Wie was Veldmaarschalk Bernard Montgomery die in 1945 te Geldrop verbleef

Veldmaarschalk B. Montgomery vestigde zijn hoofdkwartier van de 21ste Legergroep 1945 te Geldrop. de schrijver beperkt zich in deze column tot het verblijf van Veldmaarschalk B. Montgomery te Geldrop.

In het voorjaar van 1945 ging men zich voorbereiden om een doorstoot naar Duitsland te maken vanaf Nijmegen en omgeving en verplaatste ook Montgomery met zijn mobiel hoofdkwartier in die richting. Hij kwam met zijn caravan kolonne in het najaar van 1944 voor een periode naar het natuurzwembad “De IJzeren Man” te Eindhoven. Hier ontving hij o.a. Britse Koning George VI en Prins Bernard. Waarschijnlijk heeft hij in deze periode de locatie te Geldrop ontdekt. Hij verkoos de leegstaande villa op de Nieuwendijk nummer 52 te Geldrop. Zijn staf werd in Villa Nova, ook aan de Nieuwendijk, gehuisvest. De Eerw. Zusters Franciscanessen noteerden dat in hun klooster Bethanië het hoofdkwartier gevestigd was van het VIIIste Britse Legercorps van Lt. Colonel O’Connor. Dit korps stond direct onder bevel van Montgomery. Hij was regelmatig in Mierlo om zijn orders uit te vaardigen. De zusters van klooster Bethanië zagen Montgomery soms binnenkomen met grote lange kisten met stafkaarten. Dan was er weer een vergadering gepland. De zusters moesten veel ruimte beschikbaar stellen en ook veel klusjes verrichten en hun rustig leven was verstoord maar ze deden het met liefde. In Mierlo was in deze periode bijzonder veel militaire politie ingekwartierd, hetgeen geen overbodige luxe was, vanwege de alle hoge militaire autoriteiten in de omgeving.



Montgomery's vliegtuigje op de airstrip bij Molenheide
Een reeds voor de oorlog bestaande vliegstrip nabij landgoed “Molenheide”. De locatie was tussen de Mierloseweg en het Eindhovens Kanaal en kwam hem ook erg goed van pas. De Duitsers gebruikten deze strip ook als een uitwijk vliegveldje. Montgomery liet een speciale strip renoveren en voorzien van speciale landingsgaas. Zijn privévliegtuig werd daar gestationeerd. Het was een Miles Messenger van de RAF. Een tweemotorig toestel met extra zitplaatsen achter de piloot. Er werden maar 93 stuks van dit type gebouwd tussen 1942 en 1948. Waarschijnlijk had hij ook nog de beroemde Austers tot zijn beschikking . Hij maakte regelmatig met zijn privé piloot een rondvlucht boven Geldrop en omstreken. Vele bewoners zagen hem overkomen in het aan de onderkant knalgele toestel. Voor grote afstanden beschikte hij ook een speciale Dakota, ook wel C- 47 genoemd. Hiermede vloog hij vanaf vliegveld Welschap dat in het bezit was van de RAF. Soms zocht hij zijn ontspanning in een partijtje golf en liet zich dan door zijn particulier piloot vanaf zijn strip naar Waalre vliegen en landde daar op het golfterrein. Zijn verblijf in Geldrop was strikt geheim maar hij wandelde ook dikwijls niet opvallend kaarsrecht lopend met stokje onder zijn arm door het dorp. Vele jongetjes van toen ontdekten hem en liepen dan marcherend achter hem. Waarschijnlijk niet wetend dat het de beroemde generaal was.

Op 9 februari 1945, nog maar twee dagen op deze locatie, was een zwarte dag door de crash een van de Austers van Montgomery. Het toestel werd bij Nijmegen aangevallen door een Duitse Focke-Wulf 190. Piloot Flight Lieutenant McQueen kwam daarbij om het leven; de twee inzittenden traden kordaat op en hanteerden de stuurknuppel en manoeuvreerden met de vleugelkleppen en ze konden landen in een sloot. Daar was gelukkig een chauffeur met een jeep. Een inzittende verloor bij deze crash een nier.

Montgomery's kanariepiet voor het raam in Geldrop
Zeer vindingrijk was hij om aan zijn naaste omgeving toch te laten weten of hij wel of niet aanwezig was. Bij aanwezigheid zette hij een kooitje met een kanariepiet voor het raam. Het ging om de geheimhouding want in het bevrijde zuiden waren toch spionnen voor de vijand actief. Omgekeerd liet Montgomery ook spionnen hun werk doen en hij bleek zelfs een dubbelganger te hebben. De kanariepiet moest natuurlijk ook op tijd zijn voedsel hebben. G. Ketelaars, uit het Hofke te Eindhoven, vertelde het volgende: “Hij ging kijken naar de Nieuwendijk in Geldrop en hoopte Montgomery te zien. Er was niets te zien alleen het vogelkooitje met de kanarie voor het raam. Enkele dagen later ging hij naar Eindhoven om vogelzaad te halen. De winkel stond vol klanten en daar tussen ook een Engelse soldaat. Iedereen liet hem voorgaan om zo blijheid en dank te tonen. De soldaat vroeg “seeds”. Maar zaad was schaars en de winkelier moest zuinig zijn om iedereen wat te geven. Wat “seeds” betekende was even een probleem. Bij mij ging een lichtje branden. Hij bleek de oppasser van Montgomery te zijn en kwam zaad kopen voor de kanariepieten van de Opperbevelhebber in Geldrop. Het rantsoen dat hij mee kreeg was beduidend groter dan dat van ons, maar het werd zo graag geaccepteerd.”



Montgomery's vergaderwagon bij het station te Geldrop
Montgomery beschikte ook over luxe treinwagon, waarin hij dineerde en met zijn hoge gasten vergaderde. Generaal D. Eisenhower, zijn meerdere van SHAEF (Supreme Headquarters Allied Expedionary Forces) in Reims leende hem de trein. Deze luxe Wagon Lits wagon stond gerangeerd op het emplacement bij het Geldropse station. In zijn villa ontving hij o.a. op 2 maart 1945 Gen. Eisenhower en de complete SHEAF met Lt. Gen. Henry D. G. Crerar (1st Can. Army), Lt. Gen. William Simpson (9th US Army) en Lt. Gen. Sir Miles Dempsey (2nd British Army) en meerderen uit de staf. Dit “hoge” gezelschap op een dag bij elkaar vond nergens anders in Nederland plaats. Op 3 maart 1945 was de Britse premier Churchill bij hem op bezoek en bleef tot 6 maart. Hij werd vergezeld door zijn secretaris Veldmaarschalk Alan Brooke. Op 3 maart sprak Churchill ook de troepen toe bij de Protestante School in de Stationsstraat. Aan de achterkant van de school was een primitieve houten podium voor hem gebouwd. Churchill en ook de generaals bezochten ook het hoofdkwartier van het VIIIste Britse Corps in het klooster Bethanië te Mierlo. Op 1 maart vertegenwoordigde zijn stafchef F. de Guingand Montgomery op een bespreking bij SHEAF te Reims. Montgomery had soms zijn nukken maar wist zich ondanks de slechte verhoudingen hogerop zeer goed te handhaven en bleef beleefd.

De echtgenote van de stationschef te Geldrop leverde haar aandeel aan het diner voor Montgomery
Op de laatste dag van Churchills bezoek, 6 maart 1945 organiseerde Montgomery een groot diner voor Prime Minister Churchill, die ook zijn bezoek hiermede afsloot, in zijn trein op het perron te Geldrop. Montgomery verontschuldigde zich en ging om 21.30 uur naar bed. Hij wilde zich voorbereiden op de Rijnoversteek in Duitsland die zou gaan plaats vinden. Montgomery's stafchef, Freddy de Guingand bleef nog tot de volgende morgen 01.30 uur.



Hr. C. Oosterweeghel, zoon van de stationschef te Geldrop, vertelde in 2010 het volgende: “Ik trad ook als vertaler op en had de vrijheid om me tussen de troepen te bewegen omdat ik een RAF uniform droeg. Hij kon ook in de aanwezige keuken om resten oud brood en worstjes te vragen, wat ze weg wilde gooien en kreeg dat dan ook. Dit kwam hoofdzakelijk uit de mess van de hoge officieren. Soms ging ik met een volle kar naar buiten. Mijn moeder zorgde ervoor dat het onder de mensen die eten tekort kwamen werd uitgedeeld. Ik ontdekte ook, hetgeen mijn vader mij niet verteld had, dat er een “treinwagonkantoor” geparkeerd op een zijspoor stond. Dat zorgde voor veel militaire verplaatsing rond ons huis. Vader vertelde ons tijdens het diner wat er aan de hand was. Moeder was in de wolken. De namen van de generaals en zelfs die van Churchill vielen. Moeder besloot dat zij de heren zou ontvangen op een wijze die moeder vond dat geschikt was. Zij zou een “high tea” voor de heren maken. Nee, nee werd haar verteld dat is de taak van de “bedman” (batman, persoonlijke verzorger voor iedere officier), maar ze kenden de aristocratische instelling van mijn moeder niet. Zij stond er op dat de heren haar gasten waren dus eerde zij op eigen wijze met het beste porselein dat ze had. Aldus geschiedde. Op het geschikte moment werden mooie opgemaakte dienbladen met fijn gebak, servetten en haar beste theekopjes door de soldaat bedienden vanuit de keuken, via de slaapkamer, over de spoorlijn, omhoog geheven, naar het perron en naar de wachtende heren gebracht. Wow, het was denk ik moeders grootse bijdrage aan de oorloginspanning. Dat zij dit kon doen voor deze mannen, met zulke zware lasten op hun schouders, was eerste klas voor haar.“

Geldropse jongetjes smulden van Montgomery's diner
Mevr. C. Bakermans-van 't Hoof vertelt: ”Eens waren Montgomery, Churchill en Koning George en anderen in vergadering op de Nieuwendijk te Geldrop. Op dat moment stond ook de vergaderwagon van Montgomery op het emplacement van het station te Geldrop. Een groep jongens, mijn man was er een van, ontdekten de keukenwagen, die er bij stond. Er stonden diverse gamellen met lekker eten. Ze zagen kans om de gamellen te pakken en hebben stiekem lekker zitten te smullen in de spoorberm. Het menu was: ”Gebakken hanen, chocolade pudding en pruimen.“ Dit alles hadden ze allang niet meer gegeten. Door de grote hoeveelheid en de verkeerde combinatie van alles waren ze na afloop flink misselijk geworden! Maar lol hadden ze wel gehad en de hoge pieten zullen nog wel een ander menu voorgeschoteld hebben gekregen“.

Deze bijzondere gebeurtenis moet plaats gevonden hebben op 6 maart 1945 toen Montgomery en Churchill een diner aanbood bij zijn afscheid van verblijf van de premier Churchill in Geldrop.

Montgomery's Duivencompagnie te Geldrop
Geruime tijd was er op de Eindhovenseweg, waar nu de Gijzenrooiseweg aansluit, een Britse duivencompagnie gevestigd. Het was een onderdeel van het Royal Corps of Signals. De bewoners hadden veel inkwartiering van deze mannen. Deze duiven vlogen op Engeland met geheim gecodeerde berichten. Het bericht zat in een klein kokertje aan de poot van de duif. Vermoedelijk waren ze hier in verband met het verblijf van Montgomery. Als de radio verbindingen faalden werd er een beroep op deze compagnie gedaan.

Montgomery vertrok met zijn hoofdkwartier op 10 maart 1945 uit Geldrop naar een nieuwe locatie in Venlo en trok later verder Duitsland in. Op 25 maart was hij samen met Churchill aanwezig bij de Rijnoversteek tijdens operatie “Plunder”. Later liet de overgave door de Duitsers tekenen in Lunenburg op 4 mei 1945. Daar stelde hij de historisch beroemd geworden vraag en opmerking aan de zeer hoge Duitse vertegenwoordigers o.a. Admiraal Friedenburg: “Wie zijn jullie? “ en “Ik heb nog nooit van jullie gehoord!”. Dit was typisch Montgomery!

De TAC HQ medewerkers noemden het verblijf van Montgomery met zijn staf te Geldrop “The pleasant month at “Golden Geldrop!”. Met dit een erg mooie compliment voor Geldrop sluiten we deze verhalen af met zijn koosnaam “Monty”.