Duits Spoorweggeschut 20,3 cm Kanone (Eisenbahn)

Het derde type Duitse Spoorweggeschut (WH) binnen het "Sofort-Programm" zou uitgerust worden met een 21 cm geschut. De wagons waren echter eerder klaar dan dat it nieuwe geschut in gebruik kon worden genomen. Er werd gekozen voor de 20,3 cm Schnelladekanone C/34 van de Kriegsmarine

20,3 cm Kanone (E) op Vögele draaischijf Bron: Public Domain (onbekend)

Het derde geschut ontworpen binnen het "Sofort-Programm" zou een spoorweggeschut worden gebaseerd op 21 cm geschut. De hiervoor verbouwde 2x4-assige spoorwegwagons waren echter zo snel klaar dat besloten werd deze uit te rusten met het Kriegsmarine 20.3 cm SK C/34 geschut. Dit geschut was bedoeld voor kruisers uit de Admiral Hipper-klasse, waarvan er uiteindelijk minder werden gebouwd dan waarvoor geschut was ontwikkeld. Acht stuks van dit geschut werden voor dit doel aangewend.^[1]

Voor het ontwerp van dit spoorweggeschut was gebruik gemaakt van het ontwerp uit de Eerste Wereldoorlog voor de 21 cm SK "Peter Adalbert". Dit ontwerp werd aangepast voor het kleinere geschut en een munitiekraan werd toegevoegd. In tegenstelling tot de 15 cm Kanone (E) en de 17 cm Kanone (E), kon dit geschut niet draaien op het eigen chassis. Er was een kleine ruimte voor lichte horizontale verplaatsing, maar de hoeveelheid is niet duidelijk. Om toch een grotere horizontale draaiing te verkrijgen werd door Vögele een 360 graden, te demonteren, draaischijf geproduceerd. Deze kon ter plaatse worden opgebouwd en hiermee kon het geschut een horizontaal bereik van 360 graden bereiken. Deze draaischijf kon een geschut van 300 ton dragen en werd derhalve voor bijna alle groter Duits spoorweggeschut aangewend. Nadeel van dit geschut was dat het alleen geladen kon worden bij een verticale stand van 0 graden. Hierdoor moest het na ieder schot opnieuw vlak worden gedraaid. Tussen 1941 en 1942 werden acht stuks van dit geschut geleverd. Uit historische gegevens kan worden afgeleid dat dit geschut korte afstanden over wegen kon worden getransporteerd door gebruikt e maken van twee zes-assige Culemeyer-Strassenfahrzeug trailers.^[2][3]

Tijdens het gebruik van dit spoorweggeschut liep de Wehrmacht regelmatig tegen problemen aan. Het afwijkende kaliber was Kriegsmarine en de Wehrmacht had standaard geen granaten voor dit kaliber in haar voorraden. Er werd dan ook aanvankelijk aan Krupp verzocht het geschut geschikt te maken voor het afvuren van standaard Wehrmacht 21 cm granaten. Dit bleek echter een veel te dure oplossing. Om niet te veel druk op logistieke structuren van de Wehrmacht te leggen, werd al snel besloten dit geschut in vaste opstelling nabij Kriegsmarine kustgeschut in te zetten.

On juli 1942 werden de eerste twee gereed gekomen stukken ingedeeld bij Eisenbahn-Artillerie-Batterie 687. Zij werden hun hele loopbaan ingezet bij het kustgeschut in Lissewege, België. Deze batterij zou later worden hervormd tot 4. Batterie, Heeres-Küstenartillerie-Regiment 1240. Vier stuks van het geschut werden toegewezen aan Eisenbahn-Artillerie-Batterie 532, die deze stationeerden in Paimpol, Bretagne en zou later worden omgevormd tot Heeres-Küsten-Artillerie-Batterie 1272. De derde eenheid die wed uitgerust met dit geschut was Eisenbahn-Artillerie-Batterie 685, welke eveneens twee stuks ontving. Deze eenheid werd later omgevormd tot 3. Batterie, Heeres-Küsten-Artillerie-Regiment 1262 en werd in juni 1944 te Auderville-Laye, Cotentin, buiten gevecht gesteld door Amerikaanse troepen.^[4][5]

Een 20,3 cm Kanone (E) Bron: Public Domain (onbekend)

De Wehrmacht bestelde ondertussen vervangend 21 cm geschut om de 20,3 cm lopen te vervangen. Er waren slechts vier nieuwe bij Krupp gebouwd, voordat al zes stuks van dit geschut in Normandië in Geallieerde handen waren gevallen. De wagennummers voor dit geschut waren DR 919 173 P t/m DR 919 180 P.

Noten

1. Gander, 2008, pag. 231
2. Hogg, 2002, pag.117
3. Engelmann, 1974, pag. 8
4. Hahn, 1986
5. Francois, 2006, pag. 56