Oorlogsmonument Achel

Generaal Dempseylaan, 3930 Hamont-Achel

België Limburg Hamont-Achel

Dit monument herdenkt de inwoners van Achel die zijn omgekomen of vermist in de Eerste (11 namen) en Tweede Wereldoorlog (5 namen).

Veel van deze monumenten zijn opgericht na de Eerste Wereldoorlog. Na de Tweede Wereldoorlog zijn de namen van de omgekomenen uit deze oorlog er aan toegevoegd.

Op het oorlogsmonument van deelgemeente Achel in Hamont-Achel (Limburg-België) zijn in 2009 en 2010 twee gedenkplaten aangebracht voor slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Drie van deze mensen verloren het leven tijdens de bevrijdingsdagen in september 1944. De andere plaat is ter nagedachtenis van een monnik van de Achelse trappistenabdij, beter bekend als de "Achelse Kluis".
De naam van François Van Meensel werd vroeger reeds op het monument aangebracht. Hierbij een korte tekst voor deze WO II-slachtoffers.

François Van Meensel: 24 jaar. Werd op 7 juni 1944 in Achel opgepakt door SS-ers en overgebracht naar het concentratiekamp Dora in Nordhausen waar de V2-raketten werden geproduceerd. Overleed door ziekte en ontbering op 5 april 1945 bij de evacuatie van het concentratiekamp Ellrich.

Hélèna Van Werde: 25 jaar. Overleden op 15 september 1944 toen een Duitser met een "panzerfaust" in het woonhuis binnenkwam en aan tafel aan de werpgranaat begon te prutsen. De ontsteking ging in werking en de panzerfaust trof Lène in volle borst.

Arnold Verhoeven: 45 jaar. Stierf tijdens de bevrijdingsdagen op 19 september 1944 toen hij tijdens de beschietingen van de Britse bevrijders in de raam van zijn slaapkamer aan de keel getroffen werd door een granaatscherf.

Theo Peeters: 6 jaar. Zoontje van het douaniergezin Peeters-Stippelmans in Achel-Statie. Hij werd op 26 september 1944 aangereden door een motor van de Engelse bevrijders en stierf aan zijn zware verwondingen in het ziekenhuis te Genk.

Pater Alphonsus-Maria Averdieck: 45 jaar. Na verzetsdaden op Belgische grondgebied ging hij in het Nederlandse Roosendaal wonen en ging ook daar volop in het verzet. Opgepakt door de Duitsers en gefusilleerd in het Kamp Vught op 11 augustus 1944.

Op 20 september 1944 werd in de ochtenduren tijdens de Tweede Wereldoorlog de gemeente Hamont bevrijd door het 1ste bataljon van het Britse Suffolk-regiment. De Kings Own Scottish Borderers (KOSB) namen de gemeente Achel voor hun rekening. Om deze bevrijdingsdag blijvend in herinnering houden werd voor het Suffolk-regiment een gedenkplaat onthuld aan het stadhuis in deelgemeente Hamont en voor de KOSB-bevrijders een gedenkplaat op het oorlogsmonument in Achel.

Bevrijding Hamont en Achel

6 juni 1944 gaat de geschiedenis in als D-day. De geallieerden landden op de stranden van Normandië in Frankrijk. Sword-beach is het strand waar de Suffolks aan land zullen gaan. Tot medio augustus ’44 wordt in het Normandische landschap een verbeten strijd geleverd, om nadien vlot te kunnen doorstoten naar België. Brussel werd bevrijd op 3 september 1944.

De bevrijding van Hamont en andere Noord-Limburgse gemeenten moet in een ruimer perspectief gezien worden. De grootscheepse operatie heette Market Garden en startte op 17 september ’44. De troepen van de bevrijders waren van de 3de Britse divisie. Het was de bedoeling dat de geallieerden door noord België zich bij hun landgenoten bij Nijmegen zouden aansluiten. Om Hamont en omstreken te bevrijden, diende er eerst een bruggehoofd gebouwd te worden aan het kanaal in Kaulille. Op 19 september om 2 uur wordt een stormoverschrijding van het kanaal gerealiseerd door twee infanteriecompagnies van de Lincolns en de Ulster Rifles. Nadien kon het bruggehoofd geslagen worden. In de nacht van 19 op 20 september zuiverden de East Yorkshires het gebied van De Hork van vijandelijke tegenstand.

Tegen 4.30 uur arriveerden de KOSB (Kings Own Scottish Borderes) aan de Quatre Bras in Achel en stootten dan verder door naar het Achelse dorpscentrum. Om 4 uur in de ochtend van 20 september ’44 nam de 1ste Suffolk de aanval over van de East Yorkshires. Die ochtend was er hevige mist. De leidende secties van de Suffolks kwamen Hamont omstreeks 6 uur binnen via de Achterhoek (nu Bevrijdingsstraat). In de Molenstraat botsten de Britse bevrijders op Duitse soldaten. Bij deze schermutseling stierf minstens één Duitse soldaat. Bij de Britse bevrijders waren twee gesneuvelden te betreuren. Het waren de soldaten (private) Hollis en Robinson. Hun namen staan vermeld op de gedenkplaat.