Bergen-Belsen werd op 15 april 1945 bevrijd door Britse troepen. Het was niet het eerste kamp dat werd bevrijd, maar waarschijnlijk wel het bekendste op dat moment. De gruwelijke taferelen van Bergen-Belsen die Britse legerfotografen vastlegden, gingen gauw de hele wereld rond en gaven een beeld van het wrede naziregime. Pas met deze beelden drong het werkelijke karakter van de concentratiekampen door tot wereld. Bergen-Belsen groeide uit hét voorbeeld van de nazi-kampen. We zullen echter zien dat dit niet helemaal met de werkelijkheid strookt.
Josef Kramer werd op 10 november 1906 in München, de bakermat van het nationaalsocialisme, geboren als enig kind in een middenklassegezin. Hij bracht zijn jeugd door in Augsburg en werkte aanvankelijk als boekhouder. Nadat hij zijn baan had verloren zag hij zijn enige toekomst in de nationaalsocialistische partij liggen. In december 1931 sloot hij zich aan bij de NSDAP en in januari 1932 werd hij lid van de Schutzstaffel (SS). Zijn carrière binnen de Duitse concentratiekampen begon toen hij in 1934 bewaker werd in Dachau. Datzelfde jaar werd hij overgeplaatst naar Esterwegen, één van de zogenaamde Frühe Konzentrationslager. In 1936 keerde hij terug naar Dachau, maar dit was van korte duur, want vanaf 1937 werkte hij als adjudant van de kampcommandant van Sachsenhausen. Diezelfde functie bekleedde hij van 1938 tot 1940 in Mauthausen.