Benjamin Hayes Vandervoort

Inleiding

Colonel Benjamin Hayes ‘Vandy’ Vandervoort raakte bij het grote publiek bekend door John Waynes vertolking in de filmklassieker ‘The Longest Day’. Echter, over Vandervoorts rol als een van de pioniers bij de Amerikaanse parachutisten en als gevechtscommandant gedurende de verschillende operaties tijdens de Tweede Wereldoorlog is relatief weinig bekend. Zo wordt de rol van zijn eenheid bij de operatie Market Garden in Nijmegen in veel bronnen, films en documentaires overschaduwd door het heldhaftige optreden van Major Julian Cook. Ook wordt de rol van ‘Vandy’ bij het Ardennenoffensief veelal onderbelicht. Echter, in 1990 stond het Amerikaanse leger voor de keuze welke (tactische) commandant als ‘the outstanding battle commander of World War II’ moest worden erkend en die eervolle vermelding ging naar … Colonel Benjamin Hayes Vandervoort.

Voor de oorlog

Benjamin Hayes Vandervoort werd geboren in Gasport, New York op 3 maart 1915 en groeide op in een legergezin. Zijn vader, Benjamin Franklin Vandervoort, was legerofficier en heeft zowel tijdens WO I als WO II gevochten. Hij bereikte uiteindelijk de rang van kolonel.
Benjamin startte zijn militaire loopbaan in juli 1937 als soldaat infanterie.iv v Daarnaast studeerde hij en haalde zijn Bachelor of Science in juni 1938. Rond die tijd werd hij bevorderd tot 2nd lieutenant na het succesvol afleggen van de opleiding bij het Citizen Military Training Corps. Hij werd als reserve officier geplaatst bij het 11th Infantry Regiment in Fort Benjamin Harrison, Indiana. Daar voltooide hij in zomer 1939 zijn training en hij werd aangesteld als beroeps 2nd lieutenant bij het reguliere leger. Hij werd vervolgens geplaatst bij het 10th Infantry Regiment in Fort Hayes, Ohio, waar hij diende als compagniescommandant en daarna als staf officier bij de regimentsstaf.
In de zomer van 1940 meldde Vandervoort zich als vrijwilliger aan bij de in oprichting zijnde eerste Airborne eenheid en werd lid van het experimentele test peloton dat was ondergebracht bij het nieuwe 501st Parachute Battalion in Fort Benning, Georgia. Hij haalde zijn parachute brevet (wing) op 21 januari 1941. In voorjaar 1941 werd hij bevorderd tot kapitein en commandant van de B-Company van het 501st Parachute Battalion en enkele maanden later zou hij tevens Operatie en Trainingsofficier (hoofd sectie S-3) worden van de Parachute school in Fort Benning.

Tijdens de oorlog

De Verenigde Staten (VS) raakten op 7 december 1941 daadwerkelijk betrokken bij de Tweede Wereldoorlog na de Japanse aanval op Pearl Harbour. Echter, de VS maakten zich in zomer 1941 steeds meer zorgen over de toenemende invloed van Hitler-Duitsland in Midden-Amerika. Het 501st Parachute Battalion werd in het najaar van 1941 verplaatst naar Panama. De eenheid had de opdracht om de regio van het Panamakanaal te verdedigen indien het hier tot een gewapend treffen zou komen. Vandervoort zou in Panama blijven tot juni 1942 totdat hij werd geplaatst in Fort Benning om één van de kaderposities te vullen in het nieuw opgerichte 505th Parachute Infantry Regiment (PIR). In juli 1942 werd 505th PIR formeel geactiveerd en onderdeel van het nieuwe 82nd Airborne Division ‘All American’. Benjamin werd de commandant van de F-company (van het 2nd Battalion). Hij had inmiddels al 46 parachutesprongen gemaakt.

Italië

In april 1943 werd de eenheid verplaatst naar Frans-Marokko en Vandervoort werd hoofd sectie S-3 (operaties en training) van 505th PIR en gelijktijdig bevorderd tot majoor. Daarnaast werd hij de assistent van lieutenant colonel James Gavin, de toenmalige regimentscommandant van 505th PIR. De volgende maanden zou 82nd Airborne Division zich voorbereiden op haar eerste offensieve inzet, namelijk de landing op Sicilië, de operatie Husky. In de nacht van 9 op 10 juli 1943 landden Vandervoort met de 'paratroopers' van de 82nd Airborne Division (504th en 505th PIR) op Sicilië nabij Piano Lupo om te verhinderen dat de troepen van de Asmogendheden de toegangen tot de stranden aan de zuidkant van het eiland konden bereiken. Zo kon daar de amfibische landing door de geallieerde hoofdmacht plaatsvinden. Op 16 augustus 1943 was Sicilië bevrijd en daarna prepareerde de eenheid zich voor haar tweede oorlogsinzet, eerst enkele weken in Frans-Marokko en naderhand in Castelvetrano op Sicilië. Op 9 september 1943 start operatie Avalanche, de geallieerde landing bij Salerno. Op 14 september 1943 werd Benjamin met het 505th PIR gedropt nabij Paestum om de vastgelopen grondtroepen van de US 5th Army te versterken. In oktober 1943 werd hij de commandant van het 2nd Battalion van 505th PIR terwijl de 82nd Airborne Division nog aan het vechten was in Italië.
In november 1943 werd majoor Vandervoort met zijn eenheid met een troepentransportschip verplaatst naar Engeland om zich aldaar te gaan voorbereiden op de invasie in Normandië ruim een half jaar later.

Normandië

Op 2 juni 1944 werd Vandervoort bevorderd tot lieutenant colonel, hij was toen nog maar 29 jaar. Drie dagen later stapte hij ‘s avonds in een C-47 Dakota om met zijn eenheid haar derde operationele sprong te maken, namelijk boven Normandië. Op 6 juni, in het holst van de nacht, sprong de kersverse overste met zijn eenheid, enkele uren voordat de invasie van start zou gaan. Bij de landing nabij Sainte-Mère-Église brak hij zijn linker onderbeen vlak boven de enkel. Hij weigerde te worden geëvacueerd en nadat het onderbeen provisorisch was gespalkt, leidde hij zijn eenheid en bevrijdde de eerste plaats in Frankrijk, Sainte-Mère-Église. Vandervoort ontving zijn eerste ‘Distinguished Service Cross’ (DSC) en ‘Purple Heart’. Naderhand zou hij van Frankrijk het ‘Croix de Guerre avec Palme’ toegekend krijgen. Zijn eenheid, 2nd Battalion 505th PIR, ontving de ‘Presidential Unit Citation’ (Medal of Honor voor eenheden).

Market Garden

Vandervoort keerde op 19 juli 1944 met zijn eenheid terug naar Engeland en bereidde zijn eenheid voor op haar vierde inzet, tijdens Operatie Market Garden. Op 17 september 1944 landde Vandervoort met zijn 2nd Battalion 505th PIR in de omgeving van Groesbeek waar het regiment initieel als divisie reserve van 82nd Airborne Divisie fungeerde. Nadat 508th PIR er niet in was geslaagd de zuidelijke opgangen van de bruggen over de Waal in Nijmegen te bestormen, kreeg Vandervoort op 19 september de opdracht om met zijn eenheid, 2nd Battalion 505th PIR, samen met Britse tanks van de Guards Armoured Divisie zich een weg te bevechten tot de zuidelijke opgangen van de twee Waalbruggen en deze veilig te stellen. Ondertussen kreeg het 3rd Battalion 504th PIR (onder leiding van majoor Cook) de opdracht om met bootjes de Waal over te steken om vervolgens de noordzijde van de bruggen te veroveren. In de middag van 20 september 1944 slaagde Vandervoort er met zijn eenheid in, versterkt met Britse tanks, om de zuidelijke opritten veilig te stellen. Even later slaagden de paratroopers van majoor Cook erin de noordelijke opritten te veroveren en waren beide bruggen over de Waal in geallieerde handen.
Vandervoort kreeg voor zijn heldhaftig leiderschap onder vijandelijk vuur bij de verovering van beide bruggen de eikenbladeren voor zijn Distinguished Service Cross (DSC) en van de Nederlandse staat de ‘Bronzen Leeuw’. Enkele weken na de bevrijding van Nijmegen werd Benjamin met zijn eenheid teruggetrokken naar de omgeving van Reims, Noord-Frankrijk, om te recupereren.

De Ardennen

De Duitsers lanceerden, met het 6de Duitse Panzerleger, op 16 december 1944 een tegenoffensief in de Belgische Ardennen in een wanhoopspoging om Antwerpen te heroveren en zo de geallieerden in West-Europa te splitsen en partieel te kunnen verslaan. Nadat de Duitsers hun tegenoffensief begonnen waren, werd Vandervoort op 19 december 1944 met zijn zwaar onderbezette en slecht uitgeruste 2nd Battalion 505th PIR met spoed verplaatst naar Werbemont om in de omgeving van Trois Ponts (letterlijk drie bruggen) de Duitse aanval af te slaan. Op 20 december richtte hij een haastige verdediging in nabij de drie bruggen van het plaatsje om zo de Duitse voorhoede, de Kampfgruppe Peiper, te stoppen en deze te beletten die bruggen te gebruiken. Op 21 december raakten Benjamin en zijn eenheid in gevecht en raakte hij gewond aan zijn rechterschouder door een Schmeisser kogel. Desondanks bleef hij zijn eenheid aanvoeren en wist zo de Duitse opmars op 22 december bij Trois Ponts te stoppen.
De overste was daarna met zijn eenheid betrokken bij meerdere gevechtsacties tijdens het Ardennen offensief. Op 7 januari 1945 raakte Benjamin bij een aanval met zijn eenheid op een Duitse stelling nabij Goronne wederom gewond. Deze keer werd hij in zijn gezicht getroffen door fragmenten van een exploderende 80mm mortier die hem zijn linkeroog kostten. Daarmee kwam een abrupt einde aan zijn operationele inzet bij zijn geliefde 2nd Battalion 505th PIR, 82nd Airborne Divisie. Nadat op 12 januari 1945 in Luik zijn linker oogbol operatief werd verwijderd werd hij medisch geëvacueerd naar de VS.

Na de oorlog

Na terugkeer in de VS verbleef hij tot de zomer veelvuldig in het ziekenhuis waar hij eind juli een kunstoog zou krijgen. Echter zijn verwonding dwong hem zijn korte maar briljante carrière in het leger te beëindigen. In de zomer van 1946 werd hij nog een laatste keer bevorderd en enkele weken later verliet Benjamin het Amerikaanse leger met vervroegd pensioen in de rang van kolonel. Hij zou daarna nog twintig jaar in overheidsdienst werken onder meer voor de CIA in Vietnam.

In 1967 ging Benjamin Hayes Vandervoort met pensioen en leefde vervolgens een teruggetrokken leven in South Carolina. Hij was sinds 1940 gehuwd met Nedra Marlin en ze kregen twee kinderen. Vandervoort overleed in november 1990 ten gevolge van zwaar letsel aan het hoofd na een val van de trap. Hij is begraven op het Beaufort National Cemetery, Beaufort, South Carolina, Sectie 20, graf 59.