"Henry Harwood" is de biografie van admiraal Harwood, die tijdens de vroegste maanden van de Tweede Wereldoorlog zorgde voor de eerste klinkende overwinning van de Britse marine op de Kriegsmarine. In deze maanden gebeurde er militair gezien nog vrij weinig waardoor dit deel van het wereldwijde conflict de schemeroorlog, of in het Engels de Phoney War, genoemd wordt. De overwinning van de Royal Navy waarin Henry Harwood één van de hoofdrollen speelde, kwam de Britse regering, en vooral eerste minister Winston Churchill, heel goed uit. De bedoelde strijd betrof de Slag bij Rio de la Plata en de zege werd natuurlijk met veel gevoel voor drama voor propagandadoeleinden gebruikt.

De Slag bij Rio de la Plata werd uitgevochten door het Duitse vestzakslagschip Admiral Graf Spee aan de ene zijde en de Britse kruiserdivisie van Commodore Henry Harwood aan de andere. De Britten beschikten tijdens de slag over een zware en twee lichte kruisers en waren op papier weinig partij voor Kapitän zur See Hans Langsdorff, de commandant van het Duitse minislagschip. Het Duitse schip werd al vanaf de eerste dagen van de Tweede Wereldoorlog ingezet als koopvaardijraider en Langsdorff en zijn mannen hadden op 13 december 1939 al acht geallieerde koopvaardijschepen tot zinken gebracht. Op die dag troffen de beide partijen elkaar vlakbij de monding van de Rio de la Plata bij Montevideo, Uruguay. Er ontstond een artillerieduel waarbij de Admiral Graf Spee afwisselend het vuur opende op de zware en de lichte kruisers van de Britten. Hierdoor werden de zware kruiser zwaar en één van de lichte kruisers licht beschadigd, maar ook het Duitse schip liep averij op. Om deze schade te herstellen en om zijn doden te begraven, besloot Langsdorff de haven van Montevideo binnen te lopen.

Volgens de oorlogswetten mocht een schip van een oorlogvoerend land slechts 72 uur in een neutrale haven verblijven voor noodreparaties. Henry Harwood besloot daarom met zijn kruisers de monding van de Rio de la Plata te blokkeren en de Admiral Graf Spee aan te vallen zodra deze weer zee koos. Harwood had zijn zwaar beschadigde kruiser naar de Falkland Eilanden moeten sturen, maar hij kreeg binnen twee dagen versterking van een andere zware kruiser. Bovendien lieten de Britten de Duitsers geloven dat er nog veel meer schepen van de Royal Navy naar de Rio de la Plata onderweg waren. Langsdorff zag geen andere uitweg dan zijn eigen schip op te blazen nadat hij de haven op 17 december verlaten had en zijn bemanning in veiligheid had gebracht. Kapitän zur See Hans Langsdorff pleegde twee dagen later zelfmoord nadat hij per brief alle verantwoordelijkheid op zich had genomen.

Commodore Henry Harwood werd door de Royal Navy en de Britse regering binnengehaald als held en bevorderd tot admiraal. Enkele jaren later werd hij benoemd tot Commander-in Chief Middellandse Zee. Dit bleek een ongelukkig moment te zijn want begin 1942 waren in dit oorlogstheater de Italiaanse marine, de Regia Marina, en de Duitse Luftwaffe op hun sterkst en de Royal Navy op zijn zwakst. Dat laatste was te wijten aan het feit dat de Britten nog niet militair ondersteund werden door de Verenigde Staten en de Britse marine daardoor op heel veel fronten tegelijk ingezet moest worden. Door de superioriteit van de Asmogendheden kon de bevoorrading van het Afrikakorps vrijwel ongestoord doorgaan en kon Erwin Rommel strategische vliegvelden in Noord-Afrika veroveren. Hierdoor kreeg Harwood openlijke kritiek van vooral Bernard Montgomery die geen vat leek te krijgen op de woestijnvos. Churchill begon te twijfelen aan de capaciteiten van Harwood en in 1943 werd de laatstgenoemde weggepromoveerd naar een strategisch minder belangrijke functie. In 1945 nam Henry Harwood, die inmiddels met een zwakkere gezondheid geconfronteerd werd, ontslag uit de Royal Navy. Kort na de oorlog kreeg hij onterechte verwijten van historici betreffende de tekortkomingen van de Britse marine in de Middellandse Zee in 1942. Harwood stierf in 1950 op de relatief jonge leeftijd van 62 jaar.

De auteur van "Henry Harwood", Peter Hore, benadrukt in zijn voorwoord dat zijn biografie over Harwood niet alleen over de Slag bij Rio de la Plata gaat, maar het boek bestaat toch voor bijna de helft uit zijn beschrijving van de aanloop, het verloop en de nasleep van dat zeegevecht. Dat is op zich geen bezwaar want de bekendheid van Harwood is ontegenzeggelijk verbonden met deze slag. Zonder deze slag was Henry Harwood waarschijnlijk gewoon de uitstekende stafofficier (een hoog opgeleide militair die op de achtergrond plannen maakt, strategieën uitdenkt en vooral een adviserende rol heeft) geweest, die hij tot voor het zeegevecht altijd geweest was. Maar doordat de Britten de overwinning bij Rio de la Plata zo breed uitgemeten hadden, konden ze niet meer om Harwood heen. Als oorlogsheld moest hij wel promotie en een belangrijke functie krijgen. Maar had Harwood de Slag bij Rio de la Plata wel gewonnen of had Langsdorff deze verloren door zijn vuurkracht te verspreiden, te verzuimen de Britse schepen één voor één te kelderen en in plaats daarvan zijn eigen schip op te blazen? Was Harwood daarom wel geschikt als Commander-in-Chief Mediterranean? Had hij niet beter gewoon ingezet kunnen worden in de staf? Op deze belangrijke vragen geeft Peter Hore geen antwoord.

Captain Peter Hore (1944) diende van 1962 tot 2000 bij de Royal Navy. Na deze lange marinecarrière was hij nog tien jaar lang actief in de film- en televisie-industrie. Hij is sinds zijn pensionering actief als editor en columnschrijver voor verschillende Britse bladen en heeft inmiddels enkele tientallen boeken op zijn naam staan. Maar waarom geeft zo`n gerenommeerde en gerespecteerde schrijver en historicus geen antwoord op de eerder gestelde vragen? Of kán hij daar als onpartijdige en objectieve auteur geen antwoord op geven? Eén ding is zeker: Peter Hore beschrijft wel als eerste de hoofdstukken van de carrière van Henry Harwood die zich voor en na de Slag bij Rio de la Plata ontvouwd hebben. Hiermee is ook het statement van uitgever Seaforth Publishing (een divisie van Pen & Sword Books), dat Harwood als één van de weinige bekende Britse marine bevelhebbers nog geen biografie had, bevestigd.

Peter Hore heeft ten behoeve van het schrijven van "Henry Harwood" exclusieve toegang gekregen tot de Harwood-familiearchieven en nog ongepubliceerde stukken en brieven. Op deze wijze is hij er achter gekomen dat veel vooroordelen en verwijten ten opzichte van zijn hoofdpersoon in de periode 1942-1943 niet onderbouwd kunnen worden. Met de publicatie van zijn boek heeft hij Henry Harwood in ere hersteld en aangetoond dat de Britse vlagofficier wel degelijk één van de grote oorlogsbevelhebbers van de Royal Navy was, niet alleen in 1939, maar ook tijdens het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog. Dit geeft het boek een grote historische waarde en maakt het in feite tot essentiële literatuur voor elke geïnteresseerde in de geschiedenis van de Royal Navy. Dat het werk ook nog eens heel vlot geschreven is en beschikt over een zestiental pagina`s met mooie foto`s en duidelijke overzichtskaarten, is alleen maar mooi meegenomen.