Eén van de meest beruchte personen uit het Derde Rijk is ongetwijfeld dr. Josef Mengele. Als kamparts in Auschwitz was hij verantwoordelijk voor de selectie van gearriveerde gevangenen die beoordeeld moesten worden op hun geschiktheid om te werken. Ouderen, kinderen, zieken en andere zwakkere personen werden door dr. Mengele direct naar de gaskamers gestuurd, terwijl de over gebleven gedeporteerden in het kamp onder erbarmelijke omstandigheden werk moesten verrichten. Maar dr. Mengele werd vooral berucht vanwege de wrede en onethische experimenten die hij uitvoerde op gevangenen. De proefpersonen van dr. Mengele werden onder ander blootgesteld aan vrieskoud water en aan extreme druk in vacuümkamers, ook probeerde dr. Mengele diverse behandelingen en geneesmiddelen op hen uit. Daarnaast was dr. Mengele uitermate geïnteresseerd in tweelingen en mensen met anatomische afwijkingen, zij werden door hem onderworpen aan verschillende vreselijke experimenten. Veel proeven van dr. Mengele waren erop gericht om inzicht te krijgen in de menselijke genetica en in erfelijkheid, zijn opgedane kennis kon hij gebruiken bij de verdere ontwikkeling van het superieure Duitse ras. In “Out of the Ashes” zien we dr. Mengele aan het werk, maar de film gaat er vooral over hoe dr. Gisela Perl als onschuldige joodse gevangene wordt ingezet als arts in Auschwitz.

Dr. Gisela Perl is een joodse gynaecologe uit Hongarije die door de Nazi’s gevangen gehouden wordt in Auschwitz. De film is gebaseerd op haar autobiografie met als titel “I was a doctor in Auschwitz”. Dr. Perl groeide op in Hongarije en tegen de uitdrukkelijke wens van haar vader in wilde ze gaan studeren. Haar vader had liever gezien dat zijn dochter zou trouwen met een goede joodse man en zou zorgen voor nageslacht in plaats van dat zij zich bezighield met een zware studie en een carrière als arts. Vader Perl kon zijn ambitieuze dochter niet weerhouden van haar droom en uiteindelijk was ook hij enorm trots dat zijn dochter één van de eerste vrouwelijke gynaecologen in Oost-Europa was. Gisela trouwt met een joodse man en het lijkt alsof het geluk haar toelacht, maar wanneer de Nazi’s aan de macht komen in Hongarije, komt er een einde aan het geluk van de familie Perl.

Gescheiden van haar familie beland dr. Perl in het beruchte concentratiekamp Auschwitz. In het vrouwenkamp gebruikt dr. Perl haar kennis om zwangere joodse vrouwen te helpen bij het plegen van een abortus. Deze abortus was voor de vrouwen in Aushwitz een noodzaak om te overleven, zwangere vrouwen werden door dr. Mengele namelijk direct vermoord of onderworpen aan vreselijke experimenten. Dr. Perl ontsnapt echter niet aan de aandacht van dr. Mengele en onder druk wordt zij door hem aangesteld als kamparts. In de ziekenbarak gaat Perl aan het werk en probeert ze medegevangenen op medisch vlak van dienst te zijn, maar ze raakt ook betrokken bij Mengele’s experimenten.

Na de bevrijding van Auschwitz immigreert dr. Perl in 1946 naar de Verenigde Staten waar ze in New York haar carrière als gynaecoloog wil voortzetten en een eigen praktijk wil beginnen. Ze denkt dat ze als kundige arts met open armen wordt ontvangen maar dat blijkt niet het geval te zijn, voordat zij als gynaecoloog aan de slag kan gaan, wordt ze over haar verleden ondervraagd door een onderzoekscommissie van geneeskundigen. Deze commissie heeft bepaalde informatie verkregen over de werkzaamheden van dr. Perl in Auschwitz en er zijn vermoedens dat haar werkzaamheden in dit kamp een grote smet op haar reputatie vormen. Belangrijk is het voor de onderzoekscommissie om te weten bij welke verschrikkingen in Auschwitz dr. Perl was betrokken en wat ze hier allemaal ten koste van anderen heeft moeten doen om te overleven. Zou dr. Perl uiteindelijk in New York haar eigen praktijk kunnen beginnen?

De film speelt zich na de oorlog af in New York en de ondervraging van dr. Perl door de onderzoekscommissie vormt de rode draad door de film. Gedurende de gesprekken met de geneeskundige commissie krijgen we echter met grote regelmatig flashbacks te zien van de ervaringen van dr. Perl in Auschwitz. De film bestaat dus niet uit lange conversaties tussen dr. Perl en de onderzoekscommissie maar uit vele afwisselende beelden uit het leven van dr. Perl in Auschwitz en uit haar nieuwe leven in New York. Vooral de scènes in Auschwitz met dr. Mengele zijn erg aangrijpend, de rol van dr. Mengele wordt op zeer treffende wijze neergezet. Uit de film blijkt duidelijk dat dr. Mengele het heerlijk vond om de macht te hebben over leven en dood, vrolijk fluitend en onder begeleiding van een orkest stuurt hij mensen naar de gaskamers. Dr. Mengele komt over als de charismatische en intelligente Nazi die zich vermaakte met het mishandelen en vermoorden van zijn gevangenen, en zo moet deze man volgens overlevenden van Auschwitz ook daadwerkelijk geweest zijn.

Net als in bijvoorbeeld de Holocaustfilm “The Grey Zone”, speelt in deze film de vraag wat mensen allemaal doen om te overleven een belangrijke rol. In “The Grey Zone” waren het de mannen van het Sonderkommando die in dienst van de Nazi’s in Auschwitz meewerkten aan de vernietiging van hun medegevangenen en in “Out of the Ashes” zien we dr. Gisela Perl die in Auschwitz betrokken raakte bij de werkzaamheden van dr. Mengele. Ondanks dat de films beide een soortgelijk thema behandelen zijn er toch grote verschillen tussen beide films. “Out of the Ashes” is een minder neerslachtige film dan “The Grey Zone”, want in tegenstelling tot de mannen van het Sonderkommando heeft dr. Perl wel de hoop en de mogelijkheid om te beginnen aan een nieuw leven na de Holocaust. Dit wordt in de film verwerkt aan de hand van het contrast tussen de levensomstandigheden van dr. Perl in Auschwitz tijdens de oorlog en in de Verenigde Staten na de oorlog . In tegenstelling tot vele steden in Europa is New York niet aangetast door het oorlogsgeweld en gaat het drukke dagelijkse leven gewoon zijn gang. Het is begrijpelijk dat vele Europese joden na de oorlog immigreerden naar de veilige Verenigde Staten, het land met nieuwe kansen ver weg van de verschrikkingen van voormalig Nazi Duitsland.

“Out of the Ashes” is net als vele andere Holocaustfilms een ontroerende en indrukwekkende film. De film heeft veel overeenkomsten met andere Holocaustfilms maar doordat deze film zich gedeeltelijk na de oorlog afspeelt, onderscheid deze film zich toch van andere films uit dit genre. Het is erg interessant om te zien hoe het leven in 1946 eruit zag in de Verenigde Staten en op welke manier het verleden van dr. Perl wordt onderworpen aan een serieus onderzoek. De gewetensvragen die de commissieleden voorleggen aan dr. Perl en ook de werkzaamheden van dr. Perl om te overleven in Auschwitz zetten je aan het denken. “Out of the Ashes” is aan te raden voor iedereen die houdt van historische dramafilms over de Holocaust, al zitten er wat minder spannende, afschuwelijke en hartverscheurende fragmenten in deze film dan in “Schindler’s List” en “The Pianist”. Het is ook een film die zich niet alleen richt op de Holocaust maar ook op de hoop om een nieuw leven te beginnen na de hel die Europa was voor vele joden.