Op 22 juni 1941 startte operatie Barbarossa, de inval van de Wehrmacht in de Sovjet-Unie. Over een front van ruim tweeduizend kilometer passeerden Duitse troepen de grens tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. Die dag begon Adolf Hitlers heroïsche zegetocht tegen het slavenvolk en het bolsjewisme. Dat was althans het beeld dat aan het Duitse volk werd gepresenteerd in de propagandajournaals.

De documentaire “Duitse propaganda - de invasie van Rusland” is een verzameling originele Duitse journaalbeelden uit de Tweede Wereldoorlog, gefilmd aan de verschillende aanvalsfronten tijdens het begin van operatie Barbarossa. De inval in onder andere Oekraïne, Letland en Litouwen wordt ruimschoots in beeld gebracht. Door met het leger meereizende cameramannen gemaakte opnamen laten zien hoe Duitse tanks, in samenwerking met bommenwerpers van de Luftwaffe, voorop gingen in de strijd tegen het Sovjetleger. Propagandabeelden tonen dorpen en steden, zoals Minsk, Kiev en Riga, waar Duitse soldaten enthousiast begroet werden door de lokale bevolking. Langs de wegen in de Baltische staten stond de lokale bevolking massaal met bloemen en voedsel klaar om de Duitse troepen welkom te heten. Na een jaar van Sovjetbezetting werden ze als “bevrijder” onthaald. Het beeld van het onoverwinnelijke Duitse leger werd versterkt door het tonen van duizenden gevangengenomen Sovjetsoldaten.

Dat deze journaalbeelden onder controle stonden van het Joseph Goebbels’ ministerie van Propaganda mag duidelijk zijn. De bevolking van Duitsland kreeg uiteraard nooit beelden te zien van Duitse oorlogsmisdaden. Enkel de tactiek van verschroeide aarde, zoals toegepast door de Sovjetmachthebbers, werd in beeld gebracht als misdaad tegen de Duitse soldaten en tegen de eigen bevolking. De misdadigheid van het Sovjetbestuur werd nog eens extra benadrukt door het gekleurde commentaar dat aan de beelden werd toegevoegd. Gesproken wordt van “wilde troepen” en “stompzinnige werktuigen van Stalin” wanneer op de beelden te zien is hoe Duitse troepen Joodse “saboteurs” en partizanen oppakken in de veroverde gebieden.

De samenstellers van de documentaire “Duitse propaganda - de invasie van Rusland” zijn erin geslaagd een indrukwekkende selectie van nazipropagandabeelden te samen te brengen op één dvd, zoals deze destijds vertoond werd in bioscoopzalen door heel Duitsland. In een tijd zonder mobiele telefoons, internet en Youtube waren dit de enige beelden waarmee het thuisfront in Duitsland op de hoogte werd gehouden. Behalve de verhalen van soldaten op verlof, was dit hun enige “betrouwbare” bron van informatie over de gang van zaken tegen aartsvijand Rusland.

Ook nu informatie over bezetting van het Duitse leger in de Sovjet-Unie in ruime mate wel beschikbaar is, blijft het interessant om de Duitse propagandajournaals van toen te bekijken. Feit is dat deze beelden zeker niet de volledige werkelijkheid tonen. Het ontbreekt in deze documentaire helaas aan deskundig commentaar van historici om de getoonde beelden in een juist perspectief te plaatsen. Dat is een gemiste kans. Wel kan deze documentaire voor de kijker met minder kennis een mooi startpunt zijn om zich verder te verdiepen in de strijd tussen het nazi-Duitsland van Hitler en de Sovjet-Unie van Stalin. De ervaren kijker zal niet verrast zijn door het eenzijdige beeld en zal de propagandabeelden zonder enige twijfel zelf in het juiste perspectief kunnen plaatsen, wetende dat de werkelijkheid anders was.