Dit boek is het vervolg op 'Barbarossa. How Hitler lost the War', dat de bekende Britse televisiepresentator en schrijver Jonathan Dimbleby in 2021 publiceerde over De Duitse inval in de Sovjet-Unie. Daarin betoogde Dimbleby dat door het mislukken van Barbarossa de uiteindelijke ondergang van Hitlers Derde Rijk in feite al bezegeld was. Het beeldend geschreven 'Barbarossa. How Hitler lost the War' werd een internationale bestseller. Overigens is Dimbleby niet de eerste auteur die deze stelling poneert – zo toonde de begaafde militaire historicus David Stahel al in 2009 in een baanbrekende studie aan dat operatie Barbarossa van aanvang af gedoemd was te mislukken. Waar diepgravende archiefstudies zoals die van Stahel wat lastiger toegankelijk zijn, publiceert Dimbleby op basis van reeds bestaande secundaire bronnen vlot geschreven boeken voor het grote publiek, met veel aandacht voor de verhalen van tijdgenoten.

Deze nieuwe publicatie over het oorlogsjaar 1944 is op dezelfde wijze samengesteld. Dimbleby presenteert opnieuw een dik, maar uitstekend gecomponeerd boek vol belevenissen van ooggetuigen, dat de lezer beeldend confronteert met het geweld en de ellende van de oorlog. Ditmaal blijft een 'nieuwe visie' overigens achterwege – Dimbleby sluit aan bij de in de historiografie gangbare visie dat het Duitse Oostfront in 1944 definitief in elkaar zakte, zeker na het verpletterende succes van het enorme Sovjet-offensief 'operatie Bagration', dat vanaf 22 juni 1944 (exact drie jaar na de Duitse inval!) losbarstte en Hitlers Wehrmacht enorme verliezen toebracht.

Die verliezen waren zelfs zwaarder dan die bij Stalingrad. Met Operatie Bagration en de daaropvolgende offensieven in de tweede helft van 1944 stormde het Rode Leger door Wit-Rusland, de Balkan, de Baltische staten en midden-Polen, totdat bij Oost-Pruisen de grens van Duitsland zelf werd bereikt. Dat de Sovjet-legers vervolgens enige tijd pas op de plaats moesten maken, was logisch vanwege de noodzaak om voorraden en reserves aan te voeren na maanden van voortdurend oprukken over honderden kilometers. Tijdens het offensief leed het Rode Leger ook zelf enorme verliezen aan manschappen en materieel, maar anders dan nazi-Duitsland was de Sovjet-Unie in staat om die aan te vullen, mede door de grootschalige leveringen van materieel uit de VS.

Dimbleby geeft een interessante schets van de onderlinge verhoudingen tussen de drie geallieerde leiders Winston Churchill, Franklin Roosevelt en Joseph V. Stalin. Dankzij zijn succes op het slagveld nam de dominantie van Stalin toe, ook omdat Roosevelt afstand nam van Churchill en wilde investeren in de Amerikaans-Russische relaties, mede met het oog op de naoorlogse nieuwe wereldorde die Roosevelt bepleitte. Daarin was volgens Roosevelt geen plaats meer voor koloniale verhoudingen met Europese dominantie. Roosevelts welwillende bejegening van de wrede dictator Stalin doet verbazingwekkend naïef aan, zeker met de wijsheid achteraf, maar toch ook wel met de kennis van toen, over bijvoorbeeld de wrede zuiveringen van eind jaren dertig en de cynische opdeling van Polen en de Baltische staten na het Molotov-Ribbentroppact.

Dimbleby presenteert een schat aan informatie over de slotfase van de Tweede Wereldoorlog, beeldend beschreven, maar logischerwijs niet bepaald opwekkend. Goed ingevoerde lezers zullen wel veel herkennen, maar ook voor hen is dit boek zeer de moeite waard.