Willem en Alphonse Sassen

De Nederlands - Vlaamse SS'er Willem Antonius Maria Sassen, (deknamen: W. S. Sluysse, André Desmedt) was tijdens de oorlog "de stem van de SS voor Nederland en Vlaanderen" op de radio. Zoals Vrij Nederland in een artikel uit 1981 al vermeldde: 'Hij schreef foute stukken voor Nederlandse en Belgische kranten, navenante foute hoorspelen voor Radio Hilversum en Radio Brussel en was voor 20 dagen hoofdredacteur van Courant Nieuws van de Dag.’

De Sassens kwamen oorspronkelijk uit Geertruidenberg, maar vanwege de extreemrechtse uitlatingen van vader en moeder Sassen moesten ze in juni 1941 uitwijken naar Breda. Zijn vader was actief voor de Rooms-Katholieke Staatspartij, was gemeenteraadslid en Brabants Statenlid, propagandist en loco-burgemeester. Via het Nationaal Front stapte hij over naar de NSB en hij werd uiteindelijk op 23 augustus 1943 burgemeester van het Brabantse Veghel. Hij kreeg zes kinderen, waarvan de vier meisjes werden ingezet bij het Rode Kruis en Duitse radiozenders in zowel Nederland als Duitsland. De twee zoons werden lid van de SS. Willem werd in juni 1941 als eerste lid en zijn broer Alphonse Cornelis Eduard Maria in 1943. Willem werd geboren op 16 april 1918 in Geertruidenberg en was 23 jaar toen hij zijn studies in de rechten en politieke wetenschappen aan de universiteit van Leuven onderbrak om toe te kunnen treden tot de Waffen-SS. Willem werd naar het oostfront gestuurd als officier van de Totenkopf-divisie en raakte zwaar gewond bij de slag om Charkow. Na zijn revalidatie werkte hij enige tijd in Duitsland als nazipropagandist en verslaggever van uitzendingen als De Stem van het Rijk en De Stem van de SS. Willem Sassen stond bekend als een Lebemann: een groot vrouwenversierder; hij dronk stevig, hield van acteren (Cyrano de Bergerac was zijn lievelingsrol), droeg een Clark Gable-snorretje en sprak zijn talen.

Willem Sassen was mogelijk al voor de oorlog betrokken bij ondergrondse organisaties die vanuit België opereerden. Hij werd in zijn studententijd al gezocht door de Belgische Securité Nationale en door het Deuxième Bureau, de Franse inlichtingendienst. Hij onderhield contacten met de IRA en smokkelde springstoffen vanuit Duitsland naar België. Met deze springstoffen zouden Vlamingen in België en in Frankrijk "onterende" monumenten opblazen die opgericht waren na de Eerste Wereldoorlog.

Aan Sassens loopbaan als oorlogsverslaggever bij de Waffen-SS, Afdeling Schorpioen, gevestigd aan de Witte Singel in Utrecht, werd in 1945 een einde gemaakt vanwege de naderende geallieerde troepen. Alle medewerkers van de Afdeling Schorpioen werden ingezet bij eenheden die voor de eindstrijd in Duitsland zouden vechten. Vader Sassen benaderde H. Lange, de in Sint Petersburg geboren onderofficier van de militaire politie, de Ortskommandant van Utrecht, bij wie hij zijn twee zoons introduceerde. Wim was inmiddels geklommen tot SS-Oberscharführer of SS-Hauptscharführer van de Waffen-SS propagandacompagnie de Schorpioen. Er werd voorgesteld dat Willem Sassen leider zou worden van de zogenaamde R-Netz-groep in het gebied tussen Utrecht, 's-Gravenhage en Rotterdam. Hij zou een organisatie onder de naam NEUOP oprichten, waarbij Willem zelf de manschappen uit zijn vroegere Schorpioenafdeling zou introduceren, als hem wapens, zendapparatuur, kleding, papieren en paspoorten van verschillende nationaliteiten en een paar auto's zouden worden overhandigd door het AOK. 25, de Befehlshaber van de Vesting Holland. Ook zou een rijdend zendstation dat zelf energie kon opwekken geleverd moeten worden. Het was geladen met springstoffen, zodat het bij ontdekking kon worden opgeblazen. Vanwege de te snelle capitulatie is er van de eenheid nooit iets terechtgekomen. Het R / I -Netz bestond uit speciale Nederlandse of Belgische agenten die achter de linies zouden spioneren naar de geallieerde bewegingen in Nederland. I-Netz bestond uit informanten die via zendstations in vijandelijk gebied de bewegingen van eenheden moesten rapporteren en het R – Netz was samengesteld uit sabotage-eenheden.

Na de oorlog werd Willem Sassen gearresteerd door de Binnenlandse Strijdkrachten en uitvoerig ondervraagd door de Canadese Field Security bij Fort Blauwkapel in Utrecht. Daar wist hij, in de nacht van 15 op 16 december 1945, te ontsnappen. Er mogen vraagtekens worden gezet bij zijn zogenaamde ontsnapping uit Fort Blauwkapel. Stan Lauryssens beweert in De Eichmann-erfenis dat zijn ontsnapping afgesproken werk is geweest. In plaats van een echte ontsnapping tijdens een opvoering van het toneelstuk ‘De ontsnapping’ logeerde hij eigenlijk bij de Canadese Field Security in Utrecht. Zij zouden Sassen ook bij zijn ontsnapping hebben geholpen.

Zijn broer Alphonse werd in die tijd ook gesignaleerd in een uniform van een Britse MP, waar hij bij de geallieerde opsporingsdienst in het Benelux-gebied, de contacten van de Abwehr ontrafelde. Ongetwijfeld zou deze hem een handje hebben geholpen. In de Volkskrant van 13 juni 1951 citeert de Officier van Justitie, baron A. van Dedem, als bijzonderheid ‘dat Sassen na de oorlog een organisatie van oud SS'ers wilde oprichten om aanslagen te plegen op autoriteiten, die bij de bijzondere rechtspleging betrokken waren en om oud SS-ers met valse paspoorten over de grens te helpen.. Willem dook eerst onder in Antwerpen en vervolgens in Brussel. In België werd hij geholpen door de (Albert “Pim”) Persyn organisatie, die hem van valse identiteitspapieren en geld voorzag. Opnieuw werd hij in de kraag gevat. Wim werd door het Belgisch gerecht overgedragen aan de Nederlandse opsporingsdiensten. Tijdens zijn transport naar Nederland wist hij opnieuw te ontsnappen. Hij had in de voering van zijn jas een scheermesje verstopt, waarmee hij het canvas van de truck die hem richting Nederland vervoerde, doorsneed en door het gat ontsnapte. In Amsterdam dook hij op 6 december onder bij een oude vriend, Antony Mertens. Dit was een oud studievriendje van hem en oud-verzetsstrijder, die op dat moment werkte als redactiesecretaris van het anticommunistische Jezuïetenweekblad De Linie.

Willem werd ondergebracht bij mejuffrouw J. van der Randen. Een secretaresse op de redactie van De Linie. Mertens kwam Willem in contact met een andere oude studievriend, Edward Op de Beeck. Deze zou een bedrijfje oprichten onder de naam EXIMORG (Export & Import Organisation). Dit pand aan het Amsterdamse Singel zou als dekmantel gaan dienen voor andere activiteiten zoals het in veiligheid brengen van kameraden (oud SS'ers en collaborateurs). Het bedrijf EXIMORG had bijkantoren in Antwerpen, Barcelona en Rome en had voornamelijk oud-SS'ers en collaborateurs in dienst, die werkzaam waren in de groothandel en zich bezighielden met het doorsluizen van kameraden naar veilige oorden. Eximorg had ook filialen Dublin en Buenos Aires.

Inmiddels had de fotograaf van De Linie, Karl Breyer, eveneens een oud SS'er, uit de binnenzak van de jongste bediende, de op de redactie werkzame Jack Jansen, zijn paspoort weten te stelen. Hiermee vluchtte Willem onder de naam Jack Jansen op 24 mei met een Dakota-vliegtuig naar Dublin. Volgens Igor Cornelissen, journalist van Vrij Nederland, moest: ‘Sassen (...) kennelijk weggewerkt worden om te voorkomen dat hij bij een eventueel proces tegen hem, namen van andere helpers van de Duitsers zou prijsgeven...’. In Ierland zou hij eigenlijk een bijkantoor van EXIMORG moeten opzetten, maar hij raakte daar aan lager wal. Hij kwam in contact met de franciscaanse broeder Senan. Deze was hoofdredacteur en uitgever van het blad The Capucin Annual. Hij nam Willem in dienst en bereidde zijn tocht naar Argentinië voor. Willem Sassen benaderde in Dublin een ex-U-Boot commandant, kapitein Schneider, eigenaar van de kustvaarder De Adelaar. Dit schip voer onder Panamese vlag. Hij vroeg Schneider of hij bereid was voor een bepaald bedrag Willem, zijn familie en enkele andere SS'ers naar Argentinië te vervoeren. Willem verklaarde dat hij in staat was de benodigde Argentijnse immigratiepapieren voor iedereen die mee wilde, te regelen. Op 23 september 1948 verliet de kustvaarder De Adelaar Dublin en ging op weg naar Argentinië.

Kort daarvoor had Willem Sassen van zijn in Argentinië wonende vriend, de voormalige SS-er René Lagrou, de vereiste immigratiepapieren gekregen, waarmee hij uiteindelijk zichzelf, zijn vrouw en enkele andere voortvluchtigen van papieren voorzag. De Adelaar vervoerde in totaal negen passagiers: Sassen, twee Belgische oorlogsmisdadigers, Willem Smekens en Achille Hollants, en hun families. Lagrou had hen de immigratiepapieren kunnen leveren dankzij zijn contacten binnen het Argentijnse Immigratie Bureau. René Lagrou, de oprichter van het Algemene-SS Vlaanderen Regiment, kwam zelf in juli 1947 onder de schuilnaam Reinaldo van Groede in Buenos Aires aan. Hij ging voor Peróns geheime dienst werken en maakte deel uit van een ontvangstcomité voor Europese immigranten van voornamelijk oud-strijders en collaborateurs.

Onderweg hoorde Willem Sassen dat hij in Nederland bij verstek was veroordeeld tot 20 jaar dwangarbeid en dat in België de doodstraf wachtte. Bij aankomst zocht hij contact met de ex-secretaris van Goebbels, Wilfried von Oven, uitgever van het blad Die Freie Presse en La Plata Ruf. Bij het blad Die Freie Presse ging hij als journalist aan de slag en hield hij zich bezig met vertalingen in het Spaans van Shakespeare, Goethe en Schiller. Opererend onder verschillende pseudoniemen publiceerde hij bij dezelfde uitgever ook het boek Die Jünger und die Dirnen. Sassen herschreef als ghostwriter drie werken van Hans-Ulrich Rudel:Trotzdem, Mein Dank an Argentinien en Es geht um das Reich. Die boeken werden door Dürer-Verlag uitgegeven. Daarnaast was hij ook werkzaam als literair agent voor de Amerikaanse bladen Time - Life en was hij tot 1965 speciale correspondent voor De Telegraaf in Argentinië.

Onder het regime van Perón werkte hij als pr-functionaris van Eva Perón en als militair adviseur van Perón. Tijdens een officieel bezoek van prins Bernhard in 1951 werkte hij als tolk en begeleider. De prins was daar op statiebezoek en probeerde opdrachten te verwerven voor onder andere Werkspoor. Tijdens zijn werkbezoek ontmoette Bernhard ook Kurt Tank tijdens een demonstratie van de Pulqui II, de toen ultramoderne straaljager die Argentinië tot één van modernste legers maakte. Kurt Tank maakte deel uit van een groep uitgeweken nazi-technici, die veilig onderdak had gezocht in Argentinië en daar de vliegtuigindustrie opbouwde. In de jaren zestig was Sassen inmiddels gescheiden van Miep en trouwde hij met Elsje Delbaere, met wie hij twee kinderen kreeg. Na de val van Perón werkte hij bij een waterwinningsfirma, Industria Integral de Agua.

In de hoofdstad ontmoette hij in de Duitse Club de grote nazi-figuren uit zijn tijd, die eveneens hun toevlucht hadden gezocht in Argentinië. Zo ontmoette hij Léon Degrelle, Hans-Ulrich Rudel en Otto Skorzeny. Een zekere Ricardo Klement benaderde Willem Sassen, die na het lezen van enkele door Sassen uitgebrachte werken contact met hem wilde zoeken. Deze man bleek Adolf Eichmann te zijn en was in 1950 met het Italiaanse schip Giovanni in Buenos Aires aangekomen en had zich sindsdien afzijdig gehouden van de grote nazi-klieks die bijeenkwamen in de verschillende Duitse Clubs. Eichmann wilde graag zijn ervaringen op papier zetten om zo aan de wereld zijn door hem beleden onschuld te tonen. De interviews die volgden werden op band vastgelegd en zouden na de ontvoering van Eichmann in mei 1960 voor veel geld aan verschillende media worden verkocht. De grond werd hem echter te heet onder zijn voeten toen men binnen de nazi-kringen aannam dat Willem Sassen mogelijk betrokken was bij de ontvoering van Eichmann. Hij zou aan de Mossad informatie omtrent de verblijfplaats van Eichmann hebben verklikt. Door deze mogelijke implicatie vluchtte Willem Sassen voor twee jaar naar Rome om aan eventuele wrekers te ontkomen.

Willem Sassen keerde begin 1970 naar Argentinië terug. Hij werd vertegenwoordiger van het Oostenrijkse concern Steyr-Daimler-Puch voor heel Latijns-Amerika. Willem Sassen bezat nu een Duits paspoort, waarmee hij af en toe voor transacties en familiebezoek naar Duitsland en Nederland afreisde. Willem Antonius Maria Sassens straf was rond 1976 verjaard en hij kwam sindsdien dus niet meer in aanmerking voor strafvervolging. Volgens de toenmalige Officier van Justitie De Beaufort is de zaak Willem Sassen verjaard: 'Hij mag zich vrijelijk in zijn vaderland ophouden.' In België heeft hij echter bij verstek de doodstraf gekregen, in Nederland slechts 20 jaar ontzegging uit de journalistiek.

Willem Sassen overleed in 2002 in Santiago de Chili, Chili.

Alphonse Cornelis Eduard Maria Sassen werd op 1 juni 1948 na drie jaar voorlopige hechtenis vanwege zijn lidmaatschap van de SS vrijgelaten. Op 26 oktober datzelfde jaar volgde een voorwaardelijke buitenvervolgingstelling met verlies van zijn burgerrechten voor een periode van tien jaar. Over zijn oorlogsverleden is weinig bekend. Zelf heeft hij tijdens een interview van De Tijd aangegeven dat hij zich had aangesloten bij de ondergrondse. Toen de Duitsers hem aanhielden bij een ordinaire roofoverval, bleek hij in het bezit te zijn van papieren van de Abwehr, de contraspionage.

Ook De Stern beschuldigde Alphonse ervan Abwehrspecialist te zijn. Alphonse ontkende dit, maar feit is dat hij zich door vader Sassen bij Abwehrstelle P heeft moeten melden die onder leiding stond van Protze. Willem Sassen zat inmiddels in een andere afdeling van het R-Netz. Alphonse moest de BS-strijders benaderen en hen valse berichten doorspelen. Om vrij te kunnen reizen had Protze hem een speciaal Ausweiss gegeven zodat hij zich vrijelijk kon bewegen in bezet gebied. Bovendien werd van hem verwacht dat hij verscheidene guerrilla-eenheden zou oprichten die achter de geallieerde linies moesten opereren. Alfons zijn SS carrière was van korte duur. Hij had een zwak gestel en werd te vaak ziek. Hierdoor werd hij op medische gronden afgekeurd voor actieve dienst aan het front. Vader Sassen ging na Dolle Dinsdag voor Protze werken. Hij introduceerde zijn jonge zoon om als Linecrosser dienst te doen. Vader Sassen vond zichzelf te oud voor intelligentiewerk. In de laatste paar chaotische maanden van de oorlog heeft Alfons wat inlichtingenwerk voor Abwehrstelle Driebergen gedaan. Niemand had toen echt controle over hem. Hij leidde een losbandig leven. In Den Haag en omstreken was hij betrokken bij roofovervallen. Hij deed zich voor als SD man. In maart 1945 voegde hij zich bij zijn broer om deel uit te maken van Neurop. Vanwege de snelle geallieerde opmars en de capitulatie van Duitsland kwam het netwerk niet echt van de grond. Na de oorlog kwam Alfons in een dubieus circuit terecht, waarbij hij voor diverse inlichtingendiensten kwam te werken. Vanaf 1947 tot juni 1948 stond Alfons onder toezicht van de Stichting Politieke Delinquenten. Jonge Fons was immers net 18 geworden toen hij zijn SS opleiding in Sennheim (januari 1944) genoot. In 1948 vluchtte Alfons naar Spanje. Vanuit Spanje vertrok hij per boot naar Ecuador.

Volgens het proces-verbaal dat door Marinus S. op 4 juli 1947 was opgesteld bleek dat Alphonse, onder zijn schuilnaam Pierre van Aalst, voor Sanders werkte, de chef van de opsporingsdienst BNV in Den Haag. De papieren waren nota bene door Sanders verstrekt. Desondanks werd hij opnieuw aangehouden door het Counter Intelligence Corps Team 206 in Maastricht en overgedragen aan luitenant L.K. van het Provinciaal Limburg, een andere tak van het BNV. In 1948 stond hij onder toezicht bij de Stichting Politieke Delinquenten. Na zijn vrijlating nam hij direct de benen en vertrok naar Spanje. Hier ontmoette hij andere hoge SS-officieren, die inmiddels ook al voor de Amerikaanse geheime dienst werkten. Vanuit Spanje werd hij naar Ecuador geloodst, waar hij in de hoofdstad Quito carrière maakte als wapenspecialist. In de jaren die erop volgden, had hij regelmatig contact met oude kameraden die deel uitmaakten van de Skorzeny-groep. Deze bestond uit allemaal nazi-diehards, die in de nationaalsocialistische zaak geloofden. De groep werd ook wel International Negra genoemd. In Ecuador werd hij uiteindelijk officier van de geheime dienst. Hij werkte als adviseur van de president op het gebied van binnenlandse en buitenlandse veiligheid. Hij werkte nauw samen met Klaus Barbie, die in Bolivia de geheime dienst opzette. Net als zijn broer Willem werkte hij voor het Oostenrijkse bedrijf Steyr; hij droeg de schuilnaam Alfonso Van Esloo Otero Sassen.

Alphonse Sassen overleed op 16 september 2008 in Quito, Ecuador.