TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Hitlers managers

Titel:Hitlers Managers
Auteur:Guido Knopp
Uitgever:Omniboek
Uitgebracht:2009
Pagina's361
ISBN:9789059774315
Omschrijving:

Guido Knopp (1948) is een Duitse journalist, schrijver en historicus. Hij heeft een indrukwekkende hoeveelheid boeken en documentaries over de Tweede Wereldoorlog op zijn naam staan. Eerder schreef hij onder andere "Hitlers beulen", "Hitlers vrouwen" en "Hitlers troepen" en nu is er dus "Hitlers managers". Het boek gaat over een zestal mannen die het mede mogelijk maakten dat Hitler zijn plannen tot uitvoer kon brengen met alle desastreuze gevolgen van dien. Het zijn, zeker voor het grote publiek, geen bekende namen zoals Goebbels, Himmler of Göring, om er maar eens een paar te noemen. De beschreven mannen voerden hun taken meer uit in de luwte en waren stuk voor stuk "meesters binnen hun vakgebied", zoals Knopp het omschrijft. Mannen ook voor wie succes uiteindelijk veel belangrijker was dan hun geweten. Zoals wel vaker in zijn publicaties laat de schrijver niet na om de morele aspecten te bespreken, hetgeen het boek ten goede komt.

Albert Speer, architect en de man van de bewapening, was eerst hofarchitect van Hitler. In deze functie was hij verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van diverse bouwwerken die allemaal één ding gemeen hadden: ze waren buitenproportioneel groot. Na de plotselinge dood van Fritz Todt op 8 februari 1942 werd hij benoemd tot "rijksminister van Bewapening en Munitie". Dankzij zijn enorme organisatietalent wist hij de Duitse oorlogsproductie naar ongekende hoogte op te stuwen en heeft hij volgens velen de oorlog met één á twee jaar verlengd met ontelbare slachtoffers tot gevolg. Speer liet ook honderdduizenden dwangarbeiders en concentratiekampgevangenen voor zich werken in de bewapeningsindustrie. Tot zijn dood in 1981 heeft hij altijd ontkend iets van de Holocaust te hebben geweten. Als de rechters tijdens de Neurenberg-processen hadden geweten wat er nu bekend is zou hij zeker ter dood zijn veroordeeld.

De raketgeleerde, Wernher von Braun, was lid van de SS en bouwde het "wonderwapen" de V2. Van deze raket werden er 3.170 afgeschoten als gevolg waarvan ongeveer 5.000 mensen de dood vonden. Bij de productie van de V2, stierf het dubbele aantal mensen, namelijk 10.000 concentratiekampgevangenen die onder mensonterende omstandigheden moesten werken aan deze raketten. Na de oorlog stelde Wernher von Braun zich ter beschikking van de Amerikanen die alleen geïnteresseerd waren in zijn kennis en niet in zijn voorgeschiedenis. Hij werd de centrale figuur in het Amerikaanse ruimtevaart- en maanlandingsprogramma en was verantwoordelijk voor de eerste raket waarmee mensen naar de maan vlogen, de Saturnus-5. Doordat hij al op 65-jarige leeftijd stierf heeft hij zich nooit hoeven buigen over zijn verleden, laat staan verantwoorden.

Alfred Jodl, manager in oorlogszaken, was chef van de weermachtstaf in het "Oberkommando der Wehrmacht" en de hele oorlog Hitlers meest directe militair adviseur. Vanaf het begin van de oorlog was hij in de ban van Hitler zonder een ja-knikker te worden; hij sprak de dictator zelfs soms tegen. Ook toen de Duitse nederlaag onafwendbaar was bleef hij het Duitse leger en Hitler trouw. Na de zelfmoord van Hitler tekende hij op 7 mei 1945 als vertegenwoordiger van rijkspresident Dönitz in Reims de capitulatie. Tijdens de Neurenberg processen bleef hij vasthouden aan zijn onschuld, ook al waren er diverse bevelen die in strijd waren met het volkenrecht via zijn kantoor gelopen. Hij werd ter dood veroordeeld en stierf aan de strop op 16 oktober 1946.

Alfried Krupp, de wapenfabrikant. De naam "Krupp" was van oudsher hét icoon van de Duitse wapenindustrie. In 1943 nam Alfried het concern over van zijn vader. Zijn vader was kritisch op het systeem en hielp zelfs Joden en critici van het systeem, dit in tegenstelling tot Alfried die geen stelling nam en niet voor of tegen de Nazi’s was. Krupp was niet alleen enig eigenaar van het hele bedrijf maar ook verantwoordelijk voor de uitbuiting van meer dan 100.000 dwangarbeiders en concentratiekampgevangenen in het "concentratiekamp Buchenwald, "werkkamp Fried. Krupp". Hij accepteerde dat in zijn bedrijf mensen ondervoed en uitgebuit werden en zelfs stierven. Na de oorlog bleef het Krupp-concern niet meer in familiehanden en Alfried stierf op 59-jarige leeftijd aan een hartfalen.

De technicus, Ferdinand Porsche, werd betiteld als de uitvinder van de "volkswagen", de kleine auto voor iedereen. Toen de oorlog was uitgebroken bouwde hij in de Volkswagenfabriek torpedohulzen, oorlogsvliegtuigen, antitankmijnen, jeeps en pantservoertuigen. In de laatste oorlogsjaren produceerde de fabriek ook 14.000 exemplaren van het "V1" vergeldingswapen. Bij het opzetten van deze fabriek had hij het hoofd van de SS, Himmler, benaderd om hem te helpen bij het opzetten van de fabriek en hem te voorzien van mankracht. Mankracht die tegen het einde van de oorlog bestond uit concentratiekampgevangenen, dwangarbeiders en krijgsgevangenen die in angst en onder erbarmelijke omstandigheden moesten leven. Porsche zag zichzelf als een constructeur en technicus en hij was alleen in politiek geïnteresseerd als het zijn doel diende. Hij probeerde bij Hitler in de buurt te komen omdat hij in hem een potentiële geldschieter zag. Tot het laatst toe geloofde hij nog in de eindoverwinning voor Duitsland en volgens zijn zoon Ferry, merkte hij pas dat de oorlog voorbij was toen het zover was.

Hjalmar Schacht, de bankier, beteugelde in de crisisjaren rond 1920 de inflatie en redde de staatsfinanciën. In de jaren dertig maakte hij een einde aan de massawerkeloosheid in Duitsland. Schacht bleef als president van de Rijksbank en minister van economische zaken een buitenstaander in de bestuursklasse van het Derde Rijk. Hij werd gerespecteerd vanwege zijn prestaties maar nooit geacht en hij werd getoloreerd omdat Hitler hem hoogachtte. Schacht keerde zich tegen Hitler en trad terug uit al zijn ambten. In 1944 werd hij naar een concentratiekamp gestuurd omdat de Nazi’s hem ervan verdachten op de hoogte te zijn geweest van de aanslag op Hitler eerder die maand. Na de oorlog moest Schacht voor het Neurenbergtribunaal verschijnen maar daar bleek hem juridisch niets te verwijten en werd hij vrijgesproken. Ook andere Duitse rechtbanken spraken hem om diezelfde reden later vrij.

De in het boek beschreven mannen hadden, aldus Knopp, onder normale omstandigheden ook een glansrijke carriëre gehad en sommigen van hen hadden dat al bewezen. "Wie echter in een misdadige dictatuur met de macht speelt, blijft niet onaangeraakt door de schaduwzijden ervan", zo houdt hij de lezer voor. Elke persoon wordt in ongeveer 55 pagina’s beschreven en dan met name de tijd dat zij werkzaam waren voor het Nazi-regime. Voor wie meer wil weten over de levens en achtergronden van de beschreven mannen is het aan te raden om de diverse biografieën over hen te lezen. Desalniettemin is het een prettig leesbaar en toegankelijk boek dat aanzienlijk meer informatie over de besproken personen geeft dan zo her en der op internet te vinden is. Daarnaast is het interessant om de overeenkomsten en de verschillen te zien tussen de mannen met veelal totaal verschillende achtergronden.

Beoordeling: Uitstekend

Informatie

Artikel door:
Michel Groot
Geplaatst op:
22-03-2010
Laatst gewijzigd:
10-01-2016
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen

Gerelateerd aan