Handtekeningen vertellen geschiedenis

Het zijn handtekeningen die geschiedenis hebben gemaakt. Een ondertekend document betekent het begin of het einde van iets. Er wordt iets bekrachtigd, gewijzigd, vastgelegd voor de eeuwigheid of zolang het duurt. De handtekening wordt in een paar seconden gezet, maar kan een enorme uitwerking hebben zoals in de geschiedenis maar al te vaak is gebleken.

Het verzamelen van handtekeningen is al een erg oude bezigheid. Zo was Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) een bekende handtekeningenverzamelaar en nog steeds kent deze verzamelwoede een grote populariteit, met name buiten Nederland. Af en toe verschijnen er berichten in het nieuws als een bijzondere brief onder de hamer is gegaan en een fiks bedrag heeft opgeleverd. Uiteraard zijn er tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze handtekeningen gezet en ook hiervan zijn er verzamelaars te vinden waar ondergetekende er een van is.

Sinds een ruime tien jaar heb ik mij in deze hobby gestort en de verzamelwoede is nog steeds niet gestild. Ik ben nog steeds op zoek naar verschillende namen zoals de leden van de Weiße Rose die de oorlog niet hebben overleefd. Via veilinghuizen en andere verzamelaars probeer ik mijn verzameling uit te breiden, waarin ik u voor een deel zal meenemen.

Stauffenberg
Gesigneerde cheque door Claus von Stauffenberg (1907-1944). Deze cheque heeft hij nog met zijn rechterhand geschreven. Nadat hij in Afrika gewond was geraakt, was het voor hem een stuk moeilijker een document te ondertekenen. De handtekeningen uit die tijd zien er heel anders uit. Deze cheque komt direct van de familie Stauffenberg. Nadat de vrouw van Von Stauffenberg, Nina, overleed in april 2006, zijn er een aantal spullen van haar man zogezegd op de markt gekomen waar deze cheque er een van was.



Himmler, Mussert, Wolff, Schwarz
Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er handtekeningenverzamelaars zoals hier te zien is. Vaak waren dit jongens die bij de Hitlerjugend actief waren en van hun ‘held’ een handtekening wilde hebben. Wat deze foto uniek maakt, is dat het om een originele foto gaat en voorzien is van vier handtekeningen, te weten Heinrich Himmler (1900-1945), Anton Mussert (1894-1946), Franz Xavier Schwarz (1875-1947) en Karl Wolff (1900-1984). Daarbij zit een begeleidende brief van Wolff aan de vader van de verzamelaar. Ik heb meerdere handtekeningen in mijn verzameling die deze Bernhard gedurende de oorlog heeft verzameld.




Hitler gevangenis
Een interessante brief van Adolf Hitler (1889-1945) uit de gevangenis in Landsberg waarin hij Fräulein Walter bedankt voor de financiële bijdrage. In 1936 schreef Hitler haar nogmaals en ook dit is in mijn bezit evenals een paar originele foto’s waarmee Fräulein Walter met Hitler op de foto staat. Dit heb ik via een handelaar direct van haar kleinzoon gekocht.



Uiteraard is mijn verzameling veel uitgebreider, maar ik wil mij tot deze drie stukken beperken om u een indruk te geven.

Het interessante aan het verzamelen van handtekeningen is dat de geschiedenis hierdoor tastbaar wordt en dat de verzamelaar iets in zijn handen kan houden wat diegene destijds ook in zijn handen had en heeft ondertekend. Het is erg interessant om bijvoorbeeld een inhoudelijk document te bekijken en te lezen wat er wordt vermeld, waarnaar wordt verwezen en dan de geschiedenis in te duiken en alles uit te pluizen.
Uiteraard zijn er legio voorbeelden van vervalsingen te vinden waarvan het bekendste voorbeeld de dagboeken van Hitler zijn. Sommige vervalsingen zijn dusdanig goed dat alleen iemand die er goed mee bekend is, kan beoordelen of het om een originele handtekening gaat of om een vervalsing. Regelmatig laat ik ter controle iets dat ik aangeboden krijg of wil kopen aan een andere verzamelaar zien, twee zien tenslotte meer dan een.

De prijs voor handtekeningen is erg uiteenlopend. Allereerst moet de vraag gesteld worden: van wie is de handtekening (heeft die persoon veel gesigneerd of niet) en waarop is het gesigneerd? Als het bijvoorbeeld een foto is: wat is het voor een foto, staat er meer op dan alleen de handtekening zoals de plaats of een datum? De som hiervan bepaalt de uiteindelijke prijs en dit kan behoorlijk uiteenlopen.