Aleksandr M. Vasilevsky

Aleksandr Mikhailovich Vasilevsky (Nederlands: Aleksandr Michailovitsj Vasilevsky) werd op 30 september 1895 geboren in Novaya Golshikha, een plaats ten oosten van Moskou. Zijn vader was een Russisch-orthodoxe priester. Hoewel Aleksandr boer of leraar wilde worden, ging hij toch naar de Spirituele School van Kineshma en daarna naar het Spirituele Seminarium van Kostroma. Deze laatste opleiding maakte hij echter niet af omdat hij in militaire dienst ging.

In januari 1915 trad Vasilevsky in dienst bij het tsaristische Russische Leger. In februari startte hij aan de Militair-Juridische Academie in Moskou aan een opleiding van vier maanden tot officier. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Vasilevsky bevorderd tot kapitein en diende hij als stafofficier. Hij deed onder andere bij het Brusilov-offensief in 1916 waardevolle gevechtservaring op. Na de oorlog werd hij gedemobiliseerd, maar in mei 1919 ging hij in dienst bij het Rode Leger. Vasilevsky vocht mee in de Russische Burgeroorlog als compagnies- en bataljonscommandant en assistent-regimentscommandant. Hierna werd hij commandant van een divisieschool. Vasilevsky bleek hoofdzakelijk administratieve talenten te hebben en bekleedde daarom gedurende de jaren twintig verscheidene stafposities, maar ook kreeg hij het commando over enkele bataljons, regimenten en brigades. Hij raakte bevriend met Joseph V. Stalin en Vyacheslav M. Molotov, wat zijn carrière goed deed. In 1931 kreeg Vasilevsky het bevel over het Militaire District Volga. In de herfst van 1936 ging hij studeren aan de Generale Staf-Academie, maar hij maakte zijn opleiding niet af. In oktober 1937 werd hij lid van de Generale Staf, waarmee vele jaren dienst binnen de Generale Staf waren begonnen. Vasilevsky werd tot kombrig (de laagste opperofficiersrang) bevorderd op 16 augustus 1938. Dankzij zijn vriendschap met Stalin bleef Vasilevsky veilig voor de grote zuiveringen van 1937 en 1938.

Op 5 april 1940 werd Vasilevsky bevorderd tot komdiv en op 4 juni 1940 tot generaal-majoor. In deze periode was hij hoofd van het Directoraat Operaties van de Generale Staf. Op 28 oktober 1941 volgde de promotie tot luitenant-generaal en op 21 mei 1942 die tot kolonel-generaal. In juni 1942 volgde Vasilevsky de zieke en onbekwame maarschalk Boris M. Shaposhnikov op als chef van de Generale Staf, een post die hij 30 maanden zou bekleden. Slechts 12 maanden daarvan bracht hij in Moskou door, doordat hij als vertegenwoordiger van Stavka gedwongen was veel tijd door te brengen aan het front. Generaal Aleksei I. Antonov, het hoofd Operaties, was in deze periodes de facto de chef van de Generale Staf en vanaf mei 1943 was Antonov officieel de eerste plaatsvervangend chef van de Generale Staf. Samen met Georgy K. Zhukov was Vasilevsky het brein achter operatie Uranus, de omsingeling van de vijandelijke troepen bij Stalingrad. Samen met Konstantin K. Rokossovsky en Nikolai N. Voronov hielp hij ook met het ontwerpen van operatie Ring, het slotoffensief bij Stalingrad. Het driemanschap Vasilevsky-Zhukov-Antonov was doorgaans het brein achter de grote operaties van het Rode Leger, maar meestal ging de eer naar Stalin of Zhukov. Vanwege het succes van de operaties bij Stalingrad werd Vasilevsky op 18 januari 1943 bevorderd tot legergeneraal, de dag waarop Georgy K. Zhukov tot maarschalk van de Sovjet-Unie werd bevorderd. Na de overwinning werd ingezien dat het aandeel van Vasilevsky aan de overwinning toch aanzienlijk was geweest en daarom bevorderde Stalin Vasilevsky op 16 februari 1943 ook tot maarschalk van de Sovjet-Unie.

Gedurende de slag bij Koersk in juli 1943 coördineerde Vasilevsky de operaties van het Voronezj- en Steppefront. Later dat jaar coördineerde hij de operaties in de Donbass. In 1944 leidde hij de operaties op de Krim en operatie Bagration, het grote Sovjet-zomeroffensief in Wit-Rusland. Op 10 april 1944 werd Vasilevsky onderscheiden met de Orde van de Overwinning en op 29 juli 1944 kreeg hij de titel Held van de Sovjet-Unie, de hoogste Sovjetonderscheiding. In februari 1945 werd Vasilevsky lid van Stavka. Op 20 februari 1945 kreeg hij het bevel over het 3e Wit-Russische Front, nadat haar vorige bevelhebber, legergeneraal Ivan D. Chernyakhovsky, gesneuveld was. Hierdoor verliet Vasilevsky na zeven en een half jaar de Generale Staf. Met het 3e Wit-Russische Front veroverde hij onder andere Königsberg (het huidige Kaliningrad).

Na de overgave van Duitsland in mei 1945 begon Vasilevsky samen met Antonov de campagne tegen Japan uit te denken. Het plan voorzag in een invasie van Mantsjoerije en delen van Korea en Japan en droeg de codenaam operatie Augustusstorm. Hierna vertrok Vasilevsky naar het Verre Oosten om daar het opperbevel over de Sovjettroepen aldaar op zich te nemen. Op 8 augustus verklaarden de Sovjets de oorlog aan Japan - een belofte die aan de Verenigde Staten was gedaan - en vielen drie Sovjetfronten onder leiding van Vasilevsky het Japanse Kwantung-Leger aan. Na minder dan een maand was de operatie voltooid. Hiervoor werd Vasilevsky op 6 september 1945 voor de tweede keer onderscheiden met de Orde van de Overwinning en op 29 september kreeg hij voor de tweede keer de titel Held van de Sovjet-Unie.

In 1946 werd Vasilevsky opnieuw Chef van de Generale Staf. In 1949 werd hij minister van de Krijgsmacht en vanaf 1950 was hij minister van Oorlog. In 1952 werd hij lid van het Centraal Comité van de Communistische Partij. Na Stalins dood in 1953 werd hij afgezet als minister en van 1953 tot 1957 was hij plaatsvervangend minister van Defensie. Vasilevsky kreeg, vanwege zijn langdurige vriendschap met Stalin, hierna geen hoge posten meer, aangezien Nikita S. Khrushchev zijn destalinisatiebeleid was gaan voeren. Een jaar later, in 1958, ging Vasilevsky met pensioen. Maarschalk van de Sovjet-Unie Aleksandr Mikhailovich Vasilevsky overleed op 5 december 1977, op 82-jarige leeftijd. De urn met zijn as werd bijgezet in de Kremlinmuur op het Rode Plein in Moskou.