Nederlandse Oorlogsgraven Gemeentelijke Begraafplaats Hellendoorn

Nederlandse Oorlogsgraven Gemeentelijke Begraafplaats Hellendoorn #3

Nederlandse Oorlogsgraven Gemeentelijke Begraafplaats Hellendoorn #4

Nederlandse Oorlogsgraven Gemeentelijke Begraafplaats Hellendoorn #5

Op de Gemeentelijke Begraafplaats van Hellendoorn zijn de graven van negen verzetsmensen, één graf van een Nederlandse militair en drie burgers.

Er zijn een aantal afzonderlijke graven en er is tevens één verzamelgraf, hierin rusten zes verzetsmensen en één Nederlandse militair.

Jan van Aartsen, Hendrik en Albertus de Jonge en Jacobus Postuma

Op 22 maart 1945 wordt Nijverdal gebombardeerd door de USAAF; de Amerikaanse Luchtmacht. Bij dit bombardement komen 73 mensen om het leven. Het bombardement was niet op Nijverdal bedoeld maar op Duitse Luftwaffe doelen in Rijssen en Wierden. Door een fout zijn de bommen op Nijverdal terecht gekomen. Onder de 73 slachtoffers zijn het verzetslid Jan van Aartsen, de broers Hendrik en Albertus de Jonge en verzetslid Jacobus Postuma.

Gerrit Jan Piksen

Tijdens een grote razzia in Salland komt op 14 oktober 1944 de 27 jarige Gerrit Jan Piksen om het leven. 's Morgens had Gerrit Jan twee geallieerde piloten en een Russische krijgsgevangene helpen onderduiken. Gerrit Jan werd kort daarna door de Duitsers gearresteerd en verhoord. Na zwaar mishandeld te zijn geweest werd Gerrit Jan in de Bathemerweg in de buurt van Haarle geliquideerd. Drie dagen later werd hij in het verzamelgraf begraven op deze begraafplaats.

Bote van der Wal

Op 12 augustus 1944 werd de Britse piloot Gerald Hood boven Nijverdal neergeschoten door de Duitsers. Hood werd door de eerder genoemde Gerrit Jan Piksen aan de familie Van der Wal overgedragen die zorgden voor het onderdak van de piloot. Op de avond van 13 maart 1945 werden Gerald Hood en het verzetslid Bote van der Wal opgepakt door de Grüne Polizei. Ze waren verraden door een buurvrouw, die vertelde de Duitsers dat ze een Britse piloot in huis hadden. Van der Wal en Hood werden naar de gevangenis van Almelo gebracht en verhoord door Hauptsturmführer Sandrock.
Op 21 maart werden van der Wal en Hood door de SD'er Schweinberger op het landgoed de Vloedbelt bij Zenderen gedood door een nekschot. Beide mannen werden bij de Vloedbelt begraven, Gerald Hood werd later herbegraven op de algemene begraafplaats in Almelo en Bote van der Wal werd herbegraven in het verzamelgraf op deze begraafplaats.

Teunis Braakman

Teunis Braakman uit Hellendoorn is gesneuveld op 10 mei 1940 tijdens de verdediging van de Ijssellinie bij Rheden. Deze linie was een van de eerste plaatsen waar de Duitsers tegen gehouden konden worden. Teunis is begraven in het verzamelgraf op deze begraafplaats. Meer informatie over de Ijssellinie kunt u vinden via de link onderaan de pagina.

Jacob Kapteijn

Jacob Kapteijn werd op 8 maart 1945 geëxecuteerd bij de Woeste Hoeve in Apeldoorn, hij was een van de 117 Nederlanders die gedood werden als represaillemaatregel naar aanleiding van een abusievelijke aanslag op de hoogste politie- en SS-chef in Nederland, Hans Albin Rauter. De mannen waren Todeskandidaten, afkomstig uit diverse gevangenissen in het land. Jacob is begraven in het verzamelgraf op deze begraafplaats. Meer informatie over de de executies en de aanslag op Rauter kunt u vinden via de links onderaan de pagina.

Albert Ferdinand Lancker

Albert Ferdinand Lancker was in mei 1940, tijdens het uitbreken van de oorlog in Nederland commandant van het 41e Regiment Infanterie. Na de capitulatie van Nederland werd Lancker gevangen genomen door de Duitsers. Hij kwam in juni van dat jaar weer vrij. Enkele maanden later begon het verzet, hij sloot zich aan bij de Ordedienst (OD) en werd al snel gezocht door de SD. Lancker dook onder bij diverse verschillende adressen in Den Haag en Hellendoorn. Aan het einde van 1942 had Lancker een illegale verzetsorganisatie opgebouwd. Hij had erg veel aanvoer van nieuwe verzetsmensen door het gunstige feit dat er veel jonge mannen onderdoken om aan de Arbeitseinsatz te ontkomen, deze jongens meldden zich graag bij het verzet. Vanaf die tijd tot eind 1944 was Lancker erg actief in het verzet, hij regelde sabotages, landingen van agenten, wapens, aanslagen en verstrekte veel informatie aan de geallieerden. In 1944 was Lancker een van de grotere leiders in het verzet, hij werd commandant van de BS (Binnenlandse Strijdkrachten) District Salland. Voor de meesten was hij onbekend, hij gaf achter de schermen opdrachten aan lagere commandanten in het verzet. Op 11 februari 1945 kwam Lancker aan bij het hoofdkwartier van de BS Salland; het huis van Nieuwboer in Hoge Hexel. Vier leden van de SD, een Duitser en drie Nederlanders stapten uit een auto, het huis werd doorzocht en drie mannen waaronder Lancker werden verzocht mee te komen naar het SD bureau. Bij het naar buiten lopen schoot Lancker twee SD mannen neer en vluchtte snel weg, hij werd achtervolgd door de twee overgebleven SD-ers die hem twee kogels in zijn rug schoten. Lancker overleed ter plaatse, hij is begraven in het verzamelgraf op deze begraafplaats.

Herman Kampman

Op 29 maart 1945 werd verzetslid Herman Kampman samen met nog negen andere mannen gefusilleerd in Wierden. Hij werd verraden door de Amsterdamse NSB'er Sera de Croon. Over het leven en de dood van Herman Kampman is een boek geschreven, het heet 'De kogel is er eerder dan de knal'. Herman is begraven in het verzamelgraf op deze begraafplaats.

Hendrik Albert Hartholt

Henk werd geboren op 25 januari 1923 in Hellendoorn, aan het begin van de oorlog was hij als student in de rechten woonachtig in Nijverdal. Henk verzette zich sterk tegen de Duitse bezetter en was hierdoor genoodzaakt om onder te duiken. Zoals vele onderduikers sloot Henk zich aan bij het verzet. Hij belandde bij een knokploeg in Nijverdal waarmee hij verschillende verzetsacties uitvoerde. Op 30 november 1944 was hij aanwezig in een huis waar tevens een grote buit verborgen lag van een overval op de Nederlandse Bank in Almelo. Het huis werd door de Duitsers overvallen en Henk werd gearresteerd. Na een maand verhoor en gevangenschap werd hij naar Duitsland overgebracht, waar hij in zeer korte tijd wist te ontsnappen. Hij werd echter vrij snel weer opgepakt en opnieuw gevangen gezet door de Gestapo. Vanuit deze gevangenis werd hij overgebracht naar een strafkamp in de buurt van Dortmund. Wonder boven wonder wist hij ook hier weer te ontsnappen en met hulp van diverse Duitsers terug te keren naar Nijverdal. Vanuit Meppel werd hij overgeplaatst naar een verzetsgroep in Meppel waar hij na korte tijd in de nacht van 26 op 27 februari 1945 weer werd opgepakt door de Duitsers. Een ruime maand later werd Henk met enkele andere verzetsstrijders gefusilleerd op de weg van Meppel naar Staphorst. Hij werd op 16 mei 1945 herbegraven op deze begraafplaats in Hellendoorn.
(met dank aan: Hans Hartholt)

Het verzetslid Gerrit Jan Grobbink en M. Maris kwamen op 9 april 1945 om het leven tijdens de bevrijding van Hellendoorn en omgeving.

In Nijverdal zijn diverse straten vernoemd naar de verzetsmensen die hier rusten, er is de Bote van der Walstraat, de H A Hartholtstraat en de G J Piksenstraat. Lancker heeft in twee plaatsen een straatnaam gekregen, in Hoge Hexel is de Lanckerweg en in Hellendoorn is de A F Lanckerstraat. In Hellendoorn is tevens een straatnaam vernoemd naar Herman Kampman, de Herman Kampmanstraat.