Diep verborgen in de Beierse Alpen bevond zich ooit het favoriete hoofdkwartier van één van de wreedste dictators uit de wereldgeschiedenis, Adolf Hitler. De documentaire "Het Adelaarsnest - Hitlers verborgen machtscentrum", gebaseerd op het boek "De Berghof - Hitlers verborgen machtscentrum" van H. van Capelle en A.P. van de Bovenkamp (ook de producenten van deze documentaire), toont in dertig hoofdstukken de opkomst en ondergang van het Derde Rijk en zijn Führer met daarbij een centrale rol voor Hitlers Alpenresidentie. De documentaire werd in de jaren tachtig voor het eerst uitgebracht.

Al vanaf begin jaren 20 was Hitler naar eigen zeggen op het schitterende landschap verliefd geworden. De Obersalzberg, een circa 1.000 meter hoge berg bij het stadje Berchtesgaden, gaf hem inspiratie voor de strijd om de macht in Duitsland. De hoofdstukken "Hitlers levensloop" en "De Obersalzberg" maken duidelijk wat de gevolgen van Hitlers vestiging waren voor dit eens rustige en idyllische stukje Zuid-Duitsland. Onder de bezielende leiding van Reichsleiter Bormann onderging de Obersalzberg een ware transformatie. Het voormalige Haus Wachenfeld werd omgebouwd tot luxe residentie van de Führer, de Berghof. Albert Speer, Hitlers favoriete architect, en binnenhuisarchitect Hermann Smode vertellen in de documentaire hoezeer Hitler zelf betrokken was bij de totstandkoming van zijn luxueuze residentie. Hoogtepunt vormde echter de bouw van Hitlers officiële theehuis het Kehlsteinhaus, beter bekend als het Adelaarsnest, op de top van de berg de Kehlstein.

Na de verovering van grote delen van West-Europa kende Hitlers populariteit in Duitsland geen grenzen, zoals archiefbeelden in de hoofdstukken "1939, Hitler 50 jaar" en "1940, Berlijn" tonen. De Duitse bevolking verkeerde in extase en Berchtesgaden wordt een heus bedevaartsoord. Toch was het naziregime in grote mate afhankelijk van de inzet van anderen dan Hitler. De hoofdstukken "Albert Speer", "Martin Bormann" , Herman Göring" "Joachim von Ribbentrop" en "Heinrich Himmler" geven een beeld van hoe elk van hen een bijdrage leverde aan het regime en wat de gevolgen daarvan waren. Gevolgen die duidelijk worden in de hoofdstukken "Barbarossa", "Endlösung" en "1944, Buchenwald". Getoond wordt hoe de harde werkelijkheid was in de bezette gebieden van West-Europa en de Sovjet-Unie en binnen de hekken van de vele concentratie- en vernietigingskampen van het Derde Rijk.

Gruwelijke opnames van de Einsatzgruppen en de kampen laten zien waar het naziregime werkelijk voor stond. Een werkelijkheid die voorbij ging aan velen die zich bevonden binnen de intieme kring rond Adolf Hitler. Privé-opnames in de hoofdstukken "Hitler en Eva" en "Huwelijksfeest" tonen een surrogaatwereld die veraf stond van de realiteit.

Hoever van de realiteit werd duidelijk op 20 juli 1944, de dag dat een bomaanslag werd gepleegd op het leven van Adolf Hitler in het hoofdkwartier de Wolfschanze in Oost-Pruisen. Hitler was ervan overtuigd dat de "voorzienigheid" hem gespaard had. Het hoofdstuk "Bomaanslag Hitler" laat zien waardoor de dictator werkelijk overleefde. Toch stond een groot deel van het Duitse volk stond nog altijd achter zijn leider, ondanks dat het in 1944 duidelijk was dat voor nazi-Duitsland de oorlog verloren was. Hitler had de Obersalzberg reeds lange tijd voorgoed verlaten toen op 25 april 1945 zijn hoofdkwartier meerdere malen getroffen werd door geallieerde bombardementen. Het hoofdstuk "Aanval op de berg" toont hoe zijn geliefde berg veranderde in een ruïne. Vijf dagen later, op 30 april 1945, pleegden Eva Braun en Adolf Hitler zelfmoord. Het nazitijdperk was definitief ten einde.

De documentaire "Het Adelaarsnest - Hitlers verborgen machtscentrum" is erg informatief. Door middel van archiefbeelden en ooggetuigenverslagen wordt een duidelijk portret gegeven van de opkomst en de ondergang van het nazirijk. Het Nederlandstalige commentaar is duidelijk en voegt veel informatie toe. De documentaire is echter helaas erg gedateerd en bevat geen nieuwe feiten. Dat is vanzelfsprekend, aangezien deze productie al in de jaren 80 samengesteld werd. In 2004 verscheen de documentaire voor het eerst op DVD en deze heruitgave uit 2014 is onveranderd gebleven. Dat is jammer, want sinds de jaren 80 is veel nieuw onderzoek gepleegd en zijn er meer feiten bekend geworden omtrent het naziregime en de Tweede Wereldoorlog. Een compleet herziene versie zou interessanter zijn geweest dan deze heruitgave die enkel in een nieuw jasje gestoken is. Voor diegenen die "Het Adelaarsnest - Hitlers verborgen machtscentrum" niet eerder gezien hebben, is deze documentaire desondanks nog altijd de moeite van het bekijken waard.