Het is moeilijk iets nieuws te schrijven over de Tweede Wereldoorlog, als je kijkt naar het aantal boeken dat over dit thema geschreven is. Daarom kwam bij de auteurs van deze reisgids de kritische vraag naar boven of het wel zinvol was om nog een nieuw boek over deze bewogen periode te publiceren. Toch kwamen zij tot de conclusie dat het niet zo moeilijk is om wezenlijk iets bij te dragen aan het bestaande boekenaanbod over de Tweede Wereldoorlog.

Bijna iedereen heeft wel eens iets gelezen over bepaalde onderwerpen van de Tweede Wereldoorlog zoals het bombardement van Rotterdam, de Jodenvervolging of de invasie in Normandië. Maar de context waarbinnen alles plaatsvond is vaak onduidelijk en onbekend. Volgens de auteurs was er daarom een grote behoefte aan een boek over de Tweede Wereldoorlog in Nederland dat zowel toegankelijk is en tot de verbeelding van jong en oud spreekt, als recht doet aan de gecompliceerde werkelijkheid. “Reisgids voor de Tweede Wereldoorlog” is geschreven vanuit de gedachte om in die behoefte te voorzien.

Het boek is ingedeeld in vier delen: De inval; Aanpassing, Collaboratie en vervolging; Confrontatie en verzet; Uitstel en bevrijding. Elk deel bestaat uit drie hoofdstukken. Zo bestaat deel drie over confrontatie en verzet uit de hoofdstukken: De april-meistakingen; Van onderduikersparadijs tot onderduikershol; Gewapend verzet.

Elk hoofdstuk is opgebouwd uit twee reportages, die een onderdeel van de Tweede Wereldoorlog belichten vanuit het perspectief van een locatie of gebied in Nederland. Hoofdstuk 1 behandelt bijvoorbeeld de Duitse opmars door Brabant. Elk hoofdstuk is voorzien van een inleiding en een afsluiting met enkele tips om verder te lezen, adressen om te bezoeken en sites om verder te lezen/ kijken. Tussendoor zijn ook nog afgescheiden tekstblokjes opgenomen die details uit de in het hoofdstuk beschreven gebeurtenissen toelichten. In het hoofdstuk over de strijd bij de Grebbenberg wordt in een tekstblokje bijvoorbeeld aandacht besteedt het oorlogsverhaal van Ouwehands Dierenpark.

“Reisgids voor de Tweede Wereldoorlog” bevat zowel bekende als onbekende verhalen en geeft daarmee een interessant overzicht van het Nederlandse oorlogsverleden. Informatie over de slag om Arnhem of de strijd rond de Grebbeberg is in veel meer boeken te vinden, maar er worden ook gebeurtenissen beschreven die tot nu toe (bijna) niet bekend zijn bij het grote publiek. Zo wordt er bijvoorbeeld aandacht besteedt aan ‘het bunkerdrama’ in Kamp Vught waarbij 74 vrouwen door de Duitsers in een ruimte van 9 vierkante meter werden gepropt. Ook wordt er bijvoorbeeld iets geschreven over de opstand van de Georgiërs op Texel die niet langer voor hun Duitse meesters wilden vechten.

De auteurs schrikken er ook niet voor terug om onderwerpen te beschrijven die vroeger in de doofpot gestopt werden. Zo wordt er bijvoorbeeld aandacht geschonken aan de mishandeling van collaborateurs en NSB’ers in de opvangkampen na de oorlog. Ook wordt er meer verteld over de onwaardige behandeling die de Poolse parachutistenbrigade na de mislukte slag om Arnhem kreeg.

Dit boek is net zoals “Route '40-'45” van Jeroen Wielaert geen traditionele reisgids, maar een bundeling van verhalen over plaatsen en bezienswaardigheden die herinneren aan de oorlog. Ook in “Reisgids voor de Tweede Wereldoorlog” zijn foto’s opgenomen, maar het aantal is beperkt en niet alle foto’s dragen even duidelijk bij aan het verhaal. Voor de echte battlefieldtour-deelnemer is dit boek helaas niet zo geschikt, omdat er geen duidelijke overzicht- of routekaarten in zijn opgenomen.

De auteurs zijn erin geslaagd om een toegankelijk boek te schrijven voor jong en oud door het taalgebruik, de illustraties en de korte verhalen. Door de mix van bekende en onbekende reportages en de verwijzingen naar verdere literatuur en musea is het boek ook voor kenners van de Tweede Wereldoorlog interessant. De thema’s en de hoofdstukken zijn heel divers en voeren langs verschillende gebieden, waardoor een veelzijdig beeld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland ontstaat. In die zin zijn de auteurs erin geslaagd om in de door hen geschetste behoefte te voorzien.