Somua S35 Middelzware-Cavallerietank

De Somua S35 was een in de tweede helft van de jaren 1930 ontwikkelde en gebouwde cavallerietank van het Franse leger. Ten tijde van de Duitse inval in het westen in mei en juni 1940 bleek de tank een geduchte tegenstander voor Duitse tanks. Slechts door ander tactisch gebruik waren de Duitse tanks succesvoller. Een poging een opvolger te produceren voor Vichy Frankrijk, de Somua S40, kwam niet van de grond. Een aanzienlijk aantal Somua S35 tanks vielen in handen van de Duitsers en werden bij de As-mogendheden ingezet, zelfs aan het Oostfront.

Bron: Public Domain (onbekend)

De Somua S-35 werd in Frankrijk ontwikkeld volgens specificaties die waren opgesteld op 26 juni 1934 voor een cavalerietank, een zogenaamde Automitrailleuse de Combat (AMC). Door deze nieuwe specificaties werd een zwaarder ontwerp verlangd dan de tot dan gangbare ontwerpen volgens specificaties uit 1931. Een belangrijke oorzaak voor deze wijzigingen was de ontwikkeling van nieuw antitankgeschut.
Al op 17 mei 1934 had het Franse leger contact opgenomen met een afdeling van de Schneiderfabriek, de Société d'Outillage Méchanique et d'Usinage d'Artillerie (SOMUA) in Saint Ouen. De fabriek werd gevraagd een prototype te bouwen. De specificaties werden op 16 juli 1934 door de fabriek geaccepteerd en de constructie begon op 12 oktober 1934.

Op 14 april 1935 kwam het prototype gereed onder de benaming AC3. De kritische Fransen bleven het voertuig maar liefst tot 27 januari 1938 testen, maar al op 25 maart 1936 werd een verbeterde versie uitgebracht met de benaming AC4. Van dit prototype werd uiteindelijk besloten dat het de standaard zou worden voor een middelzware cavalerietank onder de naam Automitrailleuse de Combat Modèle 1935 S (AMC 1935 S).

Toen de eerste productieorder van 50 stuks werd gefabriceerd, stond de tank al bekend onder de kortere naam Somua S-35. De romp en de koepel kregen een staaldikte van respectievelijk 47 en 40 mm. De koepel was afgeleid van het type APX 1 zoals dat ook was gebruikt voor de Char B1. Het type werd de APX 1-CE (Chemin élargi) welke was uitgerust met een groter doorsnede koepelring (1130 mm). Hierdoor kon de radio-telegrafist de commandant assisteren bij het laden van het geschut. Standaard zou de tank namelijk worden uitgerust met een ER (émetteur-récepteur) 29 radio, maar door gebrek aan exemplaren werd binnen ieder peloton slechts één tank hier daadwerkelijk mee uitgerust.

Fabrieksnieuwe S35 Bron: Public Domain (onbekend)

De aandrijving was ontworpen door Eugène Brillié en was gebaseerd op het ontwerp van de Tsjechische Skoda-fabriek. De achter in de romp geplaatste motor werd geflankeerd door een 100 liter en een 410 liter brandstoftank. De 200 pk zware motor werd direct gevuld door de kleine tank, die op haar beurt weer werd gevuld door de grotere. De eerste pré-serie van vijf AC4 tanks werd in dienst genomen in januari 1936 bij de 4ème Cuirassiers . In het midden van 1938 waren er 100 geproduceerd en op 1 september 1939 waren 270 exemplaren in dienst. Tijdens het hoogtepunt van de strijd om Frankrijk in juni 1940 waren 430 tanks in dienst waarvan er ongeveer 300 in de frontlinie werden ingezet, alle bij de Divisions Légères Méchaniques ofwel Mechanische Mobiele Divisies. Elk van deze divisies had een sterkte van acht eskaders met elk tien S-35's.

De Somua-tank was speciaal ontworpen om op te treden als snelle offensieve tank. Na de primaire verdediging en de daaropvolgende tegenaanvallen door de Fransen zou de Somua op moeten treden om snelle tegenaanvallen ten volle uit te buiten. Het was derhalve ontworpen als een lichte, snelle tank. Het geschut (47 mm) was speciaal ontworpen voor optreden tegen de twee meest waarschijnlijke tegenstanders in deze offensieve rol, de Sovjet BT-7 en de Duitse Panzerkampfwagen III. Het probleem was echter dat de bediening van de tank en het richten van het geschut nog steeds door dezelfde commandant moest gebeuren. Hierdoor was het haast onmogelijk de tank goed te dirigeren en gelijk vuur af te geven. Ook bleek de tank zeer onbetrouwbaar in gebruik. Mechanisch ging er nogal eens iets mis. Ten slotte bleken de productiekosten zo hoog dat het haast ondoenlijk was om voldoende tanks te produceren tegen een redelijke prijs. Om de cavalerie-eenheden voldoende te bewapenen, diende de tank te worden vergezeld door voldoende goedkopere typen. Deze waren echter van beduidend lagere kwaliteit.

Somua S35 Noord Frankrijk, mei 1940 Bron: Public Domain (onbekend)

Na de strijd om Frankrijk vielen grote hoeveelheden Somua's in Duitse handen. Deze werden in de Duitse Wehrmacht in dienst genomen als PzKpfw 35-S 739(f). Het ontbreken van een luik in de koepel werd door de Duitsers opgelost door simpelweg een luik te plaatsen. Later in de oorlog werden diverse tanks geleverd door de Wehrmacht aan het Italiaanse leger.

PzKpfw 35-S 739(f), Parijs, 1941 Bron: Public Domain (onbekend)

Een klein aantal mochten de Fransen houden om in West-Afrika toe te voegen aan de troepen van het Vichy-leger. Deze laatste zouden uiteindelijk tegen de Duitse en Italiaanse troepen worden ingezet in Tunesië nadat de Fransen zich geheel bij de geallieerden aansloten. De 211.Panzerabteilung gebruikte de tank in Finland. Ten tijde van de geallieerde invasie in Normandië streden 23 Sumoa's met de Duitse tankeenheden.

Op basis van de Somua S35 werd in 1937 een geschutdrager ontwikkeld, de SAu40, met een 75 mm kanon. Hier werd slechts één prototype van gebouwd.

SAu40 Bron: Public Domain (onbekend)

Om de tekortkomingen van de S35 op te lossen, werd op basis van de bredere romp van de SAu40, in 1940 de AC5 ontwikkeld die de naam Somua S40 zou krijgen. Deze was geheel gelast en was goedkoper te produceren. Een order voor 50 stuks was geplaatst, maar door de Duitse inval werd geen enkele tank meer geleverd.

prototype Somua S40 Bron: Public Domain (onbekend)