Mensen uit de oorlog blijven Ad van Liempt bezighouden. Eerder schreef hij het indrukwekkende Kopgeld over de genadeloze klopjacht in 1943 door Nederlandse premiejagers op Joodse onderduikers. In 2009 was hij eindredacteur voor de NPS-serie De Oorlog, waarvoor bij elk van de negen afleveringen een miljoen landgenoten aan de beeldbuis gekluisterd bleven. Voor zijn aandeel in deze serie werd Van Liempt onderscheiden met de Ere Zilveren Nipkowschijf. Op basis van het materiaal van de tv-serie schreef Van Liempt een veelgelezen bestseller, ook De Oorlog getiteld, met nog meer details en verhalen over de dilemma's en de keuzes van Nederlanders tijdens de Duitse bezetting. Het leverde hem in 2009 ook de verkiezing tot Historicus van het Jaar op. Daarnaast is Van Liempt er erg bedreven in geworden materiaal te bundelen dat interessant is maar in voorgaande grote publicaties niet of maar in beperkte mate gebruikt kon worden. Dat gold voor Sport in de oorlog, voor Selma - Een vrouw die Sobibor overleefde en ook zijn laatste publicatie Verzetshelden en moffenvrienden valt in deze categorie. Het boek is een speciale publicatie van uitgeverij Balans ter gelegenheid van haar 25-jarig jubileum. Van Liempt heeft hiervoor materiaal van de plank gehaald van zes mensen die zich in de oorlog met het verzet hebben beziggehouden of juist aan Duitse kant actief waren.

Van de zes die de revue passeren zijn er drie heel erg goed, de andere drie zijn heel erg fout. Weer eens lekker ouderwetse zwart-wit portretten dus in plaats van het veelvuldige grijs dat momenteel wel erg de overhand gaat krijgen. Dat is voor een keer wel een verademing. Drie van de personen zijn man en drie vrouw, een keurige verdeling. Ook op andere terreinen lijkt er naar gestreefd te zijn dat de geportretteerden een redelijke afspiegeling van de Nederlandse samenleving vormen, in zoverre dat in zo'n beperkt aantal portretten kan.
Helena Kuipers-Rietberg uit Winterswijk had de bijnaam 'de moeder van alle onderduikers' als brein achter de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers, het netwerk dat de massale verdwijning organiseerde van een paar honderdduizend Nederlanders die weigerden in Duitsland te gaan werken. Loes van Overeem was een Rode Kruishelpster, die grote risico's nam om te zorgen dat de gevangenen in de kampen Vught en Amersfoort een zo goed mogelijke behandeling kregen. Ze legde daarvoor goede contacten met hoge Duitse officieren, in het bijzonder met dr. Wilhelm Harster. De Sliedrechtse landmeter Joop Hollebrands had twee jeugdige Joodse onderduikers die op gegeven moment gearresteerd werden en afgevoerd naar de Hollandsche Schouwburg. Ondanks de grote risico's pakte Hollebrechts de trein naar Amsterdam om ze uit de Hollandsche Schouwburg op te halen, wat hem overigens niet lukte. Verder was hij actief in het verzet en zorgde voor vele oversteken vanuit de Biesbosch naar het al bevrijde Zuid-Nederland.
De NSB-koorleider Walter Janssens, pas 21 jaar als de oorlog in 1945 afgelopen was, had toen al een fraaie carrière binnen de NSB-gelederen achter de rug. Allemaal functies die te maken hadden met muziekkorpsen met een nationaal-socialistisch repertoire. Hij was dus met volle overtuiging bezig met het maken van propaganda, maar is een onschuldig koorknaapje vergeleken met de Utrechtse politieman Jan Smorenburg, die vele Joden heeft opgepakt en naar een wisse dood heeft gestuurd. In de tussentijd wist hij zich te verrijken met de bezittingen die hij van zijn slachtoffers stal. Tot slot, NSB-coryfee jonkvrouw Julia op ten Noort, goed bevriend met illustere figuren als Heinrich Himmler en Meinout Rost van Tonningen, die vanaf 1938 tot 1941 actief was bij de Nationaal-Socialistische Vrouwenorganisatie (NSVO). In 1941 werd ze door Mussert aan de kant geschoven omdat ze teveel radicaliseerde richting de Grootgermaanse gedachte.

Zes portretten van personen met zeer uiteenlopende drijfveren die in de oorlog een rol hebben gespeeld, in glasheldere taal door Van Liempt geportretteerd. De auteur voegt er aan toe: "Hun beknopte biografieën leren ons, hopelijk, weer iets meer over dat grote en moeilijk doordringbare raadsel: het gedrag van mensen in buitengewone omstandigheden."
Een mooie gedachte, maar daarvoor is een omvattender onderzoek nodig met een gedegen analyse van personen en organisaties of aan de hand van een sluitende theorie. Dit boek met zes flinterdunne portretten, elk veertien of vijftien pagina's in een boekje van toch al bescheiden afmetingen, leent er zich niet voor om al te veel te weten te komen over de beweegredenen van de zes hoofdpersonen. Het is ook slechts bedoeld als aardigheidje bij het jubileum van de uitgever en voor Van Liempt een tussendoortje, die een aardige kennismaking kan beteken met zijn diepgaander werk. Blijkbaar is Van Liempt daar al mee bezig, namelijk een uitgebreide studie over een van de zes die hier geportretteerd wordt, Helena Kuipers-Rietberg. Dat lijkt me een voortreffelijke keuze. Dan is Verzetshelden en Moffenvrienden (slechts € 7,95 in de winkel) een aardig voorproefje voor een werk over het verzet en vooral over een van de vele verzetshelden die zo snel werden vergeten.