In de winter van 1944 op 1945 vond in het besneeuwde en ruige landschap van de Ardennen een hevige strijd plaats. Dit grootschalige Duitse offensief, met als belangrijkste doel het veroveren van de haven van Antwerpen, was een laatste serieuze poging van Hitler om het tij te keren. Sinds het begin van operatie Overlord in Normandië op 6 juni 1944 behaalden de geallieerden overwinning op overwinning en het zou niet lang meer duren voordat de Amerikanen, de Britten en hun bondgenoten Duitse grond zouden betreden. Operatie ‘Wacht am Rhein’ was Hitlers laatste troef.

Tegenwoordig herinneren tijdens een bezoek aan de Ardennen vele monumenten, gedenktekens, musea en andere bezienswaardigheden aan de strijd die hier in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog gevoerd is. Vooral nu in de winter van 2004 de slag voor de zestigste keer herdacht wordt, zal het Ardennenoffensief weer volop in de belangstelling staan van geïnteresseerden in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Ter gelegenheid van deze zestigste herdenking bracht uitgeverij Lannoo het boek "De Slag om de Ardennen 44-45" uit.

Dit boek werd geschreven door Luitenant-kolonel Emile Engels die de slag in de buurt van Bastogne aan der lijve ondervond. Na de oorlog volgde hij een studie aan een militaire school en ontwikkelde hij een grote passie voor militaire geschiedenis. Om alles te weten te komen over de gevechten die in zijn regio hadden plaatsgevonden, deed hij uitgebreid onderzoek. Hij sprak met militaire bevelhebbers, soldaten en andere ooggetuigen van de strijd in de Ardennen. Over het Ardennenoffensief schreef hij meerdere boeken en daarnaast geeft hij over dit onderwerp lezingen en rondleidingen.

In zijn boek behandelt Emile Engels de gebeurtenissen tijdens het Ardennenoffensief op chronologische volgorde. Allereerst volgt een beknopte maar interessante inleiding over onder andere de gebeurtenissen aan het front voor aanvang van het Ardennenoffensief, het landschap en de bewoners van de Ardennen, het plan van Hitler en de situatie aan het geallieerde front aan de vooravond van het offensief. Vervolgens worden de oorlogshandelingen van 16 december 1944 tot 6 februari 1945 beknopt maar redelijk overzichtelijk besproken. Het boek besluit met een hoofdstuk over het einde van de gevechten en de nasleep van het offensief en een duidelijk overzicht van de structuur van de militaire organisatie en de Duitse en Amerikaanse landmacht. Ook een korte bibliografie, fotoverantwoording en register ontbreken niet in dit boek. Het register bestaat uit namen van plaatsen en personen, wat het zoeken in het boek vergemakkelijkt.

De tekst in het boek is niet bijzonder vernieuwend te noemen. Emile Engels geeft, net zoals in veel andere boeken over hetzelfde onderwerp, een beknopt beeld van het offensief en het boek onderscheid zich qua tekst dus niet van andere boeken. Het verhaal geeft een heldere maar enigszins droge samenvatting en mensen die minder kijk hebben op de militaire organisatie en strategie zullen het boek mogelijk moeilijk te behappen vinden.

De tekst in het boek wordt veelvuldig aangevuld met diverse illustraties. Vooral de fotocompilaties in het boek vallen erg op en de diverse paginavullende kleurenfoto’s geven een schitterend beeld van het (winter)landschap van de Ardennen zoals dat er nu uitziet en zoals het er toen ook uitgezien moet hebben. Naast de prachtige landschapsfoto’s die kort geleden genomen zijn, zijn in het boek ook meerdere zwart-wit en kleurenfoto’s te vinden die genomen zijn tijdens het offensief. Een groot aantal van de 350 foto’s zullen bekend zijn bij de kenners van het offensief maar ook meerdere minder bekende foto’s zijn in het boek opgenomen.

Het verhaal in het boek wordt verhelderd met meerdere zeer duidelijke, mooi vormgegeven en gekleurde overzichtskaartjes. Daarnaast zijn in het boek meerdere achtergrondfeiten, anekdotes en wetenswaardigheden te vinden in afzonderlijke onderdelen die een interessante onderbreking vormen van de hoofdtekst. De meeste afzonderlijke tekstfragmenten bevatten overigens (in tegenstelling tot de hoofdtekst) nooit eerder gepubliceerde verhalen van ooggetuigen van de strijd. Vooral de verschillende foto’s van toen én nu en de uitstekend samengestelde kaartjes maken van het boek een mooi en interessant vormgegeven geheel.

Mensen die zich interesseren in de militaire historie van het Ardennenoffensief zullen het boek mogelijk interessant vinden om hun kennis op te halen en voor mensen met minder kennis van zaken is het boek vooral interessant om door te bladeren en de illustraties te bewonderen. Daarnaast is het boek voor ieder handig als naslagwerk. Het boek is echter bovenal leuk om in bezit te hebben als aandenken aan de zestigste herdenking van het Ardennenoffensief. De vele kleurenfoto’s nodigen uit tot een bezoek aan het prachtige landschap van de Ardennen waarin de vele tastbare elementen ons herinneren aan de felle strijd die hier in de winter van 1944 op 1945 gewoed heeft.