Na het succes van D-day duurde het twee maanden voordat de geallieerden uitbraken vanuit Normandië. Toen ze echter waren uitgebroken raasden ze in hoog tempo door Noord-Frankrijk. Vervolgens kwamen de geallieerde legers door een gebrek aan voorraden tot stilstand. Men wilde zo snel mogelijk naar Berlijn oprukken om de oorlog te beëindigen, maar het vervolg van de opmars was uiterst complex. Operatie Market Garden bracht de geallieerden niet over de Rijn en er volgden zware gevechten om Nijmegen, Arnhem, Antwerpen en de Schelde, Aken, de Saar, het Hürtgenwoud en de Ardennen. In het boek ‘De slag om de Rijn’ poogt Robin Neillands enkele vragen te beantwoorden die deze gevechten al zestig jaar lang omringen. Wie was er verantwoordelijk voor het mislukken van Market Garden? Was de strategie van General Dwight Eisenhower de juiste? En welke rollen speelden Field Marshal Bernard Montgomery en General George Patton?

De Brit Robin Neillands (1935-2006) was een voormalig Royal Marines Commando en schrijver. Hij schreef vooral boeken over reizen en militaire geschiedenis. Hij stond bekend als een specialist in het ontmythologiseren van het krijgsverleden en zijn boeken staan, vooral in Groot-Brittanië, bekend als leesbaar, kritisch en goed gedocumenteerd. Hij liet echter, ondanks een onderbouwing door bronnen, vaak niet na zijn eigen mening over het onderwerp buiten beschouwing te laten. Hij was als historicus verbonden aan het National Army Museum in Londen en het Department of Further Education aan de University of Oxford. Op het moment van zijn overlijden was hij druk doende met een biografie van Montgomery.

In het boek wordt vooral aandacht besteed aan de twee hoofdpunten: strategie en bevelvoering. Neillands neemt bijvoorbeeld de rol van Eisenhower als Supreme Commander uitvoerig onder de loep. Dit doet hij aan de hand van de beslissingen die Ike nam tijdens de gevechten van september 1944 tot januari 1945. Hierbij gaat hij vooral in op de relaties tussen Eisenhower, Montgomery en Bradley en de discussie over het bevel over de grondstrijdmachten tussen de twee eerstgenoemden. Ook wordt de door de geallieerden gekozen strategie voor deze gevechten door de auteur kritisch bekeken.

De beschrijving van de diverse slagvelden is niet bijzonder vernieuwend te noemen. Het gaat vaak om een zeer beknopte beschrijving van enkele pagina’s, waardoor er niet al te diep op de materie wordt ingegaan. Mensen die bij het zien van de titel denken aan een overzichtswerk waarin een goede en uitgebreide beschrijving van de gevechten gebundeld is zullen hierin teleurgesteld worden. Het gaat vooral om de strategie en beslissingen met betrekking tot het bevel tijdens deze veldslagen en dit vergt ook enige voorkennis van de lezer over de geallieerde campagne in de herfst en winter van 1944.

Ook de foto’s van de verschillende bevelhebbers en gevechten zullen voor de meeste lezers wel bekend zijn en geen directe meerwaarde betekenen. Iedereen kent Eisenhower en Montgomery. Er zijn van elke belangrijke slag wat foto’s verzameld, maar dit zijn vaak de bekendste foto’s die in meerdere boeken te vinden zijn.

In het boek is echter de Britse invalshoek van Neillands wel enigszins te merken. Waar bijvoorbeeld veel historici vaak de zijde van Eisenhower kiezen en van mening zijn dat Montgomery ietwat te arrogant was en zich teveel bemoeide met zaken die hem niet aangingen, daar bekritiseert Neillands vaak de beslissingen van Eisenhower, bijvoorbeeld die van de breedfront-strategie, en kiest hij de kant van Montgomery.

Kortom, voor mensen die geïnteresseerd zijn in de kwesties van de bevelvoering en de geallieerde strategie is het een aardig boek, al moet men de toch ietwat Brits-gekleurde beschrijving van Neillands wel kritisch benaderen om hier een objectieve kijk op te krijgen. Voor mensen met minder kennis van zaken zullen de beknopte beschrijvingen van de gevechten en de discussies over de strategie en bevelvoering mogelijk moeilijk te behappen zijn. Ook moet men zich niet al te veel blind staren op de titel van het boek, want het is geen naslagwerk waarin een diepgaande beschrijving van de diverse strijdtonelen is gebundeld.