Concentratiekamp Auschwitz II (Birkenau)

De afstand van Auschwitz I naar Auschwitz II - (Birkenau) is drie kilometer en kan per bus of lopend worden afgelegd. Vanuit het kamp kan men eerst het oude perron bezoeken waar de Joden per spoor aankwamen en werden geselecteerd als werkslaaf of voor directe vernietiging in de gaskamers.
Hier treft men enkele typen veewagons waarin de Joden aankwamen.
Deze plaats is gelegen aan een aftakking van het spoor dat uiteindelijk via de hoofdpoort het kamp in voert. Na mei 1944 reden de treinen door naar het nieuwe perron, bekend als Rampe.

Wat direct opvalt is de grote omvang van het complex en men treft hier vooral houten barakken aan. Het standaard houten ontwerp Pferdestall-barak was geschikt voor 52 paarden, voor toepassing binnen het Auschwitz complex berekend op max. 500 mensen, maar zondermeer volgepropt tot wel 1.000 mensen.
De houten slaapplaatsen zijn de benaming bed niet waard en elke vorm van comfort en sanitaire voorzieningen ontbrak in deze half afgebouwde barakken. In combinatie met de flinterdunne kampkleding en het vaak barre Poolse klimaat een ware hel op aarde.

In de sector B1b treft men stenen barakken aan die van juli 1943 t/m november 1944 in gebruik waren als vrouwenkamp (40.000). In het gehele complex was in 1943 de grootste bevolking bereikt van 140.000 mensen.

In de sector b2g naast crematorium 4 treft men de plaats waar voorheen kleding en bezittingen van de Joden werden opgeslagen, genaamd Kanada. De barakken zijn platgebrand door de SS in januari 1945 in een poging de bewijslast te verduisteren. Crematorium 4 en de gaskamer nemen een bijzondere plaats in vanwege de Joodse opstand in 1944, door een moedige kruitsmokkel wist men uiteindelijk zelf dit crematorium en een gaskamer op te blazen, tevens wist men enkele bewakers om te brengen.

Achter deze plaats treft men het gebouw "De Sauna" aan dat opengesteld is voor publiek sinds 2001.
In dezelfde loopvolgorde als de geselecteerde werkslaven treft men de ruimtes die een beeld geven van de desinfectie van personen, ontharing en tatoeage in de onderarm en uitreiking van de gestreepte kampkleding. Er zijn indrukwekkende exposities ingericht met de afgenomen spullen van Joden.
Als laatste een fotowand met persoonlijke familiefoto’s aangetroffen tussen de afgenomen bezittingen van de slachtoffers.

Het totale overzicht m.b.t. de gaskamers en crematoria ziet er als volgt uit:
De gaskamer/crematorium 1 (Auschwitz I).
De bunker 1, bekend als het kleine rode huis. (Auschwitz II).
De bunker 2, bekend als het witte huis. (Auschwitz II).
De gaskamers/crematoria 2, 3, 4 en 5. (Auschwitz II).
Ondanks de pogingen van de SS, de sporen van hun misdaden uit te wissen blijven er genoeg resten zichtbaar voor een goede beeldvorming van dit afschuwelijke drama.

Aansluitende reistip
Na het relatief zware bezoek aan Auschwitz kunt u uw reis combineren met een bezoek aan Krakau (Pools : Krakow). Het middeleeuwse stadsplein behoort tot de grootste in de wereld. Bijzonder is verder dat om aan de overkant van de rivier Wisla de emaillefabriek van Oskar Schindler te bezoeken. Beelden voor de films Schindlers List en The Pianist zijn in deze wijk opgenomen.

Tenslotte
Het Nederlands Auschwitz comite verzorgd 1 maal per jaar in november een groepsreis naar Auschwitz met voor zover mogelijk overlevenden/nakomelingen en belangstellenden.
Elk jaar wordt de bevrijding van Auschwitz nationaal herdacht op 27 januari bij het Auschwitz monument in het Wertheimpark te Amsterdam.

Voor de actuele bezoekersinformatie, kunt u terecht op de website van het museum.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Lars van Lier & Auschwitz-museum
• Foto's: Kenneth van Cauter (1), Marco Hilgers (2), Lennard Bolijn (3, 4, 5)

< >