De Hitler-Jugend, de jeugdbeweging van nazi-Duitsland, wordt over het algemeen nauw geassocieerd met de oorlogszuchtigheid, het antisemitisme en de intolerantie van het Derde Rijk. We gaan ervan uit dat de organisatie enkel werd opgezet om kinderen klaar te stomen voor de oorlog. Jongens werden onder grote druk opgeleid tot agressieve en meedogenloze moordenaars en uitdragers van de idealen van het nationaal-socialisme, terwijl meisjes werden voorbereid op hun ondergeschikte rol als moeder en huisvrouw. Een enigszins ongenuanceerd beeld, dat niet volledig strookt met de werkelijkheid. Althans dat doet men voorkomen in de documentaire "De Hitler Jugend, de toekomst van het 3e rijk".

In deze documentaire wordt de Hitler-Jugend in de jaren voor de oorlog neergezet als een vrij normale jeugdbeweging, wiens activiteiten niet of nauwelijks verschilden van andere binnen- en buitenlandse jeugdbewegingen. De begeleidende archiefbeelden, hoofdzakelijk bestaande uit propagandamateriaal van de nazi’s, geven een vrij positieve indruk. Ook het begeleidend commentaar is naar verhouding minder veroordelend dan we gewend zijn. Er wordt beweerd dat de Hitler-Jugend geenszins achter de oorlogszuchtigheid van Hitler stond en dat men kameraadschappelijk omging met jeugdbewegingen in andere Europese landen. De leiders van de Hitler-Jugend wilden geen oorlog en jeugdleider Baldur von Schirach deed er alles aan om te voorkomen dat de organisatie zou uitgroeien tot een kweekvijver voor de Wehrmacht. Alhoewel Joodse kinderen niet werden toegelaten tot de Hitler-Jugend, blijkt uit deze documentaire niet dat de beweging antisemitisch was. Ook bij de Kristallnacht was de Hitler-Jugend niet betrokken, aldus Artur Axmann, de opvolger van Von Schirach die voor deze documentaire geïnterviewd werd.

Gedurende de eerste oorlogsjaren komt de Hitler-Jugend in deze documentaire ook niet over als oorlogszuchtige organisatie. Axmann vertelt dat de oorlogsverklaring van Amerika aan Duitsland en de nederlaag in Stalingrad de enige reden waren voor de oprichting van de SS-Panzergrenadier-Division Hitlerjugend. Van de oorlogsmisdaden die door deze divisie werden gepleegd wordt niet gesproken. De leden van de Hitler-Jugend worden (terecht) afgeschilderd als veel te jonge slachtoffers van de oorlog. Axmann benadrukt zelfs nog dat de leiding van de Hitler-Jugend de executie van verzetsstrijders Hans en Sophie Scholl zeer betreurde. Dat Hitlers jeugdbeweging niet werd veroordeeld tijdens het proces van Neurenberg moet de conclusies van de documentairemakers ook ondersteunen.

Samengevat geeft men in deze documentaire de indruk dat de hardvochtige nazi-ideologie die zich had genesteld in de meeste andere organisaties in het Derde Rijk nooit helemaal heeft kunnen infiltreren in de Hitler-Jugend. Het is een conclusie die inhoudelijk gezien moeilijk te beoordelen is zonder nader onderzoek. We kunnen echter wel concluderen dat men bepaalde conclusies in deze documentaire iets te gemakkelijk getrokken heeft. Te vaak worden bepaalde beweringen van Axmann en andere geïnterviewde kaderleden van de Hitler-Jugend en de Bund Deutsche Mädel kritiekloos aangenomen. Te weinig aandacht is er ook voor de ervaringen van de kinderen zelf. Komen hun meningen en ervaringen overeen met die van hun leiders? Daarnaast wordt er te vluchtig over bepaalde controversiële onderwerpen, zoals antisemitisme, heen gestapt.

"De Hitler Jugend, de toekomst van het 3e rijk" is een documentaire die duidelijk niet bedoeld is als zoveelste aanklacht tegen het Derde Rijk, zoals veel andere documentaires. Om te beweren dat men met deze documentaire eerherstel wil voor de Hitler-Jugend gaat net te ver, maar de documentairemakers willen laten zien dat het beeld dat wij hebben van de organisatie, volgens hen, niet overeen komt met de feiten. Het is goed dat er ruimte is voor nuance, maar helaas worden de conclusies niet voldoende onderbouwd. De documentaire is namelijk hoofdzakelijk gevuld met propagandabeelden van de nazi’s en interviews met de leiders van de Hitler-Jugend. Dat zijn geen objectieve bronnen en kunnen daardoor ook niet leiden tot betrouwbare conclusies. Dat is niet het enige, maar wel het belangrijkste minpunt van deze documentaire.

Een ander minpunt is dat enkel kaderleden van de jeugdorganisatie zijn geïnterviewd en niet de gewone leden. Ook weet de geïnterviewde socioloog de kijker niet te boeien met zijn saai geformuleerde verhaal. De documentaire komt soms wat langdradig en weinig meeslepend over. Desondanks is deze documentaire voor de geïnteresseerde in het behandelde onderwerp zeker de moeite waard. De docu roept op om het onderwerp eens onbevooroordeeld en vanuit een ander perspectief te benaderen. Bekijk de documentaire echter met de nodige scepsis, want het beeld dat hierin gegeven wordt is dus niet altijd even objectief en betrouwbaar.