De eretitel 'Held van de Sovjet Unie' werd op 16 april 1934 ingesteld, de bijbehorende medaille op 1 augustus 1939 bij Besluit van het Presidium van de Opperste Sovjet. De ontvanger van de medaille krijgt automatisch de titel: Held van de Sovjet Unie.
De titel wordt verleend aan zowel burgers als militairen wegens het verrichten van persoonlijke, dan wel collectieve heldendaden die hebben bijgedragen aan de eer en de ontwikkeling van de Sovjet Unie. Aan dragers van de titel wordt automatisch de Orde van Lenin verleend, bovendien ontvangen zij een oorkonde van het Presidium van de Opperste Sovjet. De titel kan meerdere malen worden toegekend, de Orde van Lenin echter maar eenmaal. In plaats daarvan kan hij een standbeeld in zijn geboorteplaats krijgen. Aan ongeveer 12.600 personen is deze titel meerdere malen toegekend; op 22 augustus 1988 heeft de Opperste Sovjet de meervoudige toekenning afgeschaft.
De medaille zelf heeft de vorm van een vijf-puntige ster en is van massief goud. De medaille weegt 21,5 gram en hangt aan een hanger van 15 bij 20 mm met rood lint welke ongeveer 19 mm breed is..