Het Ardennenoffensief was het laatste grote Duitse offensief dat plaatsvond van 16 december 1944 tot 28 januari 1945. Na het succesvol beëindigen van operatie Overlord rukten geallieerde troepen op in de richting van Duitsland. Hun voorste linies bereikten op verschillende plaatsen de Duitse Siegfriedlinie. Ook aan het Oostfront behaalden de Sovjets steeds meer succes. Hierdoor leek het einde van het Derde Rijk zeer nabij. Hitler had echter nog een verassing in petto in de vorm van operatie “Wacht Am Rhein”. De Duitse dictator wilde vanuit de Ardennen de geallieerde troepen aan het Westfront overvallen. Hij wilde de Maas oversteken en doorstoten tot aan Antwerpen. Er moest een breuk ontstaan tussen de Britse en Amerikaanse troepen. Hitler wilde met hen een vredesregeling bereiken zodat hij zich daarna volledig kon richten op de strijd tegen de Sovjet Unie aan het Oostfront.

De locatie van het Duitse offensief was voor de geallieerden onverwacht. Ook de vrij massale inzet van Duitse troepen en materieel hadden zij op dit tijdstip van de oorlog niet meer verwacht. Het geallieerde leger was in de Ardennen slecht voorbereid op een grootscheeps Duits offensief. Het werd daarom een zware slag waarin zowel aan Duitse als aan geallieerde zijde veel slachtoffers vielen. Het door Hitler verwachte succes bleef echter uit. Weliswaar kon hij de geallieerde opmars richting het hart van het Derde Rijk enige weken uitstellen, maar zijn troepen slaagden er niet in de Maas over te steken. In “Het Ardennenoffensief 1944 - Hitlers laatste hoop” lezen we hoe dit offensief verliep.

Het boek is ingedeeld in acht hoofdstukken. In de eerste twee hoofdstukken - “Verloren overwinningen” en “Het afbrokkelende front” - wordt de periode voorafgaand aan het offensief besproken vanuit zowel Duits als geallieerd perspectief. In hoofdstuk 3 - “Het slagveld” - worden de eerste dagen van het offensief beschreven. Hier wordt aangegeven waarom het Duitse offensief voor de geallieerden een verassing was. Hoofdstuk 4 - “Bloedbad in Malmédy” - vertelt over Kampfgruppe Peiper, een eenheid van de Waffen-SS die verantwoordelijk was voor het bloedbad van Malmédy. In het gehucht Baugnez (vlakbij Malmédy) werden 86 Amerikaanse krijgsgevangenen door hen omgebracht. Hoofdstuk 5 - “De slag om de Elsenbornrug” - behandelt de zware strijd die gevoerd werd in de noordelijke sector van de Belgische Ardennen.

Na het redelijk succesvolle begin van het Ardennenoffensief ontstonden er al snel problemen voor de Duitse troepen. Ze werden geconfronteerd met een benzinetekort, de zware Duitse tanks hadden het moeilijk op de modderige wegen en de geallieerde troepen gaven zich niet zomaar gewonnen. In hoofdstuk 6 - “De Amerikanen hergroeperen zich” - wordt een beeld geschetst van de manier waarop de Amerikanen het tij wilden keren. Hoofdstuk 7 - “Bastogne” - bespreekt de bekende strijd om Bastogne. De Amerikaanse 101ste luchtlandingsdivisie was hier geheel ingesloten door Duitse troepen, maar ze hielden stand. In hoofdstuk 8 - “De rollen omgekeerd” - wordt de geallieerde overwinning beschreven. Ook komt de nasleep van het Ardennenoffensief aan bod.

Na deze acht hoofdstukken volgt een slagorde van de betrokken geallieerde en Duitse legereenheden. Ook een literatuuroverzicht en een register ontbreken niet in dit boek. Verder is het boek uitgebreid verrijkt me vele interessante zwart-wit foto’s en enkele overzichtelijke kaartjes. De vormgeving is zeer overzichtelijk en de teksten zijn goed leesbaar en erg informatief. Wel is het jammer dat er niet meer persoonlijke verhalen en anekdotes van veteranen en andere ooggetuigen in het boek zijn opgenomen. Een minpunt is ook dat een algemene topografische kaart van de Ardennen ontbreekt. De grote hoeveelheid locaties die aan bod komen, maken het geheel soms wat onoverzichtelijk. Vooral voor diegene met nog niet zoveel kennis over dit offensief is “Het Ardennenoffensief 1944 - Hitlers laatste hoop” echter een interessant naslagwerk. Nadat je dit boek gelezen hebt, ben je een stuk wijzer geworden over deze onverwacht zware strijd.