Nederlandse marine was kansloos tijdens de Tweede Wereldoorlog

Onlangs verscheen het 1e deel van het naslagwerk "Nederlandse marineschepen 1939-1945", geschreven door Peter Kimenai. We stelden de auteur via e-mail enkele vragen over zijn nieuwe boek. Een recensie volgt later nog.



Je recent verschenen boek is het eerste deel van een serie en gaat over de kruisers, torpedobootjagers, kanonneerboten, escorteschepen en onderzeeboten van de Nederlandse marine in de periode 1939-1945. Hoeveel delen zal de serie uiteindelijk beslaan en waarom is ervoor gekozen dit naslagwerk in delen op te splitsen?

De meeste boeken over dit onderwerp beschrijven de schepen summier of alleen technisch. Andere werken gaan over enkele specifieke schepen, klassen of een bepaalde gebeurtenis, maar geen enkele publicatie behelst alle schepen van de Koninklijke Marine op alle mogelijke fronten, letterlijk en figuurlijk. Hierdoor werd het boek een bijna encyclopedisch naslagwerk en was het eenvoudigweg niet te behappen in een enkele uitgave. Uiteindelijk zal het een drieluik worden.

Waar komt je fascinatie voor de Nederlandse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog vandaan? Wat spreekt je hierin het meest aan?

Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in de Nederlandse zeemacht omdat ikzelf vijf jaar bij de Koninklijke Marine gediend heb. Dit was tijdens de Koude Oorlog en ik vroeg mij toen al af wat het zou betekenen als je op zee zou zitten, aan boord van een marineschip en het zou echt oorlog zijn. Ik kreeg gaandeweg een enorme bewondering voor die marinemannen die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan boord van Harer Majesteits schepen dienden. Dit heeft mij nooit losgelaten.

Voor Go2War2.nl (tegenwoordig TracesOfWar.nl) beschreef je reeds alle belangrijke Nederlandse oorlogsschepen. Heeft jouw boek een soortgelijke opzet? Bevat het aanvullende informatie ten opzichte van je artikelen?

“Nederlandse marineschepen 1939-1945” heeft zeker een soortgelijke opzet. In feite zijn de artikelen van Go2War2 gewoon aan elkaar geschreven en aangevuld met extra informatie, enkele persoonlijke verhalen, (zee-)kaarten, foto`s en andere afbeeldingen.

Is er een schip of zijn er schepen die je voor dit eerste deel beschreef, waarvoor je extra belangstelling hebt en zo ja, waarom?

Hr.Ms. Sumatra heeft altijd heel erg tot mijn verbeelding gesproken. De oude kruiser stond feitelijk symbool voor de Nederlandse marine: een degelijk maar verouderd oorlogsschip volgens een goed ontwerp met een uitstekend gemotiveerde en getrainde bemanning, die net als haar schip kansloos was tegen zowel de Kriegsmarine als de Japanse Keizerlijke Marine.

Je omschrijft de situatie van de Nederlandse marine aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog als ontoereikend. Er waren te weinig schepen en de vloot was verouderd. Waarom was de marine van een koloniale mogendheid zo ontoereikend? Lukte het later alsnog een rol van betekenis te spelen en zo ja, hoe?

In de jaren `20 en begin jaren `30 hield Nederland wanhopig vast aan de neutraliteitspolitiek. Men hoopte dat ons land, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog, buiten schot zou blijven. Toen de politieke kopstukken in de tweede helft van die jaren `30 beseften dat betrokkenheid bij een nieuw conflict onvermijdelijk was, werden er ineens wel geldelijke middelen vrijgemaakt om leger en marine te versterken, middelen die er genoeg waren in een rijk land als Nederland. Het was echter te laat en het bleek te weinig.

Hoe zou jij het aandeel van de Nederlandse marine aan de geallieerde oorlogsinspanningen omschrijven? Speelden Nederlandse oorlogsschepen een belangrijke rol bij de geallieerde overwinning? Zijn er schepen uit dit eerste boek die er op dit gebied uit springen?

De Koninklijke Marine speelde een marginale rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er zijn wel enkele schepen die de geschiedenisboeken ingegaan zijn zoals de Terrible Twins, de beide kanonneerboten Hr.Ms. Flores en Hr.Ms. Soemba die door de Britten zo genoemd werden. Ook profileerden enkele onderzeeboten zich door Duitse U-boten uit te schakelen, maar dan houdt het ver op. De grootste Nederlandse maritieme bijdrage aan de geallieerde zaak leverde de koopvaardijvloot.

Is er een bepaalde boodschap die je aan de lezer wilt meegeven? Wat kan de lezer, behalve technische details en andere feiten, voor informatie uit je boek halen?

De boodschap die ik mee zou willen geven is dat Nederland niet nog eens dezelfde fout mag maken zoals in de jaren `30 van de vorige eeuw. Helaas gebeurt dat wel doordat de gehele defensie zo`n beetje wegbezuinigd wordt, ondanks de bondgenootschappelijke afspraken. Het zal altijd van belang zijn dat Nederland, in NAVO-verband uiteraard, zorg kan dragen voor de eigen veiligheid. Dit kost geld, maar dat het nodig is, heeft de geschiedenis ons geleerd.

Je publiceerde eerder (onder een pseudoniem) o.a. een oorlogsroman die zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog (De Lancaster Hollander). Wat schrijf je liever: fictie of non-fictie? Ben je alweer bezig aan een nieuw boek of heb je schrijfplannen die te maken hebben met jouw interesse voor de Tweede Wereldoorlog?

Door non-fictie te schrijven doe je veel inspiratie op voor fictie en door fictie te schrijven doe je veel ervaring op met de Nederlandse taal. Ik doe beide met veel plezier. Ik ben nu bezig met delen 2 en 3 van “Nederlandse Marineschepen 1939-1945”, maar die zijn vrijwel helemaal afgerond. Verder ben ik al een heel eind op scheut met het vervolg op dit drieluik: Nederlandse Marineschepen 1945-1975. Bovendien krijgt mijn vierde roman al aardig vorm, maar die heeft geen betrekking op de oorlog.

Nederlandse marineschepen 1939-1945

Deel 1: Kruisers, torpedobootjagers, kanonneerboten, escorteschepen

ISBN: 9789086162314

Meer informatie over dit boek