Joodse Begraafplaats Weissensee

De Joodse begraafplaats Weissensee werd geopend in 1880 en ontworpen door de Duitse architect Hugo Licht. Voorafgaand aan het nazi-tijdperk vonden veel welvarende en prominente Joden op de begraafplaats hun laatste rustplaats, net als 400 Joodse militairen die tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden in dienst van het Duitse keizerlijke leger.

Na de machtsovername door de nazi’s werden hier veel Joden begraven die uit wanhoop zelfmoord pleegden. Ook nadat in 1941 de deportaties van Duitse Joden naar de vernietigingskampen begonnen, bleef de begraafplaats in bedrijf. Het waren onder andere Joden uit gemengde huwelijken en ouderen die nog niet gedeporteerd waren, die hier na 1941 begraven werden. Op de Joodse begraafplaats vonden meerdere Joodse onderduikers een tijdelijke verstopplaats.

De begraafplaats, waarop tijdens geallieerde bombardementen op Berlijn meermaals bommen vielen, kwam de oorlog met 4.000 beschadigde graven en een vernielde rouwzaal betrekkelijk ongeschonden door. Al in september 1945 werd door de Joodse gemeente in Berlijn bij de ingang van de begraafplaats een herdenkingsplaquette ingewijd ter herinnering aan de slachtoffers van de Holocaust.

In het door de geallieerde overwinnaars in bezettingszones verdeelde Berlijn maakte de Joodse begraafplaats Weissensee deel uit van de Sovjetzone en vanaf 1949 van Oost-Berlijn in de DDR. Het communistische tijdperk deed de begraafplaats in Weissensee geen goed. Met een geslonken Joodse gemeenschap en een nalatige overheid viel de begraafplaats ten prooi aan vandalisme en verwaarlozing.

De Joodse begraafplaats Weissensee, tegenwoordig met ongeveer 115.600 graven de grootste nog in bedrijf zijnde Joodse begraafplaats in Europa, is voorgedragen bij UNESCO als werelderfgoed. De begraafplaats is geopend voor bezoekers, uitgezonderd op zaterdag (sabbat).

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Kevin Prenger
• Foto's: Koos Winkelman (1), Coen Prenger (2, 3, 4, 5)