Hasso von Manteuffel

Hasso von Manteuffel werd geboren op 14 januari 1897 in Potsdam. Hij kwam uit een aristocratische Pruisische familie, een voorouder van hem was zelfs een veldmaarschalk in de 19e eeuw. Reeds op vroege leeftijd koos Von Manteuffel voor een loopbaan bij het leger. Hij doorliep de cadettenschool en voegde zich in 1908 bij een Huzarenregiment.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht Von Manteuffel aan het westfront en wist zowel het IJzeren Kruis 2e Klasse als het IJzeren Kruis 1e Klasse te bemachtigen. Na de oorlog werd Von Manteuffel opgenomen in de Reichswehr en na de machtsovername van Hitler werd hij commandant van een gemotoriseerd infanteriebataljon in de 2e Pantserdivisie. Daarna diende Von Manteuffel bij verschillende scholen waar hij rekruten vertrouwd maakte met het pantserwapen. Tevens hield hij zich bezig met de motorisering van de Wehrmacht. Von Manteuffel was niet actief betrokken bij militaire campagnes voordat Hitler de Sovjet-Unie binnenviel.

Net voordat nazi-Duitsland de Sovjet-Unie binnenviel werd Von Manteuffel commandant van een gemechaniseerd infanteriebataljon van de 7e Pantserdivisie. Toen Operatie Barbarossa eenmaal begonnen was, rukte de 7e Pantserdivisie ver op door Rusland en was betrokken bij de verovering van Smolensk en Vjazma. Wegens zijn verdiensten werd Von Manteuffel bevorderd tot kolonel en kreeg het bevel over een gemotoriseerd infanterieregiment van de 7e Pantserdivisie. Nadat het was gaan vriezen en de opmars naar Moskou hervat kon worden, nam de 7e Pantserdivisie deel aan zware gevechten bij Rzjev en Klin. Daarna veroverde Von Manteuffels regiment een belangrijke brug over het Moskou-Volgakanaal. Hiervoor kreeg Von Manteuffel het Ridderkruis omgehangen. Von Manteuffel wist vervolgens deze belangrijke positie te behouden na verscheidene hevige Sovjet-tegenaanvallen en wist vervolgens tot op maar 50 kilometer van Moskou op te rukken. Maar door het Sovjet-winteroffensief werd de 7e Pantserdivisie gedwongen zich terug te trekken. De 7e Pantserdivisie vocht hard en wist te voorkomen dat het front door de Sovjets doorbroken werd. Von Manteuffel kreeg vanaf juli 1942 het bevel over een gemotoriseerde infanteriebrigade van de 7e Pantserdivisie, totdat hij in de winter verrassend overgeplaatst werd naar Tunesië in Noord-Afrika.

In Tunesië kreeg Von Manteuffel het bevel over een gemotoriseerde infanteriedivisie. Deze was zeer succesvol in een aantal tegenaanvallen waarin de verbindingen achter het front van de geallieerden afgesneden werden. Maar Von Manteuffel werd ziek en moest naar Duitsland terugkeren om te herstellen. Zo ontliep hij de overgave van het Afrika-Korps en kon hij actief aan de oorlog blijven deelnemen.

Nadat Von Manteuffel hersteld was van zijn ziekte, kreeg hij in augustus 1943 het bevel over 'zijn' 7e Pantserdivisie aan het oostfront. Bij Zjitomir leverde de 7e Pantserdivisie hevige gevechten en wist Von Manteuffel door middel van briljante manoeuvres de Russen ernstige verliezen toe te brengen. Von Manteuffel was zeer geliefd bij zijn manschappen ondanks de zware omstandigheden aan het oostfront. Voor zijn verdiensten bij de gevechten bij Zjitomir kreeg Von Manteuffel het Eikenloof aan het Ridderkruis toegevoegd. Daarna was de 7e Pantserdivisie die ook wel de 'Gespenster Division' (=spookdivisie) werd genoemd betrokken bij de grote tankslag bij Korosten. Daar wist de divisie meerdere Sovjet-tankbrigades te vernietigen. Hierbij nam Von Manteuffel enkele malen zelf aan de gevechten deel als tankcommandant.

In het voorjaar van 1944 kreeg Von Manteuffel het bevel over de gemotoriseerde elite-infanteriedivisie 'Grossdeutschland'. Deze divisie was vrijwel direct betrokken bij zware gevechten onder andere bij de ontzetting van Korsoen (Cherkassy-pocket). Meerdere malen wist hij met zijn divisie te verhinderen dat het Rode Leger kon oprukken naar de Roemeense olievelden. In de zomer van 1944 kon Von Manteuffel met zijn divisie ondanks de grote overmacht van de Sovjets ervoor zorgen dat het Duitse garnizoen in Vilnius ontzet kon worden in het noordelijke deel van het oostfront.

Op 1 september 1944 werd Von Manteuffel benoemd tot generaal der pantsertroepen en kreeg het bevel over het Vijfde Pantserleger aan het westfront. Deze kreeg in december de opdracht om de linkerflank te vormen van het Zesde Pantserleger van Josef Dietrich in het Ardennenoffensief. Het Vijfde Pantserleger kwam het dichtst bij zijn doel, namelijk de Maas oversteken, maar werd enkele kilometers van Dinant waar een brug over de Maas lag, tegengehouden en teruggedrongen door de geallieerden.

Na het mislukken van het Ardennenoffensief werd Von Manteuffel op 2 maart 1945 overgeplaatst naar het oostfront als commandant van het Derde Pantserleger, dat onderdeel was van Legergroep Weichsel, onder bevel van kolonel-generaal Heinrici. Deze legergroep had de taak om de Sovjet-opmars naar Berlijn een halt toe te roepen, maar had te weinig manschappen en materieel ter beschikking. Heinrici zag in dat het zinloos was om Berlijn nog te gaan verdedigen en weigerde verdere bevelen van het OKH op te volgen. Het gevolg was dat Heinrici van zijn functie ontheven werd. Daarom kreeg Von Manteuffel het verzoek om het bevel over Legergroep Weichsel op zich te nemen. Von Manteuffel zag echter ook in dat na de omsingeling van Berlijn de oorlog verloren was en weigerde. Veldmaarschalk Wilhelm Keitel vroeg vervolgens om de uitlevering van Heinrici. Von Manteuffel bewees echter zijn loyaliteit tegenover Heinrici en liet hem door zijn stafofficieren bewaken om te voorkomen dat deze in de handen van de SS zou vallen. Von Manteuffel had nog andere zorgen, namelijk voorkomen dat zijn manschappen in handen van de op wraak beluste Sovjets zouden vallen. Een grote terugtocht naar de Elbe werd uitgevoerd. Na moeizame onderhandelingen met de Britten wist hij ervoor te zorgen dat hij zich op 2 mei 1945 met 300.000 man aan de Britten kon overgeven.

Nadat Von Manteuffel vrijgelaten was in 1948 werd hij actief betrokken in de politiek in West-Duitsland. Van 1953 tot 1957 was hij lid van de Bondsdag voor de FDP (liberalen). In 1959 werd hij onverwachts aangeklaagd voor een oorlogsmisdaad. Von Manteuffel had in januari 1944 namelijk een deserteur voor een krijgstribunaal laten verschijnen en vervolgens laten executeren. Dit was in principe niet in strijd met het oorlogsrecht maar Von Manteuffel werd wel veroordeeld voor dit vergrijp tot twee jaar gevangenisstraf. De generaal werd echter na vier maanden weer vrijgelaten na bemiddeling van de Bondspresident Heuss. Na zijn vrijlating hield Von Manteuffel zich onder andere nog bezig met het geven van adviezen voor producties van Amerikaanse oorlogsfilms. Von Manteuffel stierf op 24 september 1978 tijdens een rondreis door Oostenrijk.