Dat de geschiedenis van het Derde Rijk gepaard ging met talrijke mysteries zal menigeen bekend zijn. Hoe kon nazi-leider Adolf Hitler bijvoorbeeld elke keer weer ontsnappen aan aanslagen op zijn leven, hoe kon het onneembare geachte fort Eben-Emael binnen één dag veroverd worden door Duitse Fallschirmjäger en welke nazi’s ontsnapten er, terwijl de Russen het centrum van Berlijn bestormden, uit de Führerbunker? Zestig jaar na dato is een groot deel van de mist rond het mysterieuze Derde Rijk opgetrokken en hebben historici licht geschapen in de duisternis van de nazi-spelonken. Bepaalde geheimen zijn inmiddels welbekende feiten geworden, maar sommige mythen en mysteries bleven overeind staan. Op de verzamel-DVD “Geheimen van het Derde Rijk” komen zowel de alom bekende feiten als de mysteries van het Derde Rijk aan bod. Dit gebeurt in vier afzonderlijke documentaires die ook te zien zijn op ‘The History Channel’.

De eerste documentaire op deze verzamel-DVD heeft als titel: “Secrets of Hitler’s Special Forces”. Aandacht wordt hier besteed aan de verschillende speciale eenheden die nazi-Duitsland rijk was. Zo zien we hoe agenten van de Sicherheitsdienst een ‘Poolse’ aanval op het radiostation bij Gleiwitz in scène zetten en aanschouwen we interessante beelden van Fallschirmjäger die op opzienbarende wijze het Belgische fort Eben-Emael veroveren. Daarnaast wordt aandacht besteed aan enkele bijzondere operaties van het zogenaamde Branderburger Regiment van de Duitse Abwehr en volgen we de mannen van Otto Skorzeny die onder andere de Italiaanse leider Benito Mussolini bevrijdden vanuit gevangenschap in Gran Sasso. De aangedragen feiten over deze geheime operaties zijn weliswaar interessant, maar missen diepgang. In een rap tempo worden allerlei speciale Duitse eenheden en operaties besproken, maar dit tijdsbestek is te kort om alle feiten hierover duidelijk en overzichtelijk op een rijtje te zetten.

Met betrekking tot de tweede documentaire op deze DVD heeft men het zich niet gemakkelijk gemaakt om de feiten op een rijtje te zetten. De titel van deze documentaire is “Who Escaped from Hitler’s Bunker” en vanzelfsprekend staat centraal welke hooggeplaatste nazi-leiders konden ontsnappen uit het zwaar belegerde Berlijn in mei 1945. Tot op de dag van vandaag staan rond deze laatste dagen van het Derde Rijk bepaalde zaken niet helemaal met 100% zekerheid vast. Waar bleef bijvoorbeeld Gestapoleider Heinrich Müller en wat gebeurde er exact met het stoffelijk overschot van Hitler? Terwijl vele historici aannemen dat Hitlers privé-secretaris Martin Bormann tegen het einde van de oorlog omgekomen was in Berlijn, worden in deze documentaire opmerkelijke ‘feiten’ aangedragen die toch enige twijfel opleveren. Wat waren het bijvoorbeeld voor rode kleideeltjes die gevonden werden bij de opgraving van Bormanns lichaam in 1972? Opvallend is dat deze rode klei veel voorkomend is in Paraguay, de locatie waar Bormann na de oorlog meerdere malen gesignaleerd schijnt te zijn. Laten we ons meeslepen door de boeiende theorieën die in deze documentaire uitgediept worden of houden we ons toch liever bij de concrete (incomplete) feiten?

Terwijl de eerste twee documentaires inspelen op veelbesproken onderwerpen gaat de derde documentaire over een wat minder belicht geheim van het Derde Rijk. In “How Close was Hitler to Developing Atomic Waepons?” krijgen we informatie aangedragen over de race om de klok tussen de Amerikanen en de Duitsers: wie zou er als eerste beschikken over een alles vernietigend atoomwapen? Uiteindelijk bewijzen de verschrikkelijke atoomaanvallen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki dat de Amerikanen als eerste finishten in deze race, maar hoe dicht zaten de Duitsers bij de eindstreep? Geallieerde sabotageacties in 1942 en 1943 op de zwaar waterfabriek in Vermork in Noorwegen en een Duitse U-boot die in de laatste dagen van de oorlog onderweg was naar Japan met een explosieve lading die de geschiedenis had kunnen keren, zijn twee elementen uit deze documentaire die lang niet iedereen bekend zullen zijn. Deze documentaire slaagt erin om één van de laatste geheimen van het Derde Rijk uit te diepen. Slechts enkele spelingen van het lot, zorgden ervoor dat Amerika als eerste beschikte over de atoombom.

Spelingen van het lot staan ook centraal in de vierde en laatste documentaire op deze DVD. De aanslag op Hitler door kolonel Claus von Stauffenberg is inmiddels algemeen bekend, maar minder mensen zullen weten dat daarnaast verschillende andere Duitsers het lef hadden om een aanslag op de Duitse Führer te plegen. Hitler schreef het toe aan het feit dat hij door een hogere macht uitverkoren was om het Duitse volk te leiden, maar feit is dat geen enkele van deze aanslagen succes had. Eén bom ontplofte bijvoorbeeld terwijl Hitler inmiddels de bewuste locatie verlaten had, een andere werkte niet door een technisch probleem en de bom van Claus von Stauffenberg mistte doel doordat iemand de koffer met de bom achter een stevige tafelpoot verplaatst had. Keer op keer ontsnapte Hitler aan de dood. In deze documentaire wordt een verklaring gegeven waarom elke aanslag mislukte. Een interessante documentaire waarin heldere conclusies getrokken worden.

Ondanks dat deze vier documentaires niet goed bij elkaar aansluiten en de meeste besproken geheimen inmiddels welbekende feiten zijn, vormt de DVD een interessant geheel. De ene documentaire is interessanter dan de ander, maar stuk voor stuk hebben ze alle vier boeiende elementen. Wat betreft de échte geheimen van het Derde Rijk zullen we het moeten stellen met minder omvangrijke onderwerpen. Tussen alle bekende feiten over het Derde Rijk ontbreken grote en kleine puzzelstukjes die misschien wel nooit helemaal achterhaald zullen worden. In deze documentaire worden in ieder geval geen nieuwe puzzelstukjes aangedragen. Wel legt men sommige puzzelstukjes op de juiste plaats en wordt de positie van andere puzzelstukjes lichtelijk in twijfel gebracht of zelfs door elkaar geschud. Verwacht geen grote ontboezemingen, maar een informatieve serie van documentaires die vooral bedoeld is om ons te informeren en vermaken over interessante onderwerpen uit de geschiedenis van het Derde Rijk.