaakse leger om prototypes van een middelzware tank. Dit resulteerde in de bouw van de Skoda 10,5 ton / T-11 of LT vs.35 (LTM-35) S-IIa. Er werden tests uitgevoerd in juni 1935 en ondanks de vele mankementen werden er in oktober van datzelfde jaar 160 stuks besteld bij de Skoda-fabrieken. Na de aflevering van de eerste vijf modellen werden deze teruggestuurd vanwege de vele technische fouten. Nadat deze problemen voor een groot deel verholpen waren bestelde het Tsjechoslowaakse leger er nog eens 138 stuks extra.
De LT vs.35 deed beslist niet onder voor de tanks die ontwikkeld waren in de omringende landen, zoals de Poolse 7TP, de Britse Vickers 6-ton, de Sovjet T-26, de Italiaanse M11/39 en M13/40 en natuurlijk de Duitse PzKpfw II.
Het Tsjechische leger verdeelde de geproduceerde LT vs.35 tanks over vier cavaleriedivisies. Tijdens de vele oefeningen die uitgevoerd werden bleek de LT vs.35 onbetrouwbaar. Er werd in Tsjechoslowakije dan ook uitgekeken naar zijn verwachte opvolger de middelzware tank, de LT vs.38 die later in Duitse dienst bekend zou worden als de PzKpfw 38(t).
In 1938 waren de technische problemen zo goed als volledig verholpen en bleek de LT vs.35 een goede tank te zijn voor zijn tijd. De LT vs.35 werd in verschillende versies geproduceerd, vandaar de verschillende benamingen als T-11 en R-2.
Voordat de Duitsers in maart 1939 Tsjechoslowakije annexeerden werden er 126 tanks verkocht aan Roemenië. De Roemenen noemden de tank R-2.

Toen de Duitsers in maart 1939 Tsjechoslowakije annexeerden werden de tot dan toe geproduceerde tanks (424 stuks) opgenomen in het Duitse leger. Ze doopten de tank om in PzKpfw 35(t). De Tsjechen wilden oorspronkelijk de productie van de tank stopzetten maar de Duitsers wensten de productie voort te zetten. De productie vond plaats op twee locaties, namelijk bij C.K.D. (Ceskomoravska Kolben Danek) in Praag en in de Skoda-fabriek in Pilsen. De Duitsers hernoemden de fabriek C.K.D. overigens als Praga.
De Duitse technici pasten de tanks aan met onder andere radio-uitrusting en een beter zicht voor de commandant. Later werden in sommige gevallen de Tsjechische machinegeweren vervangen door de Duitse MG-34. Tevens werden er rookgranaatlanceerinrichtingen gemonteerd.
De belangrijkste verandering was echter het toevoegen van een vierde bemanningslid. Deze moest het kanon (her)laden, zodat de schutter vaker kon vuren in hetzelfde tijdsbestek.

Technische gegevens
De Panzerkampfwagen 35(t) woog zoals eerder vermeld 10,5 ton. De lengte bedroeg 4,90m, de breedte 2,10m en de hoogte 2,35m. De maximale bepantsering bedroeg 25mm.

Als motor had de PzKpfw 35(t) een 120 pk sterke 6-cilinder van Skoda. Dit resulteerde in een maximumsnelheid van 35 km/u. Het bereik van de tank op verharde wegen was 190 kilometer. De besturing van de tank vond plaats met behulp van luchtdruk. Dit zorgde voor veel problemen, zeker toen de Duitsers in winterse omstandigheden later in de oorlog moesten vechten. Door de kou werkte de pneumatische besturing niet meer en de tank was dan ook waardeloos aan het oostfront.

De bewapening bestond uit een 37mm kanon dat in de aanval in 1939 tegen Polen voldeed aan de eisen van die tijd. In Frankrijk bleek het kanon niet opgewassen tegen de dikke bepantsering van de Franse en Britse tanks. In de veldtocht tegen de Sovjet-Unie was het kanon dramatisch verouderd. Verder had de tank nog de beschikking over twee 7,92 MG37 machinegeweren.

Technische specificaties:

De PzKpfw 35(t) kwam voor het eerst in actie in september 1939 in Polen. Ze waren voornamelijk ingedeeld in de 1e Lichte Divisie. De tank voldeed en kon zich aardig meten met de Poolse tankettes. Toch gingen er veel tanks verloren, vooral door technische mankementen.
In de slag om Frankrijk in mei 1940 was de PzKpfw 35(t) weer van de partij, ingedeeld bij de 6e Pantserdivisie. Hier kon hij nog net voldoen aan de eisen die de oorlogvoering met tanks in die tijd stelde. Het was te danken aan de superieure Duitse tactieken dat de PzKpfw 35(t) een afgang bespaard werd, want in een één tegen één gevecht was de PzKpfw 35(t) kansloos tegen een Britse of Franse tank.
Ondanks dat de tank dramatisch verouderd was in 1941 deed de tank toch mee aan de invasie van de Sovjet-Unie. In de beginmaanden van de gevechten aan het oostfront kon de PzKpfw 35(t) nog aardig mee, maar toen de nieuwe T-34/76 en KV-1 tanks op het slagveld verschenen was het spoedig afgelopen met de frontinzet van de tank.

De PzKpfw 35(t) werd eind 1941 geheel teruggetrokken van het slagveld. De overgebleven modellen werden omgebouwd en aangepast tot andere modellen. De geschutskoepels werden overigens veel gebruikt in fortificaties in onder andere Denemarken en op Corsica. Er werden ook tanks ingezet om achter het front deel te nemen aan de acties ter bestrijding van partizanen in Joegoslavië en de veroverde gebieden in de Sovjet-Unie.

Maar een groot deel van de tanks werd verkocht aan andere Asmogendheden zoals Hongarije, Bulgarije, Roemenië en Slowakije.

In 1940 kocht Hongarije twee exemplaren van de PzKpfw 35(t) van nazi-Duitsland. In het contract dat afgedwongen werd met Skoda zat ook een licentie voor het zelf produceren van het onderstel van de tank. Daarna startten zij met de productie van de S-IIc, een verbeterde versie van de LT vs.35. Verbeterde versies van de S-IIc resulteerden in het ontwerp van de M40 Turan I. Deze tank op het onderstel van de LT vs.35 had een 40mm kanon en verbeterde geschutskoepel en een motor met een vermogen van 260pk. Het onderstel werd verder gebruikt bij de ontwikkeling van de M41 Turan II in 1942 en de Turan III in 1944. De Turan II had de beschikking over een 75mm kanon met een korte loop en de Turan III had een 105mm houwitser.
Het chassis van de Turan werd verder gebruikt voor de ontwikkeling van een gemechaniseerd aanvalskanon, de Zrinyi in 1943. Deze had de beschikking over een 75mm antitankkanon.
Er werden in totaal ongeveer 600 tanks geproduceerd. Deze tanks kwamen in actie aan het oostfront totdat de Hongaren verslagen waren door de Sovjets.

Roemenië had al voor de oorlog 126 stuks van de LT vs.35 gekocht van Tsjechoslowakije. Toen de oorlog voor Roemenië in 1941 eenmaal uitbrak werden deze tanks onder de naam R-2 ingezet tegen de Sovjet-Unie. Daar bleek de tank waardeloos tegen de betere Sovjettanks.
Daarom besloot het Roemeense leger in september 1943 om zelf een gemechaniseerd aanvalskanon te ontwikkelen op de overgebleven onderstellen. Dit resulteerde in de komst van de Taram. Deze had een veroverd Sovjet 76,2mm kanon. De Taram was te vergelijken met de Duitse Marder III. Deze had eveneens een open behuizing en datzelfde Sovjetkanon. Er werden 40 stuks geproduceerd. De Taram kwam nooit in actie tegen de Sovjet-Unie. Nadat Roemenië uit de As gestapt was vocht het namelijk met de Sovjets mee tegen de Duitsers.

In de lente van 1940 ontving Bulgarije de eerste 36 LT vs.35 tanks van Duitsland. Bulgarije noemde de tank gewoon Skoda LT vs.35. Deze 36 tanks werden voornamelijk gebruikt voor acties tegen partizanen in Joegoslavië en de Sovjet-Unie. Toen de Sovjets in 1944 Bulgarije binnentrokken sloot Bulgarije zich bij hen aan en vocht daarna tegen de Duitsers.

Het chassis van de LT vs.35 werd gebruikt voor de ontwikkeling van meerdere tanks. Ook werd er op het chassis door verschillende landen groot geschut gemonteerd. Hieronder een overzicht: