TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

De Berghof

Titel: De Berghof - Het Adelaarsnest, Hilters verborgen machtscentrum
Auteurs: Dr. H. van Capelle en Dr. A.P. van de Bovenkamp
Uitgever: Verba B.V. Hoevelaken
Uitgebracht: 2003
ISBN: 9055131474
Bijzonderheden: De auteurs van het boek zijn de producers van de 4-delige televisieserie "Het Adelaarsnest".
Omschrijving:

In 2003 werd een herdruk van het boek "De Berghof - Het Adelaarsnest, Hitlers verborgen machtscentrum" uitgebracht. Het boek is geschreven door de Nederlandse economen dr. Henk van Capelle en dr. Arie Pieter van de Bovenkamp. Van Capelle promoveerde aan de universiteit van Amsterdam met een proefschrift over de nazi-economie en van de Bovenkamp promoveerde aan de Vrije Universiteit met een proefschrift over de Sovjet-economie. Beide auteurs schreven diverse artikelen en boeken over de Tweede Wereldoorlog. Van Capelle was producent van de 4-delige televisiedocumentaire "Het Adelaarsnest - Hitlers verborgen machtscentrum". Van den Bovenkamp was co-producent van deze productie.

Hitler bracht van 1933 tot 1945 heel wat tijd door op de Obersalzberg bij het Beierse dorpje Berchtesgaden. Hier bevond zich de Berghof, Hitlers luxechalet en het centrum van de zogenaamde Alpenfestung. Deze Alpenfestung was een belangrijk machtscentrum van het Derde Rijk: naast Hitlers chalet bevonden zich op de Obersalzberg ook het hoofdkwartier van de Reichssicherheitsdienst en de Gestapo, een grote SS-kazerne en de chalets van Albert Speer, Hermann Göring en Martin Bormann. Reichsleiter Bormann was de persoon die voor zijn Führer de Obersalzberg drastisch veranderde: hij verbeterde de infrastructuur, bouwde enorm grote ondergrondse bunkers en liet vele gebouwen uit de grond verrijzen. Het eens zo rustieke Beierse landschap van de Obersalzberg veranderde in een vesting.

Hitler verbleef in zijn Berghof om tot rust te komen, maar ook om hier belangrijke personen te ontvangen en belangrijke plannen en beslissingen te maken. Hitler ontving op de Berghof bijvoorbeeld de Britse minister-president Chamberlain, de Poolse minister van Buitenlandse Zaken kolonel Beck, de Belgische koning Leopold en de minister van Buitenlandse Zaken van Italië en tevens schoonzoon van Mussolini, Graaf Ciano. Ook ontving Hitler er vele prominente nazi-bestuurders, waaronder minister van Buitenlandse Zaken Joachim von Ribbentrop, SS-leider Heinrich Himmler en vele belangrijke Duitse legerleiders. Hitler nam in de Berghof belangrijke beslissingen over zijn rijk. Op veel belangrijke momenten, zoals tijdens D-Day, bevond Hitler zich in zijn chalet.

Naast een bestuurlijk centrum was de Berghof voor Hitler ook een toevluchtsoord waar hij zich kon ontspannen en zich kon omringen door zijn privé-gezelschap. Onder hen bevonden zich onder andere zijn secretaresses, zijn lijfarts Dr. Morell, zijn adjudanten en de familie Bormann. Natuurlijk bevond ook Eva Braun zich in dit gezelschap. Eva Braun was de minnares van Hitler. Pas tegen het eind van de oorlog zouden zij met elkaar trouwen. Ook Hitlers hond Blondi was een vaste bewoner van de Berghof. Het gezelschap maakte lange wandelingen en 's avonds vermaakte Hitler zijn gezelschap vaak met zelfverheerlijkende verhalen over de toekomst van Duitsland en alle goede dingen die hij bereikt had.

Vlakbij de Berghof bevond zich op bijna 2000 meter hoogte Hitlers Kehlsteinhaus, zijn officiële theehuis, ook wel het Adelaarsnest genoemd. Via een tunnel en een lift uitgehakt in de rotsen kon je hier komen. Hitler bracht er niet veel tijd door: hij had een hekel aan de lift. Het Kehlsteinhaus is tegenwoordig nog steeds te bezoeken, maar de Berghof werd in 1952 opgeblazen.

Het boek bestaat uit 12 hoofdstukken. De eerste zes hoofdstukken gaan voornamelijk over het dagelijkse leven in de Berghof, de manier waarop Hitler aan de macht kwam en de manier waarop Bormann de berg ontwikkelde tot een machtscentrum. De laatste zes hoofdstukken gaan over de machtsperiode van Hitler voornamelijk gedurende de oorlog. Er wordt behandeld welke belangrijke beslissingen er op de Berghof zijn genomen, welke belangrijke personen er ontvangen zijn en op welke manier het Derde Rijk en het machtscentrum op de Obersalzberg aan hun eind kwamen.

In "De Berghof" wordt beschreven hoe Hitlers machtscentrum op de Obersalzberg eruit heeft moeten zien en hoe het in het dagelijkse leven er aan toeging. Dit beeld wordt onder andere verduidelijkt aan de hand van een grote hoeveelheid foto’s, waarvan vele in kleur. Ook zijn een aantal plattegronden in het boek opgenomen. Mooi zijn onder andere de kleurenfoto’s van het interieur en exterieur van de Berghof en het Kehlsteinhaus, maar ook de foto’s die het gebied op de Obersalzberg van voor 1945 vergelijken met na 1945 zijn interessant. Daarnaast zijn er ook vele andere foto’s in het boek opgenomen, waaronder privé-foto’s van Eva Braun, foto’s van diplomatieke bezoeken en van belangrijke personen uit de geschiedenis van het Derde Rijk. De samenstelling van de foto’s is zeer boeiend en afwisselend en er wordt een duidelijk historisch beeld mee gegeven. De onderschriften zijn redelijk duidelijk, maar het is jammer dat de onderschriften vaak letterlijke passages zijn uit de tekst. In het boek is een duidelijke fotoverantwoording opgenomen.

Het contrast tussen de verschillende paragrafen is groot. In de ene paragraaf lees je bijvoorbeeld over het feit dat Hitler vegetarisch was, dat hij roken verbood in zijn Berghof en dat hij laat naar bed ging om ook weer laat in de ochtend te ontwaken. In andere paragrafen lees je daarentegen over historisch belangrijkere onderwerpen, zoals de manier waarop de nazi’s aan de macht kwamen, de Anschluss van Oostenrijk en Tsjechoslowakije, de vredesonderhandelingen met Chamberlain en het monsterverbond met Stalin. Het boek heeft een hoog "Discovery-gehalte": op een luchtige en eenvoudige manier worden historisch belangrijke onderwerpen beschreven, aangevuld met interessante maar historisch vrij onbelangrijke anekdotes.

Deze nieuwste uitgave van dit boek werd gedeeltelijk bijgewerkt door de auteurs. Helaas is uit het volgende citaat te merken dat deze update niet helemaal volledig is: "Sedert mei 1941 zit Hess gevangen; het Internationaal Tribunaal te Neurenberg veroordeelde hem tot levenslang. Een straf die hij nog heden ten dage uitzit." – blz. 155. In 1987 pleegde Hess tijdens zijn gevangenschap zelfmoord. Dit gedeelte van de tekst is dus sinds 1987 niet aangepast. In het laatste hoofdstuk van dit boek zijn echter wel aanpassingen aan de actualiteit te vinden. In dit hoofdstuk wordt onder andere aangegeven dat er in 1999 een documentatiecentrum op de plaats van Bormanns Parteikanzlei gebouwd is en dat momenteel op de plaats van het huis van Göring een luxehotel in aanbouw is. Ook zijn er meerdere bronnen van na 1987 opgenomen. Vermoedelijk is voor deze uitgave alleen een bepaald gedeelte herschreven of heeft men de geciteerde tekst over Hess over het hoofd gezien.

"De Berghof" is een interessant boek dat veel verder gaat dan de titel doet vermoeden. Het boek geeft een eenvoudig en beknopt overzicht van de opkomst en ondergang van nazi-Duitsland en bevat veel nuttige historische informatie, gebasseerd op enkele betrouwbare bronnen. De anekdotes en beschrijvingen van het leven op de Berghof zijn van minder historisch belang, maar het is interessant om te weten hoe Hitler geleefd heeft. De unieke foto’s maken het verhaal compleet. Interessant is het ook om te weten welke gebouwen momenteel op de Obersalzberg nog te bezichtigen zijn. Voor de zeer lage prijs waarvoor dit boek aangeboden wordt, is het zeker de moeite tot aanschaffen waard. "De Berghof" is dan wel geen groot historisch meesterwerk, maar wel een interessante documentaire over een onderwerp dat vele mensen zal boeien.

Beoordeling: goed

Informatie

Artikel door:
Kevin Prenger
Geplaatst op:
24-01-2004
Laatst gewijzigd:
25-07-2014
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen