Nederlandse Onderzeeboot Hr. Ms. K XVIII

De K XVIII voerde voor haar overtocht van Nederland naar Nederlands-Indië een wereldreis uit waarbij rond de wereld zwaartekrachtmetingen werden uitgevoerd. In maart 1942 werd het door de eigen bemanning tot zinken gebracht in Soerabaja. De Japanse Marine lichtte het schip en nam het als waarschuwingsplatform in dienst. In deze hoedanigheid werd het op 16 juni 1945 tot zinken gebracht.

Op 10 februari 1931 werd bij de werf Feijenoord in Rotterdam de kiel gelegd voor bouwnummer 323, Hr. Ms. K XVIII. Het schip werd op 27 september 1932 te water gelaten en maakte in juli en augustus 1933 haar eerste proefvaarten. Op 23 maart 1934 werd het schip in dienst genomen. De onderzeeboot maakte in juni en juli 1934 met een aantal andere marineschepen een tocht door de Baltische Zee. Op 14 november 1934 werd de overtocht naar Nederlands-Indië aangevangen.^[1]

De Hr. Ms. K XVIII werd op haar overtocht naar Nederlands-Indië, vanaf november 1934 tot 11 juli 1935, wereldberoemd door een soort wereldreis uit te voeren. De reis was ondernomen om speciale zwaartekrachtmetingen uit te voeren op verschillende plaatsen rond de wereld. Aangekomen in Soerabaja werd de bemanning onderscheiden met een speciaal voor die gelegenheid gefabriceerde K XVIII medaille.

De K XVIII bij aankomst in Soerabaja na haar wereldreis Bron: NIMH 2158_005745

Bij het uitbreken van de oorlog in de Pacific was het schip ingedeeld in de Onderzeeboot Divisie I. Deze divisie werd op 30 november 1941 onder Brits commando geplaatst. Bij het uitbreken van de vijandelijkheden lag het schip ter reparatie in Soerabaja en kon op dat moment niet worden ingezet.

Vanaf 6 januari 1942 formeerde men met de Hr. Ms, K XVIII, de Hr. Ms. K XVII, de Hr. Ms. K XIV en Hr. Ms. K XV een nieuwe divisie: Onderzeeboot Divisie V. Op 23 januari 1942 bracht Hr. Ms K XVIII het Japanse transportschip Tsuuruga Maru (6.987 Brt) tot zinken. Op 24 januari werd het Japanse patrouilleschip Patrol Boat No. 37 (935 Brt) ernstig beschadigd met torpedo's, waardoor de bemanning het schip liet zinken. De daaropvolgende dag werd nog een aantal vrachtschepen aangevallen, maar kreeg het schip zelf een aanval met dieptebommen te verduren. Beschadig en niet in staat om nog te duiken, keerde het schip terug in Soerabaja.

De in reparatie liggende onderzeeboot werd op 2 maart 1942 te Soerabaja door de eigen bemanning tot zinken gebracht in een poging het beschadigde schip uit handen van de vijand te houden. De Japanse marine heeft het schip in 1943 of 1944 weer gelicht en gerepareerd. Hierna werd het schip gebruikt als een soort vroeg waarschuwingsplatform voor luchtaanvallen. In die hoedanigheid werd de romp op 16 juni 1945 tot zinken gebracht door de Britse onderzeeboot HMS Taciturn (P334).^[2][3]

Noten

1. Gogin, 2021, pag. 99
2. Aardoom, 2008
3. Gogin, 2021, pag. 99