Nederlandse Onderzeeboten van de K XIV-klasse

De schepen van de K XIV-klasse waren, net als de Hr. Ms. O 16, van een geheel nieuw ontwerp. Net als bij de O 16, werd bij deze klasse veel gebruik gemaakt van lastechnieken in plaats van de oude klinknagels. Vanwege deze nieuwe technieken kon een grote afname in het gewicht worden verkregen, die weer ten goede kwam aan de snelheid en het bereik. Daarnaast werd een nieuwe motor toegepast, een 8 cilinder in plaats van de vertrouwde 6 cilinder motoren.

de naamgever, K XIV Bron: Beelbank Ministerie van defensie

In deze klasse werden vijf schepen gebouwd. Het waren betrouwbare schepen die tijdens de Tweede Wereldoorlog goede diensten hebben bewezen. De onderzeeboten met een K voor hun nummer waren bedoeld voor dienst in Nederlands-Indië, aangezien de K stond voor Koloniën. De onderzeebootklasse werd op 30 mei 1930 besteld en was in feite een verdere ontwikkeling van het concept van de O 12-klasse. De schepen werden echter groter en kregen twee aanvullende torpedolanceerbuizen midscheeps.^[1]

De K XIV-klasse was ontworpen door ingenieur J.J. van der Struyff. De eerste drie schepen werden gebouwd door de Rotterdamsche droogdok Maatschappij (RDM) en de laatste twee door de Scheepswerf Feijenoord. Naast hun torpedolanceerbuizen en dek geschut, hadden de schepen uit de K XIV klasse twee 40 mm luchtafweer machinegeweren. Bij de K XIV en de K V werden deze vervangen door een 20 mm machinegeweer. De schepen hadden een drukromp van 14 mm dik staal met daar omheen nog eens een beplating van 3 mm staal. Hiermee kon tot grotere diepte worden gedoken omdat een grotere druk kon worden weerstaan. Naast de twee fysieke periscopen kreeg deze klasse ook een korte golf antenne aan de navigatieperiscoop, waarmee een soort radioperiscoop ontstond.^[2][3]

Hr. Ms. K XVIII (1934-1942 ) in de haven van Buenos Aires, tijdens de wereldreis van 1934-35 Bron: NIMH 2158_012377

De schepen van deze klasse werden in Nederlands-Indië ingezet in de Divisie Onderzeeboten 1. Van de schepen overleefden de Hr. Ms. K XIV en de Hr. Ms. K XV de Tweede Wereldoorlog en werden vanwege hun leeftijd in 1946 uit dienst genomen. De Hr. Ms. K XVI en de Hr. Ms. K XVII gingen in december 1941 bij oorlogshandelingen verloren. De Hr. Ms. K XVIII werd op 2 maart 1942, toen het in reparatie lag te Soerabaja, door de eigen bemanning tot zinken gebracht. De Japanners lichtten het schip en namen het in gebruik als platform voor waarschuwing tegen luchtaanvallen. Als zodanig werd het op 16 juni 1945 tot zinken gebracht.^[4]

Noten

1. Gogin, 2021, pag. 99
2. Ante, 2011, pag. 308
3. Royen, 1997, pag. 13
4. Ante, 2011, pag. 735