Het duurde tien jaar voordat het boek "The Zookeeper’s Wife" van de Amerikaanse schrijfster Diane Ackerman werd verfilmd. In Nederland uitgebracht als 'Antonina's dierentuin - Een oorlogsverhaal in Warschau', vertelt deze op historische feiten gebaseerde roman het bijzondere oorlogsverhaal van de Poolse Antonina, de echtgenote van Jan Zabinski, de directeur van de Warschause zoo voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog. Ongeveer 300 Joden werden tijdens de oorlog door het echtpaar gered van de nazi’s. Ze verbleven voor korte of lange tijd als onderduiker op het terrein van de dierentuin of in de villa van de Zabinski’s. De onderduikers waren vrijwel de enige bewoners van de dierentuin, aangezien veel dieren gesneuveld waren bij het Duitse bombardement op de stad in september 1939 of omdat ze werden gedood vanwege ontsnappingsgevaar. Andere dieren werden afgemaakt door de Duitsers of als oorlogsbuit overgebracht naar Duitse dierentuinen.

Het was de Lutz Heck, de directeur van de Berlijnse zoo, die bijdroeg aan de ondergang van de zoo in Warschau. Kort na de Duitse overwinning verscheen hij in de dierentuin om daar meerdere dieren weg te halen. In de film wordt zijn rol echter veel groter gemaakt dan ze was. We zien hoe hij, in het uniform van een SS-officier, tot 1944 een belangrijke positie inneemt binnen de Duitse autoriteiten in de Poolse hoofdstad. Hij sluit een verbond met Antonina, waardoor zij en haar man in de dierentuin mogen blijven wonen, maar waarvoor de vrouw een hoge prijs betaalt. Ze moet de avances van de SS’er dulden, uit angst dat hij haar en haar echtgenoot laat verwijderen uit hun woning. Dat zou dan ook het einde hebben betekend van de onderduikers die in de zoo een veilig heenkomen hebben gekregen in lege, ondergrondse dierenkooien. De slechterik mag in een Hollywoodfilm natuurlijk niet ontbreken, maar met de feiten wordt daarbij wel een loopje genomen, ten koste van een persoon die zich niet meer kan verdedigen want Heck stierf in 1983.

Je kunt Lutz Heck, als lid van de nazipartij en (niet-actief) lid van de SS, gerust als een nazi beschouwen. Daarenboven was hij een goede (jacht)vriend van rijksmaarschalk Hermann Göring en bekleedde hij een leidinggevende functie binnen diens Reichsforstamt (een soort staatsbosbeheer). De zoöloog maakte echter nimmer onderdeel uit van het nazibestuur in Warschau en had er al helemaal geen belang bij om de Joodse onderduikers in de Warschause zoo op te pakken, zoals wel geldt voor zijn personage in de film. Wat in de film wel in de verte overeenkomt met de waarheid is het fokprogramma waar hij zich mee bezighield. Samen met zijn broer Heinz wilde hij uitgestorven dieren, zoals het oerrund en -paard, laten terugkeren in Duitse natuurgebieden door midden van het kruisen van dieren met bepaalde uitgesproken ‘primitieve’ eigenschappen. Een resultaat daarvan, het Heckrund, loopt tegenwoordig onder andere rond in het Nederlandse natuurgebied de Oostvaardersplassen.

Behalve de criminalisering van Lutz Heck doen ook andere elementen in de film de waarheid geen recht aan. Het is bijvoorbeeld een verzinsel dat Jan Zabinski Joodse vluchtelingen vanuit het getto van Warschau smokkelde door hen te verstoppen onder aardappel- en groenteschillen in een vrachtwagen. Ook zijn samenwerking bij het redden van Joden met een Duitse functionaris van het arbeidsbureau in het getto is geen bewezen feit. De grotere historische gebeurtenissen, zoals de ontruiming van het getto (opstand in het getto van Warschau) en de Poolse opstand in Warschau in 1944, worden echter wel waarheidsgetrouw weergegeven. Daarbij zijn wel elementen uit andere films overgenomen, zoals het verhaal van de Joodse kinderarts en pedagoog Janusz Korczak, die weigerde onder te duiken omdat hij de kinderen uit zijn weeshuis niet in de steek wilde laten toen ze gedeporteerd werden naar vernietigingskamp Treblinka. Hij en de kinderen werden daar in de gaskamers vermoord. Korczaks opoffering werd op vergelijkbare wijze al in beeld gebracht in "The Pianist" uit 2002.

Eigenlijk is de scène waarin de dierentuin gebombardeerd wordt door de Duitsers het indrukwekkendst. De paniek die uitbreekt onder de dieren en het toegebrachte dierenleed gaan elke dierenliefhebber aan het hart. Merkwaardig genoeg lukt het de filmmakers niet om eenzelfde gevoel op te roepen bij de scènes over de Holocaust, waarbij de verwoesting van een dierentuin rationeel gezien natuurlijk in het niet valt. Misschien is het omdat het verhaal van de Jodenvervolging al vele malen verfilmd is, terwijl dierenleed in oorlogstijd geen gebruikelijk thema is. Behalve dat heeft "The Zookeeper’s Wife" weinig toe te voegen aan eerdere oorlogsfilms. Er is veilig gekozen voor clichés en voorspelbaar drama. Waar de verfilming van het verhaal van de Zabinski’s wel in slaagt is het bij een breed publiek bekend maken van hun heldenmoed, die zeker niet verzonnen is. Wie er niet om geeft dat de film niet waarheidsgetrouw is en wie nog weinig andere Holocaustfilms heeft gezien, zal ondanks alles toch aangegrepen worden door deze film, waarin het historische tijdsbeeld met al zijn verschrikkingen voor mens én dier wel correct wordt weergegeven.