Over de schepen van de Koninklijke Marine, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in dienst waren, zijn de afgelopen decennia al vele boeken verschenen. Overigens niet alleen over de schepen zelf maar ook over de verrichtingen van de schepen en de motieven die daarachter zaten. Het lijkt dan ook overbodig om over ditzelfde onderwerp nog een boek te publiceren tenzij er aan de uitgave iets nieuws is toegevoegd. Zoals dan ook verwacht mag worden, wordt daadwerkelijk een noviteit aan dit boek toegevoegd. Niet in de vorm van nieuwe gegevens of technische details, die waren allemaal al bekend, maar in de vorm van prachtige grafische afbeeldingen van de beschreven schepen. Door de nauwkeurige zij- en bovenaanzichten op deze wijze en in kleur te presenteren, zijn voor het eerst de beschilderingen en camouflagepatronen van de oorlogsschepen gevisualiseerd en de schepen uit hun grijze verleden verlost.

Auteur Henk van Willigenburg (1947, Amsterdam) heeft getracht voort te bouwen op de eerdere publicaties over Nederlandse oorlogsschepen in de periode 1940-1945 door de grafische presentaties van de belangrijkste Nederlandse marineschepen uit die tijd toe te voegen. Al tijdens zijn middelbare schooltijd bouwde hij modellen van oorlogsschepen en die interesse voor de marine is altijd gebleven. Hij is op de Kweekschool voor de Zeevaart in Amsterdam opgeleid tot koopvaardijofficier. Na een periode op zee heeft hij een loopbaan gevolgd in de ICT, die hij onlangs heeft beëindigd. De kennis uit die wereld en de opkomst van nieuwe computerprogramma`s stelden hem in staat, om door inzet van grafische software, zijn tekentalent te gebruiken voor dit project.

Tijdens de oorlogsjaren werden door de Koninklijke Marine vele verschillende soorten schepen ingezet, variërend van kruisers en torpedobootjagers tot gevorderde sleepboten en visserstrawlers die werden ingezet als bewakingsvaartuigen en hulpmijnenvegers. Volgens de auteur zijn om het boek een realistische omvang te geven sommige scheepscategorieën, zoals de bewakingsvaartuigen, trawlers en gemilitariseerde schepen van de Gouvernementsmarine, slechts vertegenwoordigd door enkele representatieve eenheden. Om dezelfde reden zijn ook een aantal mijnenleggers en mijnenvegers buiten beschouwing gelaten. Deze keuze is begrijpelijk maar ook meteen het enige minpuntje van het boek. Ook inclusief de weggelaten eenheden had het boek een zeer bruikbare en overzichtelijke omvang kunnen hebben.

Ondanks de weggelaten schepen geeft het boek een zeer duidelijk overzicht van de belangrijkste Nederlandse oorlogsschepen uit de Tweede Wereldoorlog. De scheepsportretten worden, behalve door middel van de tekeningen, aangevuld met technische specificaties en vele foto`s, waaronder een groot aantal die nog niet eerder gepubliceerd werden en grotendeels afkomstig zijn uit privé-collecties. Bovendien wordt kort beschreven hoe de Nederlandse politiek tot de beslissingen kwam die leidden tot de beperkte omvang van de Koninklijke Marine.

Voor de liefhebbers van Nederlandse oorlogsschepen uit de periode van de Tweede Wereldoorlog die zich, met een enkele aankoop, een volledig overzicht van deze eenheden willen verschaffen is dit boek minder geschikt. Echter voor diegenen die een aanvulling op het bestaande materiaal zoeken is dit de ultieme uitgave. Vooral de unieke grafische afbeeldingen doen dit boek uitstijgen boven het aanbod tot nu toe. Doordat het boek niet het volledige overzicht geeft van de Nederlandse oorlogsschepen uit de periode 1940-1945 is er misschien ruimte overgelaten voor een tweede deel.