Joseph Goebbels, Gauleiter van Berlijn en minister van propaganda in nazi-Duitsland. We kennen hem als het brein achter het nazi-propaganda-apparaat, de aanstichter van de Kristallnacht en de verkondiger van de Totaler Krieg. Tevens staat hij bekend als één van Hitlers meest trouwe volgelingen. Goebbels was een belangrijke vertrouweling van Adolf Hitler tijdens de opbouw van de nationaal-socialistische staat, maar ook gedurende de ondergang van het Derde Rijk bleef hij loyaal aan de Duitse Führer. Terwijl Berlijn werd geteisterd door bombardementen en de Russen steeds meer terreinwinst boekten in de Duitse hoofdstad, verbleef Goebbels met Hitler en nog enkele andere trouwe medewerkers in een bunker onder de Reichskanzlei, het vroegere centrum van de macht. Nadat Hitler zelfmoord had gepleegd, maakten ook Goebbels en zijn echtgenote een einde aan hun leven, maar niet voordat ze hun kinderen omgebracht hadden. Een leven zonder Hitler en het nationaal-socialisme, dat wilden ze hen tenslotte besparen.

In “Het dagboek van Joseph Goebbels”, in de Nederlandse filmtheaters vertoond als “Das Goebbels Experiment”, volgen we het leven van Joseph Goebbels aan de hand van voorgelezen passages uit zijn dagboeken. We beginnen in1924, het jaar waarin Hitler “Mein Kampf” schreef en de NSDAP nog een kleine, onbeduidende partij was, en eindigen op 1 mei 1945, de dag waarop Goebbels zelfmoord pleegde. Niet alleen zien we hoe de nazi-partij uitgroeide tot een machtsblok dat Duitsland en een groot deel van Europa volledig in haar macht had, maar ook zien we hoe Goebbels zich, nadat hij Hitler had ontmoet, ontwikkelde tot één van de meest invloedrijke mannen in het Derde Rijk. Terwijl hij, voordat hij in het nationaal-socialisme zijn toekomst vond, nog klaagde over de zinloosheid van zijn bestaan – hij had geen vrienden, geen vrouw en geen levensdoel –, stond hij enkele jaren later in het middenpunt van alle aandacht. Maar ondanks dat hij toen geen gebrek aan vrienden meer had, getrouwd was en er enkele minnaressen op nahield en bovendien een levensdoel had waarin hij al zijn talenten kwijt kon, bleef zijn onzekerheid bestaan. Vaak was hij onzeker over zijn relatie met Hitler en continue was hij op zijn hoede voor kapers op de kust, want mannen als Himmler en Göring waren, volgens Goebbels, er op uit om hem zijn macht af te pakken.

Een compleet beeld van Goebbels’ leven en carrière wordt er in “Het dagboek van Joseph Goebbels” niet gegeven, maar dat is in de 106 minuten die deze film telt ook praktisch onmogelijk. Goebbels’ invloed op het Jodenbeleid in Duitsland en de Holocaust komen bijvoorbeeld slechts sporadisch aan bod. Ondanks dat is men in deze film zeker niet tekort geschoten om een weergave te geven van de persoon Joseph Goebbels en zijn rol binnen het Derde Rijk. Het is voornamelijk het instabiele en onvoorspelbare karakter van de propagandaminister dat zeer goed naar voren komt in deze film. Het ene moment zien we een intellectueel die het boekwerk van Duitslands vijand Winston Churchill objectief beoordeelt, maar het andere moment zien we een populist die in zijn toespraken over de vijand enkel kan spreken in generaliserende en denigrerende bewoordingen.

De voorgelezen passages uit Goebbels’ dagboeken worden in deze film gecombineerd met archiefbeelden. Onder andere filmjournaalbeelden zijn gebruikt, maar ook fragmenten uit propagandafilms die geproduceerd zijn in opdracht van Goebbels’ propagandaministerie. Tevens heeft men in deze film klassieke muziek benut om bij bepaalde film- of dagboekfragmenten de juiste sfeer te scheppen. Hierin is men geslaagd. De gesproken fragmenten, de archiefbeelden en de muziek zijn bovendien in harmonie met elkaar. Een film waarin dagboekfragmenten centraal staan, lijkt misschien wat saai, maar dat is deze film zeker niet. Deze onconventionele historische film is juist erg meeslepend en geeft een levendige blik op de persoonlijkheid van Joseph Goebbels.

In tegenstelling tot in de meeste andere documentaires over de Tweede Wereldoorlog, zijn het geen historici die in “Goebbels Dagboeken” aan het woord komen, maar is het één van de historische persoonlijkheden zelf die ons, dankzij zijn nagelaten dagboeken, een blik geeft op de geschiedenis van het Derde Rijk. Dit geeft alle ruimte om zelf een oordeel te vormen. Als je geïnteresseerd bent in de persoonlijkheid en het karakter van Joseph Goebbels, dan zal de film “Het dagboek van Joseph Goebbels” je zeker boeien.