TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Ivan S. Konev (1897 - 1973)

    Ivan Stepanovich Konev werd geboren op 28 december 1897 in Lodeino en hij was de zoon van een landarbeider die daarnaast ook handel bedreef. In zijn jeugd werkte Konev op het land van zijn ouders.

    In 1916 werd Konev opgeroepen voor militaire dienstplicht in het leger van de tsaar. Hij vocht als lid van een artilleriebataljon tegen de Duitsers tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar de ontevredenheid in het tsaristische leger was groot en Konev speelde een actieve rol in het organiseren van verzet tegen het regime van de tsaar. In december 1917 werd het tsaristische leger ontbonden en Konev werd lid van het Rode Leger waar hij betrokken was bij de organisatie.

    Hij werd commissaris van het district Nikopol waar hij betrokken was bij de oprichting van de zogenaamde Rode Gardisten. In 1919 werd hij overgeplaatst naar het Verre Oosten om te vechten tegen het Witte Leger tijdens de bloedige burgeroorlog. Hij diende daar bij de artillerie van het 3e Leger en werd vanwege zijn uitzonderlijke verdiensten aangewezen als commissaris van de gepantserde trein nr. 102, die in actie kwam bij Ufa, Chelyabinsk en Omsk tegen de eenheden van het Witte Leger onder bevel van Koltshak. In 1922 werd Konev als commissaris opgenomen in de militaire staf van de Sovjetrepubliek in het Verre Oosten.

    Na de burgeroorlog werd Konev benoemd tot commisaris van het 17e Korps Mariniers en daarna van de 17e Fuseliersdivisie in het Verre Oosten. In 1924 werd de 17e Fuseliersdivisie overgeplaatst naar Moskou, waar Konev kennis maakte met Kliment E. Voroshilov. Laatstgenoemde was onder de indruk van Konevs prestaties en stuurde hem naar de militaire academie. Konev had inmiddels een vrouw leren kennen waarmee hij twee kinderen kreeg, die echter beiden op jonge leeftijd stierven.

    In 1926 studeerde Konev af aan de Frunze Militaire Academie in Moskou. Hij studeerde echter verder aan dezelfde academie en in 1934 kreeg hij het bevel over een fuseliersdivisie. Konev ontsnapte aan Stalins zuiveringen van de militaire top, maar door de wisselingen in de bevelvoeringen werd Konev overgeplaatst naar verschillende divisies en diende in verschillende militaire districten. In juli 1938 werd Konev benoemd tot korpscommandant en in 1939 diende hij bij het 2e Leger van de Rode Banier.

    Toen de Duitsers op 22 juni 1941 de Sovjet-Unie binnenvielen kreeg Konev enkele dagen later het bevel over het 19e Leger dat ingezet werd in de regio rondom Vitebsk om de bres die ontstaan was door de omsingelingen bij Bialystok en Minsk te dichten. Daar was hij betrokken bij het innemen van een verdedigingslinie langs de Dnjepr. Daarna volgde de slag om Smolensk waarbij Konevs 19e Leger tegenaanval na tegenaanval opende op de Tweede Pantsergroep van Heinz Guderian waarbij kleine successen werden geboekt. Konev werd voor zijn verdiensten tijdens de Slag om Smolensk bevorderd tot kolonel-generaal en nam op 10 september het bevel over het Westelijk Front over van maarschalk Semyon K. Timoshenko. Konev kreeg de taak om de Duitse Operatie Taifun op te vangen om te verhinderen dat Moskou in de handen van de Duitsers viel. Het Westelijk Front werd echter omsingeld en na een maand werd Konev vervangen door generaal Georgy K. Zhukov. Vanaf toen werden Konev en Zhukov rivalen. Konev hoefde echter niet lang stil te zitten. Hij kreeg het bevel over het Kalininfront waarmee hij er in slaagde de opmars van de Vierde Pantsergroep onder bevel van Hoepner een halt toe te roepen.

    Konev was met zijn Kalininfront betrokken bij het tegenoffensief bij Moskou in december. Hij wist Kalinin te bevrijden, maar slaagde er in het daaropvolgende winteroffensief niet in om de Duitse stellingen bij Rzhev te vernietigen. In augustus 1942 kreeg Konev het bevel over het Westelijk Front.

    Op 25 november startte de Westelijk Front Operatie Mars met de bedoeling om Legergroep Midden uit de regio van Rzhev te verdrijven. In tegenstelling tot het offensief tegen het Zesde Leger in Stalingrad (Operatie Uranus) werd Operatie Mars een debacle, waarbij het Rode Leger 500.000 slachtoffers incasseerde.

    In maart 1943 kreeg Konev het bevel over het Noordwestelijk Front. Aan de vooravond van de Slag om Koersk in juni 1943 kreeg Konev het bevel over het Steppefront, dat achtergehouden werd als reserve. Na het falen van het Duitse offensief opende Konev met het Steppefront een gigantische tegenaanval. In 1943 werd Konev dan toch een succesvolle commandant.

    Eind 1943, begin 1944 was Konev met het 2e Oekraiense Front (het voormalige Steppefront) verantwoordelijk voor het omsingelen van een grote Duitse troepenmacht bij Korsu, ook wel bekend als de Slag bij Cherkassy. Op 20 februari 1944 werd Konev eindelijk benoemd tot maarschalk van de Sovjet-Unie vanwege de succesvolle verrichtingen van het 2e Oekraiense Front.

    Op 5 maart 1944 zette Konev als bevelhebber van het 1e Oekraiense Front een nieuw offensief in waarbij doorgestoten werd tot aan de oostgrenzen van Roemenië. Daarna was het 1e Oekraiense Front betrokken bij de opmars van de Weichsel naar de Oder en de verovering van Pommeren en Silezie, waardoor er een ideale uitgangspositie was ontstaan voor de verovering van Berlijn. Stalin speelde de rivaliteit tussen Konev en Georgy K. Zhukov uit door een wedloop tussen de twee te organiseren. De wedloop ging tussen Zhukovs 1e Wit-Russische Front en Konevs 1e Oekraïense Front. Toen Konevs voorste eenheden nog maar 200 meter verwijderd waren van de Reichstag besliste Stalin dat de verovering van de Reichstag uitgevoerd moest worden door Zhukovs eenheden. Na Stalins beslissing was het 1e Oekraiense Front verantwoordelijk voor de bevrijding van Praag.

    Na het verslaan van nazi-Duitsland kreeg Konev het bevel over de Sovjet-bezettingslegers in Hongarije. In 1947 kreeg Konev met zijn tweede vrouw een dochter, die nog altijd werkzaam is op het Instituut voor Militaire Geschiedenis in Moskou. In 1950 werd Konev inspecteur van de bewapening van het Rode Leger en tevens vice-minister van Defensie totdat hij in 1952 toetrad tot het Centraal Comité van de Sovjet-Unie.

    Na de dood van Joseph V. Stalin in 1953 bleef Konev lid van het Centraal Comité. Tijdens de destalinisatie die doorgevoerd werd door Chroesjtsjov kreeg Konev het voorzitterschap over de commissie die verantwoordelijk was voor de berechting van Beria, het voormalige hoofd van de NKVD en verantwoordelijk voor miljoenen slachtoffers. Beria werd door de commissie ter dood veroordeeld. Vanaf 1955 was Konev opperbevelhebber van de strijdkrachten van het Warschaupact. In die positie was hij verantwoordelijk voor het neerslaan van de opstand in Hongarije in 1956. In 1960 nam Konev door de toegenomen spanningen met het Westen het bevel op zich van de Sovjetstrijdkrachten in Oost-Duitsland.

    In 1962 ging Konev met pensioen en schreef hierna zijn memoires op die in 1972 werden uitgegeven. Maarschalk Konev stierf op 21 mei 1973 in Moskou.

    Konev stond bekend als de meest succesvolle Sovjetcommandant van de Tweede Wereldoorlog na maarschalk Zhukov. Konev kreeg ook een veelvoud van militaire onderscheidingen, zowel Sovjet als niet-Sovjet. Hij werd onderscheiden met zeven Ordes van Lenin, de Orde van de Oktoberrevolutie, drie Ordes van de Rode Banier, twee Ordes van Soevoerov, twee Ordes van Koetoezov, de Orde van de Rode Ster en vele andere onderscheidingen. Ook in het buitenland werd Konev onderscheiden, onder andere in Frankrijk en Engeland.

    Definitielijst

    artillerie
    Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
    Eerste Wereldoorlog
    Ook wel Grote Oorlog genoemd, conflict dat ontstond na een groei van het nationalisme, militarisme en neo-kolonialisme in Europa en waarbij twee allianties elkaar bestreden gedurende een vier jaar durende strijd, die zich na een turbulent begin, geheel afspeelde in de loopgraven. De strijdende partijen waren Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland aan de ene kant (de Triple Entente), op den duur versterkt door o.a. Italië en de Verenigde Staten, en Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk aan de andere kant (de Centrale Mogendheden of Centralen). De strijd werd gekenmerkt door enorme aantallen slachtoffers en de inzet van vele nieuwe wapens (vlammenwerpers, vliegtuigen, gifgas, tanks). De oorlog eindigde met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland en zijn bondgenoten in 1918.
    maarschalk
    Hoogste militaire rang, legeraanvoerder.
    nazi
    Afkorting voor een nationaal socialist.
    NKVD
    Benaming van de veiligheidsdienst van de Sovjetunie ten tijde van WO II.
    offensief
    Aanval in kleinere of grote schaal.
    Operatie Mars
    Het mislukte Russische winteroffensief dat van start ging op 25 november 1942 en tot doel had het Negende Leger bij Rzjev te vernietigen.
    Operatie Uranus
    Het Russische winteroffensief van 19 november 1942 in de zuidelijke sector van het Oostfront, waarbij het Duitse Zesde Leger te Stalingrad werd omsingeld.
    Rode Leger
    Leger van de Sovjetunie.
    Sovjet-Unie
    Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.

    Afbeeldingen

    Ivan Konev
    Luitenant-generaal Konev, bevelhebber van het 19e Leger, september 1941
    De Amerikaanse generaal Bradley (links) en maarschalk Konev (midden) in mei 1945

    Informatie

    Artikel door:
    Tom Notten
    Geplaatst op:
    15-02-2003
    Laatst gewijzigd:
    12-10-2023
    Feedback?
    Stuur het in!

    Gerelateerde bezienswaardigheden

    Bronnen

    - Clark A., Barbarossa: The Russian-German Conflict 1941-1945, Weidenfeld & Nicholson, Londen, 1995
    - Erickson J., The Road to Stalingrad: Stalin's War with Germany, Weidenfeld & Nicholson, Londen, 1975
    - Glantz D.M., Zhukov's greatest defeat: the Red Army's Epic Disaster in Operation Mars 1942, University Press of Kansas, 1999
    - Zalleski K.A., Stalin's Empire: biographical encyclopedia, Moskou, 2000
    - Marshals and Admirals of the Fleet of the Soviet Union

    Gerelateerde bezienswaardigheden