In maart 2008 pleitte Marjan Schwegman, directrice van het Nederlandse Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), ervoor om in de geschiedschrijving meer aandacht te besteden aan verzetshelden. De nadruk zou volgens haar tegenwoordig vooral liggen bij de onschuldige slachtoffers en op het aanbrengen van nuance in de houding van de Nederlanders tijdens de oorlog, waarbij het accent verlegd is van verzet naar acceptatie, passiviteit en collaboratie. Vanzelfsprekend dient de geschiedenis absoluut niet mooier gemaakt te worden dan ze is en is het belangrijk dat zowel het slachtofferschap als de veel minder heldhaftige kant van Nederland tijdens de oorlog intensief bestudeerd wordt. Dat zal mevrouw Schegman beamen. Ze heeft echter wel degelijk een punt wanneer ze stelt dat verzetshelden op de achtergrond zijn geraakt en dat de nadruk op andere onderwerpen zorgt voor een eenzijdig beeld van de bezettingstijd. Het verzet in Nederland wordt steeds vaker neergezet als roekeloos, ineffectief en zeer kleinschalig. Dat doet echter te weinig recht aan de burgers die het dappere besluit namen zich te verzetten tegen de bezetter en die daarmee hun eigen leven op het spel zetten. Peter Tazelaar was zo iemand.

Peter Tazelaar was een verzetscompagnon van Erik Hazelhoff Roelfzema en werd in de speelfilm "Soldaat van Oranje" vertolkt door Jeroen Krabbé. Echter, hij is nooit zo bekend geworden als zijn veel meer mediagenieke en flamboyante verzetsvriend. Hij voelde zich niet op zijn gemak in zijn rol als oorlogsheld, onderscheiden met de Militaire Willemsorde. Het verhaal van deze bescheiden verzetsman is nu, 16 jaar na zijn dood, opgetekend door historicus Victor Laurentius en uitgebracht door de Stichting Peter Tazelaar. Het boek begint in 1938 toen Tazelaar zijn opleiding tot marinier begon aan de het Koninklijke Instituut voor de Marine in Den Helder, nadat hij zijn jeugd had doorgebracht in Nederlands-Indië als de zoon van een Nederlandse ambtenaar. De opstandige jongeman was helemaal niet geschikt voor een carrière binnen de marine en maakte zijn opleiding dan ook niet af. Diezelfde eigenwijsheid en rebelse houding die hem ongeschikt maakten als marinier, waren tijdens de oorlogsjaren daarentegen juist zijn kracht. Hoe jong hij ook was, als Engelandvaarder, spion voor de SOE (Special Operations Executive) en het Bureau Bijzondere Opdrachten, commando en brandweerman in Londen voelde hij zich beter op zijn plaats dan binnen de marine of in het burgerleven. Minder prettig voelde hij zich in zijn rol als adjudant van koningin Wilhelmina, alhoewel zij buitengewoon veel waardering had voor haar dappere onderdaan.

Tazelaar was niet enkel dapper maar ook overmoedig en roekeloos, zo blijkt uit de biografie. Hij dronk veel (ook tijdens missies) en werd regelmatig afgeleid door de vrouwen op wie hij verliefd was. Zijn rebelse instelling maakte hem vooral in de kringen van de Nederlandse ambtenarij in Londen tot een "enfant terrible". De tegenstrijdigheid tussen de immer actieve Tazelaar en de afwachtende, berekenende houding van de Nederlandse overheidsfunctionarissen speelt een belangrijke rol in het verhaal. In die zin behandelt ook dit boek de grote verschillen die er zijn ten aanzien van de houding van de Nederlanders tijdens de oorlog. Met uitzondering van Wilhelmina en Gerbrandy kan de Nederlandse regering in Londen niet beschouwd worden als een bastion van verzet tegen de bezetter. Veel aandacht is er ook voor het falen van de geheime diensten, zowel aan Engelse als Nederlandse zijde. Meerdere bekenden van Tazelaar verloren hun leven als gevolg van het beruchte "Englandspiel".

Het boek biedt een boeiend beeld van de verschillende verzetsactiviteiten die vanuit Londen aangestuurd werden en de intriges en beslommeringen die daarbij een rol speelden. Bovenal is het echter natuurlijk vooral het verhaal van een enigszins vergeten verzetsheld. Tazelaars ervaringen en avonturen zijn op meeslepende wijze beschreven, zonder dat wordt afgeweken van feiten of dat er sprake is van dramatisering. Het verhaal kent weliswaar enkele overlappingen met het boek van Hazelhoff Roelfzema, maar bevat voldoende afwisseling daarop. Boeiend is bijvoorbeeld de beschrijving van hoe Tazelaar tijdens de Meidagen in 1940 probeerde het land te ontvluchten, terwijl hij wordt geconfronteerd met het oorlogsgeweld en de uitwassen daarvan. Twee uit krijgsgevangenschap ontsnapte Nederlandse soldaten die zich bij hem hadden aangesloten, werden zonder pardon doodgeschoten door hun Franse collega’s die hen onterecht aanzagen voor deserteurs. Het is de ellende van de oorlog die in het boek voortdurend op de loer ligt en waardoor je als lezer ervan doordrongen blijft dat het geen avonturenboek is dat je leest, maar een waar gebeurde geschiedenis. Het is een mooi eerbetoon aan één van die mannen en vrouwen waarop Marjan Schwegman gedoeld moet hebben.