Richard Peirse

Inleiding

De naam van Marshal of the Royal Air Force Sir Arthur Harris is onlosmakelijk verbonden met R.A.F. Bomber Command en de Tweede Wereldoorlog. Zijn voorganger, Air Chief Marshal Sir Richard Peirse, geniet daarentegen veel minder bekendheid. Tussen oktober 1940 en januari 1942 had hij Bomber Command veertien maanden lang onder zijn hoede. De resultaten van zijn strategie, de Duitse oorlogsindustrie schade toebrengen door middel van precisiebombardementen, vielen echter tegen en dus werd Peirse vervangen. Hij verdween vrij geruisloos van het toneel en moest plaats maken voor Harris en zijn tactiek van 'area bombing', wat gepaard ging met grootschalige verwoestingen en grote aantallen burgerslachtoffers.

Voor de oorlog

Richard Edmund Charles Peirse werd op 30 september 1892 geboren in de Londense wijk Croydon. Hij was de zoon van Admiral Sir Richard Peirse. Hij was enigst kind thuis. Tijdens zijn jonge jaren ging hij naar Monkton Combe School nabij Bath. Later volgde hij onderwijs aan King's College in Londen. Toen hij oud genoeg was werd hij in 1912 toegelaten tot de Royal Naval Volunteer Reserve. Hij vloog als piloot bij de Naval Wing van het Royal Flying Corps, de voorloper van de Royal Air Force.

Peirse diende ook als piloot tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij voerde met name aanvallen uit op onderzeeërs en hun basissen. In 1915 werd hij onderscheiden met een Distinguished Service Order (DSO) voor een luchtaanval op Duinkerken op 23 januari. Ook zijn vader diende tijdens de Grote Oorlog. Hij was Commander-in-Chief van de Britse marine in Oost-Indië.

In januari 1919 mocht Peirse wederom een onderscheiding in ontvangst nemen, ditmaal het Air Force Cross. Hij wist op te klimmen tot de rang van Squadron Leader bij de op 1 april 1918 opgerichte Royal Air Force. Hij kreeg het commando over No.222 Squadron. Later was hij ook nog Station Commander van de vliegvelden RAF Gosport aan de Zuid-Engelse kust (1923) en RAF Heliopolis in Egypte (1929). Vanaf 1930 was hij Deputy Director of Operations and Intelligence bij het Air Ministry. Tussen 1933 en 1936 was hij bevelhebber van de Britse strijdkrachten in Palestina en Transjordanië. Hij had toen de rang van Air Commodore. Na zijn terugkeer naar Engeland werd hij in 1936 bevorderd tot Air Vice-Marshal en in januari 1937 werd hij benoemd tot Deputy Chief of the Air Staff en Director of Operations and Intelligence bij het Air Ministry.

Tijdens de oorlog

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd hij bevorderd tot Air-Marshal. Op 5 oktober 1940 volgde hij Air Chief Marshal Charles Portal op als bevelhebber van Bomber Command. Het zou geen succesvolle periode worden voor Peirse. Hieraan lagen twee belangrijke oorzaken ten grondslag.

Allereerst had Peirse de lastige taak om Bomber Command om te vormen naar een krijgsmachtonderdeel dat kon voldoen aan de eisen die op dat moment aan de bombardementstsvloot werden gesteld. Er moest een omslag worden gemaakt van relatief oude en lichtbewapende bommenwerpers (Blenheims, Hampdens) naar de nieuwe zwaardere types, zoals de Lancaster. Ook moesten er snel voldoende getrainde crews beschikbaar zijn. Deze bemanningen moesten zonder navigatiehulpmiddelen die later in de oorlog voorhanden zouden zijn, een lastige taak uitvoeren. Peirse hanteerde namelijk de strategie van precisiebombardementen op militaire en industriële doelen. Hij was een tegenstander van het bombarderen van burgers. Het uitvoeren van deze strategie bleek met het toen beschikbare materieel ondoenlijk. Eind 1941 bleek namelijk uit een onafhankelijk onderzoek (het Butt-report) dat slechts 5% van de vliegers de bommen binnen vijf mijl van het doel wist af te werpen.

De realiteit van het Butt-report maakte veranderingen binnen Bomber Command onontkoombaar. In het verlengde van de kritiek van het onderzoek kwam dan ook een discussie op gang over de manier waarop de vliegtuigen van Bomber Command het beste konden worden ingezet. Bijvoorbeeld als ondersteuning van de marine in de Slag om de Atlantische Oceaan. Portal, inmiddels de bevelhebber van de Royal Air Force, wilde niet dat Bomber Command in aanzien zou moeten inboeten en zou worden ingezet als ondersteuning van andere krijgsmachtonderdelen. Hij ontwikkelde een nieuwe strategie, die van ‘area-bombing’, ook wel ‘carpet bombing’ genoemd. Hierbij moesten niet alleen de industriële en militaire doelen worden aangevallen, maar ook het gehele stadsdeel er omheen. Portal was ervan overtuigd dat Duitsland hiermee meer schade kon worden toegebracht en een geallieerde overwinning sneller tot stand kon komen. Peirse was echter een tegenstander van deze tactiek en maakte dit ook kenbaar. Bovendien was zijn meerdere het vertrouwen in hem kwijtgeraakt na de uitkomsten van het Butt-report. Dus zag Portal zich genoodzaakt op zoek te gaan naar een vervanger. Hij vond een medestander en dus een geschikte kandidaat in Air Marshal Sir Arthur Harris. Aangezien deze niet direct beschikbaar was omdat hij in de Verenigde Staten gestationeerd was, werd het commando tijdelijk overgenomen door Air Marshal Sir Jack Baldwin. Zo verloor Peirse in januari 1942 na veertien maanden het commando over Bomber Command. Peirse werd in maart 1943 overgeplaatst naar Zuidoost-Azië. Hier werd hij Air Officer Commanding-in-Chief RAF India en in november 1943 Allied Air Commander in Chief, South-East Asia. In deze periode werd Peirse onderscheiden met het Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau als erkenning van de goede samenwerking met de Nederlandse strijdkrachten tijdens de verdediging van Nederlands-Indië. Peirse vervulde zijn taak in Zuidoost-Azië tot november 1944. Kort hiervoor was aan het licht gekomen dat hij een verhouding had met de vrouw van Field Marshal Sir Claude Auchinleck als gevolg waarvan er een abrupt einde aan zijn carrière was gekomen.

Na de oorlog

In mei 1945 verliet Peirse in anonimiteit de Royal Air Force in de rang van Air Chief Marshal. Ondanks zijn hoge rang volgden er geen hoge adelijke titels of belangrijke functies voor Peirse, mogelijk vanwege het opmerkelijke einde van zijn carrière bij de Royal Air Force. Op 5 augustus 1970 overleed hij. Richard Peirse werd 77 jaar.