Vlisco-archief geeft inzicht in het dagelijkse leven tijdens de Tweede Wereldoorlog

Soms kom je tijdens het onderzoek naar Helmond in de Tweede Wereldoorlog bronnen tegen waar je meer van wilt weten. In een aantal boeken werden namelijk passages aangehaald uit ooggetuigenverslagen van medewerkers van de Helmondse textielfabrikant Vlisco. Deze zouden in de oorlog, of vlak er na, geschreven zijn en in de jaren '50 en '60 herdrukt in het personeelsblad 'De Rakel' van de Vlisco. Je wilt als onderzoeker dan graag terug naar de bron. Vooral ook omdat er niet veel verslagen zo vroeg al op papier gezet zijn.


Werknemers van de Vlisco gaan na een werkdag naar huis – 1942 (Archief Jeroen Koppes).

Een telefoontje naar de Vlisco was al snel gepleegd en daar kreeg ik de volledige medewerking. Al snel waren er drie artikelen gevonden:
- 10 jaar geleden – Onze fabriek in de vuurlinie; dit artikel gaat enkel over de septemberdagen van 1944 en de bevrijding van Helmond.
- Herinneringen 1942-1943; dit artikel heeft vooral betrekking op het turfsteken in de Peel dat vanaf 1941 door de fabriek werd georganiseerd.
- Herinneringen aan de bezettingstijd; dit artikel begint in 1940 en loopt tot halverwege de oorlog, helaas is dit artikel niet compleet.

Met toestemming van de Vlisco kunnen wij deze artikelen nu online publiceren op Go2War2.nl, de grootste Nederlandstalige website over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, een project van STIWOT. De artikelen zijn bijzonder omdat ze een inkijkje geven in het dagelijks leven tijdens de oorlog.

Over de arrestatie van twee Duitse soldaten tijdens de inval op 11 mei 1940 werd geschreven: "De politie stond voor het raam te glunderen. Maar dat duurde niet lang, want daar kwam een hele troep Duitse soldaten met hun officieren aangemarcheerd. Er liep ook een burger bij. Ja, die wist de weg wel naar het politiebureau. Nog geen vijf minuten later was het hele politiebureau leeg en stonden de commissaris en zijn ondergeschikten met hun handen omhoog op de stoep."

Ook wordt beschreven hoe er op 22 september 1944 al op de bevrijders werd gewacht: "Nu was het al enkele minuten rustig en ondanks het feit, dat [de portier] zijn hoofd al iets verder om de hoek [van de poort] boog, was er toch niets te zien. Wel was er motorgeronk in de verte. [...] Helaas... geen Tommies nog." Pas op de 25ste bleken alle Duitsers uit de stad te zijn weggetrokken: "Geen mof meer in de fabriek, geen mof meer in het Park, in het Groenewoud, in de stad. Dan de angstige gedachten: Maar ook geen Tommies. Zullen de moffen nog terugkomen?"

Heeft u meer informatie over Helmond in de Tweede Wereldoorlog, of toevallig het complete artikel? Neem dan contact met ons op via helmond@tracesofwar.com!

Mijn dank gaat uit naar Ruud Sanders en Sanne Huijsmans van de Vlisco voor het helpen lokaliseren van deze artikelen en het mogelijk maken dat wij deze kunnen publiceren.