Concentratiekamp Flossenbürg

Toen op 30 januari 1933 de nationaalsocialisten aan de macht kwamen, waren de eerste stappen naar concentratiekampen gelegd. Nadat de Reichstag in brand was gestoken, werden goed voorbereide razzia’s gehouden om tegenstanders van het nationaalsocialisme op te pakken en gevangen te zetten. Er werden echter zulke grote aantallen mensen opgepakt en vastgezet dat de bestaande gevangenissen al snel overvol raakten en er uitgeweken moest worden naar alternatieve gevangenissen. Op 21 maart 1933 werd een oude kruitfabriek in Dachau in gebruik genomen als gevangenis. Hieruit ontwikkelde zich het prototype van het nationaalsocialistische concentratiekamp.

Begin mei 1938 werd in Flossenbürg, aan de tegenwoordige Tsjechische grens, een soortgelijk kamp in gebruik genomen. Dit kamp werd gebouwd door gevangenen afkomstig van Dachau. Om meerdere redenen werd Flossenbürg gekozen als vestigingsplaats voor een concentratiekamp. Onder andere vanwege de aanwezigheid van grote hoeveelheden graniet in dit gebied en de beschikbaarheid van een spoorbaan die men enerzijds kon gebruiken voor de afvoer van graniet en anderzijds voor de toevoer van gevangenen, troepen en uitrusting.

In 1943 zaten in concentratiekamp Flossenbürg over de 4.000 mensen gevangen. Halverwege 1944 kwamen hier vele Poolse en Hongaarse Joden bij. Eind 1944 waren er 8.000 gevangenen gehuisvest terwijl het kamp eigenlijk maar voor 5.000 mensen bedoeld was. Ook werden hier vele mensen geëxecuteerd, waaronder enkele grote namen. Op 9 april 1945 werden hier namelijk Dietrich Bonhoeffer, Wilhelm Canaris, Ludwig Gehre, Hans Oster, Karl Sack, Theodor Strünck en Friedrich von Rabenau om het leven gebracht. In mei 1945 werd het kamp door de Amerikanen bevrijd en deed het vervolgens hoofdzakelijk dienst als hospitaal voor de overlevende gevangenen.

Al snel werd besloten om Flossenbürg als monument (Gedenkstätte) en museum te behouden, zodat niet vergeten zou worden wat zich hier afgespeeld had. Je vindt er nu nog de begraafplaats, de Kommandatur, een kapel, wachttorens, een gedenkteken en een piramide, bestaande uit de verbrande stoffelijke resten van gevangenen.

Voor de actuele bezoekersinformatie, kunt u terecht op de website van het museum.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Ronald Stassen
• Foto's: Koos Winkelman (1, 2, 4, 5), Flossenbürg Memorial Thomas Dashuber (3)

< >